Phim truyền hình: Hành trang sang năm mới

Cảnh trong phim truyền hình Gara hạnh phúc

Đề tài gia đình và tình yêu chiếm ưu thế 

Trong năm 2022, chiếm số lượng lớn và tạo được sức hút với khán giả của phim truyền hình Việt vẫn là dòng phim đề tài về gia đình, về tình yêu như Thương ngày nắng về 2, Anh có phải đàn ông không?, Giấc mơ của mẹ, Sui gia hay xui gia, Anh yêu em được bao lâu, Dâu hổ đại chiến mẹ chồng, Sau phút đam mê, Mẹ rơm, Đừng làm mẹ cáu.

Khai thác chuyện gần gũi trong cuộc sống, quy tụ dàn diễn viên thực lực, mỗi bộ phim đem đến góc nhìn riêng và gửi tới khán giả thông điệp ý nghĩa về tình thân, gia đình. 

Ở dòng phim hình sự, các phim nổi bật như Bão ngầm, Hồ sơ tội ác, Lưới trời, Mặt trời khuyết, Vợ quan, Phố trong làng, Mặt nạ gương, Đấu trí mang đến những cách tiếp cận riêng và đều tạo được dấu ấn với khán giả. Trong đó, Đấu trí bắt kịp tính thời sự khi lấy cảm hứng từ vụ án ở Công ty Việt Á và Nhật Cường Mobile gây rúng động dư luận. 

Đặc biệt, dòng phim xưa như Rồi 30 năm sau, Lỗi đạo cang thường, Hoàng hạc lâu, Duyên kiếp, Hồng nhan đạt được rating (số người xem) ấn tượng. Nổi bật là Duyên kiếp thường xuyên đứng đầu trong top 10 phim và chương trình truyền hình có lượng người xem cao nhất cả nước.

Những trích đoạn trong phim, những câu thoại của các nhân vật tạo được sự chú ý và bình luận sôi nổi trên nền tảng xã hội. Lối về miền hoa và Gara hạnh phúc truyền tải thông điệp về những người trẻ biết sống vì nhau, trân trọng tình thân và hướng tới những điều tốt đẹp đã mang lại những giây phút giải trí nhẹ nhàng cho khán giả.

Phim từ kịch bản "Việt hóa" có một số "ăn khách", như Giấc mơ của mẹ làm lại từ phim All about my mom (Hàn Quốc), Thương ngày nắng về 2 làm lại từ phim Mother of Mine (Hàn Quốc), Vợ quan được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Trung Quốc. Tuy nhiên, phim "Việt hóa" không còn gây sốt như thời Người phán xử, Hương vị tình thân trước đó. Thậm chí, Hành trình công lý có kịch bản gốc của Mỹ bị nhiều chỉ trích bởi nội dung thiếu hấp dẫn, dài dòng. 

Đáng kể là một số phim kịch bản thuần Việt lại tạo nên sức hút rất lớn. Như phim Rồi 30 năm sau có 7 tuần liên tiếp giữ top 1 rating chương trình giải trí toàn quốc, top 4 phim có rating cao nhất toàn quốc, Duyên kiếp và Nơi ngọn gió dừng chân cũng đứng đầu top 10 chương trình truyền hình có lượng người xem cao nhất nước. 

Đón năm mới sắp tới, có nhiều phim đã và đang quay như Vòng xoáy tình thù, Thời mở cửa, Tội ác giấu kín, Chị em khác mẹ, Nghĩa nặng hơn tình, Mặt trời mùa đông, Có hẹn với yêu thương, Dưới bóng cây hạnh phúc, Cô thợ bánh, Nhà có ba nàng dâu, Bà ngoại lắm chiêu. Dự báo chủ đề gia đình, tình yêu vẫn áp đảo trên "thực đơn" phim truyền hình Việt năm 2023. 

Thử thách không nhỏ  

Kết quả "Nội dung tìm kiếm thịnh hành trong năm 2022" trên Google Việt Nam ở hạng mục "Phim nhiều tập" thì top 10 thống trị bởi phim Hàn Quốc, Trung Quốc. Diễn xuất và kịch bản tốt giúp phim Hàn và Trung có sức hút cực lớn với khán giả Việt Nam.

Nguyên nhân phim truyền hình Việt bị "thất sủng" là bởi đã và đang có quá nhiều phim kể về những góc khuất, bi kịch gia đình khiến khán giả có phần chán. Trong khi có rất ít phim về giới trẻ vào đời, giới trẻ lập nghiệp.

Theo một số nhà biên kịch, phim Việt tập trung khai thác chủ đề gia đình do dễ xây dựng tình tiết gay cấn và kịch tính để thu hút khán giả. Các nhà sản xuất không mặn mà với đề tài giới trẻ, bởi khó xây dựng tình tiết gây sốc và không tạo được nhiều nút thắt thì khó thu hút khán giả.

Còn nữa, khá nhiều phim Việt như Đấu trí, Chồng cũ vợ cũ người yêu cũ, Thông gia ngõ hẹp, khi mới phát sóng thì thu hút được sự quan tâm, bàn luận sôi nổi của khán giả, nhưng càng về sau tình tiết thiếu thuyết phục, dài dòng và khó hiểu. Những phim truyền hình "ăn khách" nhất của năm 2022 đều có kịch bản "Việt hóa" hay chuyển thể từ sân khấu, văn học. Sự "ăn khách" của phiên bản gốc là cơ sở an toàn để các nhà làm phim chọn lựa, thay vì mạo hiểm chạy theo kịch bản mới toanh.

Cảnh trong phim truyền hình Mẹ rơm

Trong top 10 phim nhiều tập được tìm kiếm kể trên, có Hẹn hò chốn công sở, Our Beloved Summer, Ngôi trường xác sống chiếu trên Netflix, cho thấy độ phủ sóng mạnh mẽ của nền tảng này. Có mặt tại Việt Nam vào năm 2016, chính thức ra mắt với phiên bản tiếng Việt từ tháng 10/2019, hiện Netflix đang có 600.000 thuê bao từ Việt Nam.

Trong năm 2022, phim Việt mới toanh như Trại hoa đỏ, Hoa hồng giấy được mua lại và chiếu trên Netflix đã tạo hiệu ứng tốt khi lọt vào top 10 phim truyền hình được xem nhiều nhất trên nền tảng này. 

Tại hội thảo ngày 13/10/2022, đại diện Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết, hiện Việt Nam có 16,9 triệu thuê bao truyền hình trả tiền, trong đó có 3,9 triệu thuê bao OTT TV (truyền hình Internet như Netflix). Doanh thu truyền hình trả tiền tại Việt Nam năm 2021 là 9.200 tỷ đồng, trong đó OTT TV là 709 tỷ đồng, số liệu cập nhật tính đến tháng 9/2022 là khoảng 1.000 tỷ đồng.

Hiện Việt Nam có 198 kênh truyền hình trong nước, 59 kênh truyền hình nước ngoài. Nghị định số 71/2022/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2023 sẽ bảo đảm quản lý phù hợp xu hướng thế giới, thúc đẩy thị trường truyền hình trả tiền Việt Nam phát triển.

Luật Điện ảnh có hiệu lực từ ngày 1/1/2023 quy định "thời lượng phát sóng phim Việt đạt ít nhất 30% so với tổng thời lượng phát sóng phim của mỗi đài truyền hình". Hiện có duy nhất VTV đáp ứng quy định này, nhưng tại hội nghị - hội thảo triển khai Luật Điện ảnh (ngày 26/9/2022) đại diện VTV cho rằng, quy định thời lượng phát sóng 30% phim Việt so với tổng thời lượng phát sóng phim là rất khó khả thi.

Bởi sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong việc mua bản quyền phim Việt đến từ các hạ tầng OTT, sự phát triển mạnh mẽ của dịch vụ OTT, các công ty sản xuất phim giữ quyền độc quyền phim để phát trên nền tảng OTT, khó khăn trong việc mua bản quyền sẽ buộc các kênh truyền hình trong nước phải sản xuất để đảm bảo tỷ lệ phát sóng phim Việt, khiến chi phí đầu tư sản xuất phim tăng cao và cao hơn nhiều so với chi phí mua bản quyền.

Nhìn chung, sự xuất hiện của những phim "ăn khách" trên các nền tảng trực tuyến và trả tiền sẽ là thử thách rất lớn với các nhà sản xuất phim truyền hình Việt Nam trên hành trình chinh phục khán giả trong năm 2023.