Đề xuất thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia

Chiều 6/8, Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức cuộc họp đề xuất thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia. Cuộc họp do Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan chủ trì.

Dù đạt được nhiều kết quả khả quan, tuy nhiên, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhận định, các khung pháp lý hiện nay đối với ngành hàng lúa gạo đang bộc lộ nhiều vấn đề cần xem xét, sửa đổi, bổ sung khi chưa tạo ra được những động lực đủ mạnh và môi trường thuận lợi cho người sản xuất và các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo.

Trong đó, thông tin, số liệu liên quan không đầy đủ, xác thực, kịp thời và không phản ánh đúng thực tế gây khó khăn cho điều hành, quản lý sản xuất, xuất khẩu gạo trong những thời điểm nhạy cảm.

Bên cạnh đó, ngành lúa gạo cũng còn một số hạn chế như sản xuất chưa theo quy hoạch dẫn đến dư thừa cục bộ ảnh hưởng đến người sản xuất; thu nhập người nông dân trồng lúa còn thấp, đời sống của một số bộ phận còn khó khăn.

Cùng với đó là thách thức về biến đổi khí hậu, thị trường trong nước và thế giới diễn biến nhanh, xu thế tiêu dùng thay đổi, nhiều nguồn tài nguyên suy giảm, nhất là tài nguyên nước.

Ngoài ra, Việt Nam vẫn thiếu chính sách phát triển ổn định, vững chắc cho ngành. Đầu tư của Nhà nước cho sản xuất lúa gạo nhất là gạo xuất khẩu chưa xứng tầm. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thiếu chuyên nghiệp, cạnh tranh không lành mạnh, hoặc không nắm giữ phát triển thị trường, củng cố thương hiệu; sự phối hợp giữa các cấp, các ngành và công tác kiểm tra giám sát, xử lý chưa tốt…

Chính vì vậy, để hướng đến mục tiêu đa dạng sản phẩm, thị trường, nguồn thu nhập cho người trồng lúa và vùng sản xuất lúa; nâng cao khả năng chống chịu biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính và đóng góp cho bảo vệ môi trường… rất cần một cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, ngành hàng trong việc điều phối các hoạt động chung ngành lúa gạo. Do đó, hai Bộ thống nhất việc đề xuất thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia.

"Trong bối cảnh mới, ngành lúa gạo đứng trước nhiều thách thức rất cần một cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương trong việc điều phối các hoạt động chung ngành lúa gạo bên cạnh sự quản lý chuyên ngành của các bộ. Trước tình hình đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Công Thương có ý tưởng và thống nhất cao việc đề xuất thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia", Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ.

Cụ thể, Bộ Công Thương đã dự thảo Tờ trình trình Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách và hồ sơ liên quan về thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia và ngày 1/8/2024. Bộ Công Thương cũng đã có công văn số 5017/BCT-XNK gửi các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội để xin ý kiến trước khi báo cáo.

Theo đó, đề xuất thành viên Hội đồng bao gồm 1 Chủ tịch Hội đồng là Phó Thủ tướng Chính phủ; 2 Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng là Bộ trưởng Bộ Công Thương và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Ủy viên Hội đồng là đại diện lãnh đạo các bộ: Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Khoa học và Công nghệ, Ngoại giao; đại diện lãnh đạo UBND một số địa phương.

Về chức năng, Hội đồng là tổ chức phối hợp liên ngành tham mưu giúp Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, chỉ đạo, phối hợp giải quyết các vấn đề quan trọng, liên ngành đối với sự phát triển ngành hàng lúa gạo.

Hội đồng có nhiệm vụ nghiên cứu đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chủ trương, chiến lược, cơ chế, chính sách tạo môi trường pháp lý minh bạch, hiệu quả, bảo đảm ổn định và phát triển thị trường, thúc đẩy phát triển ngành hàng lúa gạo toàn diện, hiệu quả, góp phần bảo đảm an sinh xã hội và an ninh lương thực quốc gia, phát triển sản xuất, xuất khẩu hướng tới mục tiêu bền vững.

Đồng thời, nghiên cứu, tư vấn, khuyến nghị, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ phương hướng, giải pháp để giải quyết những vấn đề quan trọng, liên ngành trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện các chủ trương, chiến lược, cơ chế, chính sách thúc đẩy sự phát triển ngành lúa gạo.

Ngoài ra, giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, phối hợp giữa các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố và cơ quan, tổ chức liên quan trong việc giải quyết những vấn đề quan trọng, liên ngành trong quá trình phát triển ngành lúa gạo. Song song đó, điều phối, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện các chiến lược, chương trình, cơ chế, chính sách, đề án có tính liên ngành về lúa gạo.

Trên cơ sở góp ý của các cơ quan quản lý, hiệp hội, doanh nghiệp đưa ra tại hội nghị, hai Bộ sẽ tiếp thu và hoàn chỉnh dự thảo để trình Chính phủ trong thời gian sớm nhất.

Chính vì vậy, hai Bộ mong tiếp tục nhận được góp ý của các bộ, ngành, địa phương, đồng thời giao cơ quan chức năng của hai Bộ tiếp tục nghiên cứu, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả để Hội đồng lúa gạo quốc gia hoạt động hiệu quả.