Thị trường vàng: Bắt dao trên đỉnh

Giá vàng thế giới leo thang đã kéo giá vàng trong nước vượt 47 triệu đồng/lượng. Không đứng ngoài chờ đợi giá xuống như mọi lần mà số người mua và bán vàng đều tăng đột biến, tạo nên hiện tượng giao dịch sôi nổi hiếm thấy sau một thời gian dài thị trường đi ngang èo uột.

Triển vọng không đổi

Rủi ro từ giá vàng khi mức chênh lệch đang quá cao từ hơn 2 triệu đến hơn 3 triệu đồng/lượng so với vàng thế giới. Kèm theo một số quy định quản lý thị trường vàng của Nhà nước sắp có hiệu lực, cộng với mức giá tăng cao nhất tính đến thời điểm này trong năm, điều tất yếu là nhiều người dân đem vàng đi bán.

Tuy nhiên, điều đáng bàn là bên cạnh số người bán thì tỷ lệ người đi mua vào lại tăng cao đang kể. Theo đại diện vàng SJC chỉ trong ngày 14/9, khi giá vàng tăng cao kỷ lục, tỷ lệ người mua lại chiếm đến 80% giao dịch. Sức mua vẫn cao hơn sức bán gần một nửa, có ngày SIC bán ra gần 5.000 lượng và mua vào chỉ 3.100 lượng.

Nguyên nhân giá vàng trong nước tăng một phần do giá vàng thế giới tăng, một phần do nhu cầu trong nước tăng quá lớn trong khi nguồn cung có dấu hiệu khan hàng. Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán và bất động sản đóng băng, trần lãi suất huy động giảm xuống chỉ còn 9% là nguyên nhân khiến người có nhu cầu đổ sang vàng nhiều hơn.

Theo nhận định của một số chuyên gia, thời gian qua ngân hàng mua vàng nhiều hơn người dân. Trước khi giá vàng về ngưỡng 40-41 triệu đồng/lượng, ngân hàng đã bán ra lấy VND cho vay lãi suất cao. Khi giá vàng tăng mạnh không đủ bù lãi suất VND cho vay, để cắt lỗ, ngân hàng buộc phải mua vàng vào.

Giá vàng đã tăng liên tiếp trong vòng 10 năm qua, và triển vọng tăng trong dài hạn của vàng vẫn không có nhiều thay đổi. Yếu tố chính ảnh hưởng đến thị trường vàng hôm nay được giới phân tích đưa ra là do triển vọng lãi suất mang tính tiêu cực kéo dài, cùng với triển vọng kinh tế vẫn không có dấu hiệu cải thiện có thể sẽ khiến các nhà đầu tư hướng theo quan điểm bảo toàn tài sản bằng vàng nhằm đầu tư và đa dạng hóa nguồn dự trữ của họ trong tương lai.

Tuy nhiên, khi bàn về những kỳ vọng kiếm lợi nhuận từ vàng, một số chuyên gia cũng đưa ra không ít lời khuyên vì sự biến thiên của giá vàng trong nước phụ thuộc vào nhiều yếu tố chủ quan chứ không minh bạch như đường đi của vàng thế giới. Do vậy, một khi dự đoán sai thời điểm mua vàng, người dân mua vàng tích trữ cũng như người đầu tư vàng trong nước sẽ gặp rủi ro rất lớn, khó đảm bảo được vốn, nhất là trong thời điểm này, chênh lệch giá vàng đã lên gần 3 triệu đồng/lượng.

Cụ thể, khi đưa ra dự đoán về đường đi của giá vàng thế giới, thường dựa vào những cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Vừa qua, chứng khoán Mỹ đã tăng vọt sau khi FED quyết định chi 40 tỷ USD mỗi tháng để mua chứng khoán thế chấp nhằm hỗ trợ đà phục hồi của nền kinh tế. Thêm vào đó, FED cũng tuyên bố giữ nguyên lãi suất cơ bản gần bằng 0% cho tới giữa năm 2015, thay vì cuối năm 2014 như những cam kết trước đây.

Giữ sợ, bán lo

Từ đó, nhiều chuyên gia dễ dàng đưa ra dự đoán, sau những thông tin này có thể là một thời kỳ tăng kéo dài của giá vàng. Tuy nhiên, sự tăng giảm của giá vàng trong nước còn phụ thuộc vào nhiều vấn đề xung quanh như độc quyền, nhập lậu, không đủ tiền mặt thanh toán ngay, ghim vàng, phí giao dịch... xảy ra tình trạng vàng tăng vùn vụt nhưng người giữ vàng vẫn lỗ dù trước đó mua giá thấp.

Chẳng hạn, việc độc quyền mà ai cũng nhìn thấy và hiện hữu cả thời gian dài, đó là giá vàng SJC luôn cao hơn giá vàng thế giới, nay con số chênh lệch đã lên đến 3 triệu đồng/lượng (có thể còn hơn nữa).

Với mức chênh quá lớn này, giá vàng trong nước chứa sự rủi ro rất lớn, có thể giảm xuống bất cứ lúc nào. Bằng chứng là chỉ cần một động thái của cơ quan chức năng, ngay lập tức giá vàng trong nước đã co hẹp biên độ so với giá thế giới, từ gần 3 triệu xuống còn 1,3 triệu đồng/lượng. Nói như chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh, quyền quyết định chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới đang nằm trong tay Ngân hàng Nhà nước (NHNN).

Cụ thể, trước khi giá vàng tăng cao, vượt xa giá thế giới thì cho rằng vì SJC độc quyền, không chịu cung hàng, tạo thiếu hụt giả tạo. Nhưng nay, sau khi có Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng thì mọi hoạt động nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh vàng miếng đều do NHNN quản lý.

Do đó, lý do nói các ngân hàng thương mại mua nhiều vàng những ngày vừa qua làm chênh lệch giá và đẩy giá lên cao khó thuyết phục. Nếu người mua tiếp tục mua vàng ở thời điểm này với kỳ vọng giá vàng lên tiếp để bán ra chốt lời sẽ gặp phải rủi ro thua lỗ nếu NHNN kéo giá vàng trong nước về ngang bằng với giá vàng thế giới.

Đó là chưa kể nếu kiến nghị được dùng vàng nữ trang làm nguyên liệu dập vàng miếng sẽ tạo điều kiện để giới kinh doanh tiêu thụ nguồn vàng lậu thu siêu lợi nhuận. Khi lợi nhuận được đảm bảo, các doanh nghiệp kinh doanh vàng không cần thiết phải duy trì giá vàng chênh lệch. NHNN cũng có thể đạt được mục tiêu thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng trong nước. Vậy, người mua vàng giá cao trước đó chắc chắn sẽ chịu thiệt dù giá vàng thế giới có tăng như kỳ vọng