Thật không thể hiểu nổi!

V.LONG thực hiện| 28/05/2010 00:28

Để gấp rút hoàn thành đường Văn Cao - Tây Hồ cho kịp tiến độ “Kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội”, đoạn thành duy nhất còn sót lại của Hoàng thành Thăng Long thời Lê sơ đã bị xúc đổ.

Thật không thể hiểu nổi!

Để gấp rút hoàn thành đường Văn Cao - Tây Hồ cho kịp tiến độ “Kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội”, đoạn thành duy nhất còn sót lại của Hoàng thành Thăng Long thời Lê sơ đã bị xúc đổ. Sau khi các phương tiện truyền thông và các nhà khoa học lên tiếng kêu cứu, đoạn đường Hoàng Hoa Thám này được tạm dừng thi công.

Nhưng rồi UBND TP. Hà Nội lại vừa cho phép tiếp tục thực hiện đoạn đường nằm trên đoạn Hoàng thành Thăng Long này. PGS-TS. Nguyễn Lân Cường, Nghiên cứu viên cao cấp, Phó tổng thư ký Hội Khảo cổ học Việt Nam có ý kiến về vấn đề này:

* Thưa ông, qua việc thám sát vệt thành cổ theo bản đồ Hồng Đức, đoạn Hoàng thành nằm dưới mặt đường Hoàng Hoa Thám được chính thức xác định từ năm 2000. Dự án đường Văn Cao - Tây Hồ được phê duyệt từ năm 2006, nhưng vì sao trong khoảng thời gian đó, các nhà khảo cổ không lên tiếng bảo vệ đoạn thành này?

PGS-TS Nguyễn Lân Cường tại hiện trường đoạn đường Hoàng Hoa Thám.

- Không hẳn như thế. Ngay từ khi dự án mở đường trên phố Hoàng Hoa Thám mới chỉ là ý định ban đầu thì hai PGS-TS. Trịnh Sinh và Hà Đình Đức cũng như một số nhà khoa học đã lên tiếng trên báo chí. Năm 2002, Viện Khảo cổ học và Sở Văn hóa Thông tin Hà Nội lại có đề án Khảo cổ học với việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc ở Thủ đô Hà Nội - Kiến nghị và giải pháp.

Ấy vậy mà cơ quan chức năng vẫn lờ đi. Dự án Đường Văn Cao - Tây Hồ được phê duyệt năm 2006, nhưng Sở Văn hóa Thông tin Hà Nội, Hội Sử học và Viện Khảo cổ học không được biết. Bản thân tôi thì vẫn đinh ninh là họ làm cầu vượt nối tiếp đường Văn Cao sang phía Hồ Tây, chứ không nghĩ họ lại phá chính giữa thành để làm trụ móng cho cầu vượt theo hướng dọc đường Hoàng Hoa Thám và hạ thấp đoạn Hoàng thành cổ cho bằng với mặt đường Văn Cao.

* Ông đã nhìn thấy máy xúc làm vỡ một cái bình thuộc thế kỷ VIII - IX, đó là còn chưa kể bao nhiêu di vật quý như nắp vung thời Trần, mảnh ngói, gạch vồ thời Lê... Ông và giới khảo cổ sẽ làm gì để cứu vãn đoạn thành đã bị xúc đổ?

- Như ta đã biết, đoạn thành bị phá là đoạn Hoàng thành thời Lê sơ mà bản đồ Hồng Đức (1490) đã vẽ rất rõ. Theo tôi, tốt nhất là cho khai quật đoạn đã bị phá đến tận nền thành dưới cùng để tìm hiểu khảo cổ về đoạn thành này ở các thời đại Lý, Trần. Đồng thời cho thu thập tiếp các hiện vật đã bị đào lên và kiên quyết không để Ban Dự án cho phá tiếp đến đoạn dốc Tam Đa nữa.

* Có hai phương pháp bảo tồn di sản: bảo tồn tại thực địa hoặc hồ sơ hóa di tích rồi đưa vào bảo tàng, thư viện. Tùy từng trường hợp cụ thể mà lựa chọn một trong hai phương pháp trên. Có trường hợp bên xây dựng phải "lùi" và cũng có trường hợp bên khảo cổ "lùi" vì mục tiêu chung của xã hội. Vậy với Hoàng thành, chúng ta nên ứng xử với di sản ra sao? Ông đánh giá thế nào về công tác này hiện nay ở Hà Nội nói riêng và ở nhiều địa phương nói chung?

- Viện Khảo cổ học và bên chủ đầu tư đã bàn bạc và cùng lùi mấy lần, như trường hợp Vườn hoa Đàn Nam Giao (thuộc khuôn viên của Trung tâm Thương mại Vincom), hay di tích Đàn Xã Tắc (giao điểm của Đường Kim Liên kéo dài cắt đường Tây Sơn).

Dự án đường Văn Cao - Hồ Tây (Ba Đình, Hà Nội) đụng phải di tích thành Đại La

Viện Khảo cổ học là một viện nghiên cứu, không phải suốt ngày làm nhiệm vụ đi thu nhặt hiện vật của một Ban chủ nhiệm đã vi phạm luật do Nhà nước ban hành. Thật không thể hiểu nổi! Nhiều nơi đã và đang làm sai Luật Di sản Văn hóa, và đây là Hà Nội thì càng không thể chấp nhận được.

* Có ý kiến cho rằng, thành phố cho dừng thi công là cách làm thức thời, tôn trọng ý kiến phản biện. Nhưng vì lợi ích phát triển đô thị hiện đại thì việc xẻ một đoạn đường không có gì là không trân trọng lịch sử, cũng không quá ảnh hưởng đến bảo tồn. Nếu quá "lệ cổ" thì sẽ hạn chế sự phát triển của Thủ đô. Ông nghĩ sao về ý kiến này?

- Tôi không tin khi thấy người ta phá cả một đoạn thành cổ mấy trăm năm dài gần trăm mét mà một nhà Hà Nội học lại nói “không có gì là không trân trọng lịch sử”. Xin nhắc lại, đoạn mà họ xẻ là đoạn Hoàng thành, đoạn cao nhất, đẹp nhất. Đoạn từ Bách Thảo đến dốc Tam Đa thấp hơn nhiều. Nếu họ là người biết trân trọng lịch sử thì sao không làm cầu vượt băng qua đoạn Hoàng thành này, như thế vẫn phát triển được công trình dân sinh và vẫn bảo vệ được đoạn thành vô giá. Hãy đọc lại Luật Di sản Văn hóa. Tôi chẳng tin là họ không biết. Họ lờ đi thì có!

* Xin cám ơn Phó giáo sư

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
Thật không thể hiểu nổi!
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO