Chuyển đổi sang nền kinh tế xanh có thể khiến người lao động thu nhập thấp bị mất việc?

Đây là nhận định của Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Lưu Quang Tuấn tại Hội thảo quốc tế về thúc đẩy việc làm và an sinh xã hội, hướng tới chuyển đổi xanh diễn ra vào chiều 11/12 tại Hà Nội.

Theo ông Lưu Quang Tuấn, quá trình chuyển đổi xanh có thể tạo ra những tác động không công bằng giữa các ngành, cộng đồng, đặc biệt là nhóm dễ bị tổn thương trên một số khía cạnh như: Tác động đến việc dịch chuyển việc làm, mất việc làm, sự thiếu hụt kỹ năng của người lao động, không phù hợp giữa các kỹ năng của lực lượng lao động hiện có và nhu cầu của nền kinh tế xanh…

Đặc biệt, nhóm người nghèo, nhóm thu nhập thấp nhất có thể chịu tác động lớn từ chuyển đổi năng lượng và các nỗ lực giảm lượng khí thải, phải đầu tư chi phí lớn để được sử dụng năng lượng xanh, sạch…

Do đó, trước những tác động không mong muốn trong lĩnh vực lao động và xã hội liên quan đến quá trình chuyển đổi xanh, đòi hỏi các bên liên quan cần giải quyết và hoàn thiện nhiều vấn đề như: Xây dựng các chính sách an sinh xã hội, các chính sách hỗ trợ để họ tiếp cận được năng lượng sạch; hỗ trợ chuyển đổi việc làm, phát triển sinh kế bền vững và tạo việc làm thỏa đáng, việc làm xanh.

Việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn đòi hỏi các kỹ năng mới nên hệ thống giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đào tạo phải có sự điều chỉnh, đổi mới để đáp ứng nhu cầu mới, dự báo được số việc làm mới tạo ra hoặc mất đi của nền kinh tế.

Đồng quan điểm trên, Giám đốc Văn phòng Tổ chức Lao động quốc tế tại Việt Nam - bà Ingrid Christensen cho rằng, Việt Nam trong quá trình chuyển đổi xanh cần có nhiều chủ trương, chính sách có lộ trình cụ thể được ban hành thời gian qua. Thông qua việc sửa đổi, điều chỉnh Luật Việc làm, Luật Bảo hiểm xã hội đã và đang tạo thêm nhiều cơ hội để nâng cao phúc lợi xã hội, bảo đảm an sinh xã hội cho người dân.

Trong đó, Nhà nước cần bảo đảm việc tôn trọng quyền của người lao động, tạo cơ hội cho người lao động được đào tạo, hỗ trợ, rèn kỹ năng để có thể bắt kịp quá trình chuyển đổi, qua đó, bảo đảm sự phát triển bền vững cho cả doanh nghiệp và người lao động.

Bên cạnh đó, tại Hội thảo, các đại biểu cũng nhận định, cần hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến các nhóm dễ bị tổn thương như người nghèo, người dân tộc thiểu số, nữ giới, lao động kỹ năng thấp trong quá trình chuyển đổi.

Đồng thời, cần có chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ chuyển đổi việc làm, phát triển sinh kế bền vững và tạo việc làm mới đối với những nhóm người dân không thể theo kịp quá trình chuyển đổi, bị mất việc làm hiện tại.

Do đó, cần phải dự báo được số việc làm mới, cũng như xác định rõ những công việc không còn phù hợp với nền kinh tế trong tiến trình chuyển đổi này.

Đặc biết chú trọng đảm bảo đa dạng sinh kế, hỗ trợ sinh kế cho các nhóm cộng đồng chịu tác động trực tiếp từ quá trình chuyển đổi, đơn cử như lao động chịu tác động của quá trình chuyển đổi từ nhiệt điện sang điện gió, điện mặt trời…