Chủ động quản trị thuế: Doanh nghiệp tránh rủi ro, tận dụng cơ hội

“Trong tiến trình chuyển đổi số và hiện đại hóa ngành thuế, việc hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa chủ động kê khai, nộp thuế không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn thể hiện cam kết với cộng đồng và nền kinh tế”, ông nhấn mạnh.

Ông cũng cho rằng, thuế ngày nay không chỉ là nghĩa vụ mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững. Quản trị thuế minh bạch, tuân thủ pháp luật sẽ giúp doanh nghiệp giảm rủi ro, tiết kiệm chi phí hợp pháp và tạo nền tảng tăng trưởng dài hạn.

Tọa đàm có sự tham gia của các diễn giả: ông Phạm Đức Hòa - Chuyên gia thuế, nguyên chuyên viên Cục Thuế TPHCM; bà Trần Thị Thu Trang - Ủy viên BCH, Trưởng Ban Đào tạo Hội Doanh nhân Sài Gòn; bà Nguyễn Thị Kim Vinh - Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Thương mại Tài chính (FCCA), nguyên Thẩm phán Tòa phúc thẩm, TAND Tối cao; ông Nguyễn Hoàng Sơn - Phó Chủ tịch Hội Tư vấn và Đại lý thuế TP.HCM.

Các chuyên gia tập trung cập nhật những điểm mới về thuế giá trị gia tăng (GTGT) và hóa đơn - chứng từ năm 2025, phân tích rủi ro thường gặp về thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và giới thiệu giải pháp quản trị thuế thông minh. Ngoài ra, chương trình cũng đề cập đến chế tài hành chính và hình sự trong xử lý vi phạm về thuế, đồng thời rút ra những bài học thực tiễn nhằm giúp doanh nghiệp tránh rủi ro “từ hành chính sang hình sự”.

Bên cạnh đó, các diễn giả còn giải đáp nhiều thắc mắc của doanh nghiệp liên quan đến việc triển khai các quy định mới sau ngày 1/7, cũng như đưa ra gợi ý về cách thức áp dụng giải pháp quản trị thuế hiệu quả, phù hợp trong thực tiễn sản xuất - kinh doanh.

Trong đó, bà Thu Trang nhấn mạnh, việc nắm vững quy định thuế giúp doanh nghiệp giảm rủi ro, tuân thủ pháp luật, đồng thời tận dụng ưu đãi để tối ưu chi phí. Các rủi ro phổ biến hiện nay liên quan đến thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân.

Để hạn chế rủi ro, bà Trang đề xuất doanh nghiệp cần xây dựng quy trình quản trị thuế chủ động, định kỳ rà soát chứng từ, hóa đơn, áp dụng phần mềm kế toán hiện đại và tuân thủ quy định thanh toán không dùng tiền mặt với hóa đơn từ 5 triệu đồng trở lên.

“Tối ưu thuế không phải né thuế hay lách luật, mà là hiểu rõ chính sách, áp dụng hợp lý và lập kế hoạch thuế phù hợp. Đây là chìa khóa giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí hợp pháp, phòng ngừa rủi ro và phát triển bền vững trong bối cảnh kinh tế mới”, bà Thu Trang khuyến nghị.

Bà Nguyễn Thị Kim Vinh - Chủ tịch FCCA, nguyên Thẩm phán Tòa phúc thẩm, TAND Tối cao: Có thể bị xử lý hình sự nếu chậm nộp, kê khai sai...

Các hành vi vi phạm về thuế hiện được chia thành hai nhóm: vi phạm hành chính và vi phạm hình sự.

Nhóm vi phạm hành chính bao gồm các lỗi về thủ tục thuế như chậm kê khai, thiếu hồ sơ, không thông báo thay đổi thông tin đăng ký thuế đúng thời hạn… Các hành vi này bị xử phạt theo Nghị định hiện hành, với thời hiệu xử phạt là 2 năm. Đặc biệt, doanh nghiệp vẫn phải nộp truy thu trong vòng 10 năm nếu phát hiện sai phạm. Các hành vi như kê khai sai mã hàng, trốn thuế với số tiền từ 100 triệu đồng trở lên có thể bị xử lý hình sự.

Khi cơ quan thuế ra quyết định truy thu, doanh nghiệp bắt buộc phải nộp trong vòng 24 giờ, nếu không sẽ bị chuyển hồ sơ điều tra về hành vi trốn thuế. Tội danh này có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự, không chỉ đối với cá nhân lãnh đạo mà còn cả pháp nhân thương mại.

Doanh nghiệp cần xây dựng bộ phận kế toán vững mạnh, thường xuyên cập nhật chính sách, đồng thời kiểm tra, giám sát nội bộ chặt chẽ. Đừng chờ đến khi bị thanh tra mới xử lý sai phạm, vì khi đó rủi ro có thể đã chuyển từ hành chính sang hình sự.

Ông Phạm Đức Hòa - Chuyên gia thuế, nguyên chuyên viên Cục Thuế TP.HCM: Khai bổ sung thuế GTGT muộn dễ phát sinh rủi ro pháp lý.

Nếu doanh nghiệp phát hiện sai sót trong khai thuế GTGT đầu vào, cần thực hiện khai bổ sung trước khi cơ quan thuế công bố quyết định thanh tra, kiểm tra. Việc khai bổ sung phải thực hiện ngay tại kỳ phát sinh sai sót.

Ví dụ, hóa đơn tháng 1/2025 trị giá 1 tỷ đồng, thuế đầu vào 100 triệu đồng nhưng kê khai sai. Đến tháng 9 phát hiện, doanh nghiệp phải khai bổ sung cho tháng 1. Nếu sai sót không làm thay đổi số thuế phải nộp hay được khấu trừ, doanh nghiệp kê khai vào tháng hoặc quý phát hiện sai sót.

Trong trường hợp sai sót dẫn đến tăng số thuế phải nộp hoặc giảm số thuế được hoàn, doanh nghiệp bắt buộc khai bổ sung kịp thời để tránh rủi ro pháp lý và chi phí phát sinh.