Thị trường ca cao với sự tham gia của cc nh thu mua lớn như Puratos Grand-Place Vietnam (PGPV), Cargill, Amajro (Ecom), Marou, Việt Ca cao... đang khởi sắc. Liệu ca cao Việt Nam có làm nên chuyện khi thị trường ca cao thế giới đang khan hiếm nguồn cung?
Khác với thảm cảnh cây ca cao bị nông dân đốn bỏ thời điểm cuối năm 2012, nửa đầu năm 2013, hiện nay ca cao đang hứa hẹn nhiều tiềm năng về đầu ra cùng với sự xuất hiện của hàng loạt doanh nghiệp nước ngoài. Theo PGPV, giá ca cao nhân trên thị trường thế giới hiện đã gia tăng trên dưới 1.000 USD/tấn.
Điều này giúp các nhà thu mua, trong đó có PGPV duy trì được mức giá mua cao cho nông dân ở tầm 4.500 - 5.30 đồng/kg trái tươi trong giai đoạn nửa đầu năm 2014 đến nay. Khuynh hướng này dự kiến sẽ vẫn tiếp tục duy trì do có sự gia tăng lớn trong nhu cầu sô cô la, đặc biệt là ở các nước châu Á, trong khi đầu ra của hạt ca cao có khả năng không thể bắt kịp nhu cầu này.
Trước sự thay đổi về giá theo hướng tích cực, nhiều địa phương đã xúc tiến tái canh cây ca cao. Cụ thể, tại huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long, từ năm 2008 - 2011, diện tích ca cao liên tục tăng, từ 100 - 230ha/năm, từ năm 2012, 2013, chỉ tăng 50ha/năm, không đạt kế hoạch.
Riêng 6 tháng đầu năm, số lượng cây giống các hộ đăng ký trồng cũng mới đạt gần 42% kế hoạch... Vì thế, dự án phát triển cây ca cao giai đoạn 2011 - 2015 của tỉnh Vĩnh Long đang tập trung ở các huyện Vũng Liêm, Tam Bình, Trà Ôn, Mang Thít và thị xã Bình Minh.
Phân tích về lợi nhuận trong việc đầu tư trồng cây ca cao, ông Raphael Audoin, Giám đốc Phụ trách ca cao của PGPV, cho rằng, với giá tăng từ đầu năm 2014 đến nay, nông dân có thể kiếm được trung bình khoảng 48 triệu đồng/ha khi trồng ca cao xen canh với mật độ 400 cây/ha.
Song, ông Raphael Audoin nhấn mạnh, lợi thế của cây ca cao là có thể trồng xen canh, tạo thêm thu nhập, giúp nông dân hạn chế việc phụ thuộc vào một loại cây trồng nào đó. Đánh giá về sự tăng trưởng diện tích cây ca cao khu vực Đông Nam Á, ông Gricha Safarian, Tổng giám đốc PGPV, cho hay, điều ngạc nhiên hiện nay là diện tích trồng ca cao ở Philippines đang phát triển với tốc độ chóng mặt.
Nguyên nhân là do thế giới dự kiến thâm hụt nguồn cung ca cao. Tổ chức Cacao Thế giới (ICCO) cho rằng, những quan ngại về khả năng lại xảy ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung ca cao đang gia tăng trong bối cảnh thời tiết khô hạn tại Tây Phi ảnh hưởng tiêu cực tới sản lượng ca cao ở khu vực này.
Ngược lại, thời tiết ẩm ướt ở Indonesia, nước sản xuất ca cao lớn thứ ba thế giới, đang gây thiệt hại cho cây ca cao ở nước này. Sản lượng hạt ca cao trong năm 2014 được dự báo giảm 150.000 tấn. "Sẽ rất đáng tiếc nếu Việt Nam bỏ lỡ cơ hội này trong khi chúng ta đã giành được giải thưởng cho hạt ca cao", ông Gricha Safarian nhấn mạnh.
Công ty Mars xây dựng Trung tâm Phát triển ca cao tại xã Cư Huê, huyện Ea Kar (Đăk Lăk) để chuyển giao cây giống, tập huấn kỹ thuật cho người dân. Công ty Cargill có trạm thu mua và tư vấn kỹ thuật tại xã Hòa Thuận, TP. Buôn Ma Thuột. Tại tỉnh Bến Tre, PGPV xây dựng nhà máy thu mua và sơ chế ca cao cùng với Cargill và các đối tác khác hỗ trợ, tư vấn quy trình chăm sóc cho bà con.
Trong vai trò Trưởng Ban Điều hành dự án ca cao tỉnh Bến Tre, ông Phan Văn Khổng khuyến cáo, nhu cầu thu mua nguyên liệu hiện nay là rất lớn, hiện Bến Tre đã có nhà máy chế biến ca cao trong Khu công nghiệp Giao Long, công suất giai đoạn đầu 1.000 tấn/năm và sẽ nâng lên 2.000 tấn/năm.
Dù hiện thời, cây ca cao chưa thực sự cạnh tranh được với một số loại cây trồng khác, nhưng về lâu dài, bà con nông dân cũng cần được định hướng, giữ ổn định diện tích ca cao.
Sau khi đốn bỏ hàng loạt cây ca cao tại Bến Tre cách đây hơn một năm, đến nay các hộ nông dân cố giữ vườn cũng đã thu được nhiều kết quả tốt với mức lợi nhuận đạt từ 80 - 100 triệu đồng/ha/năm, chưa kể nguồn thu từ dừa, cây ăn trái.
Ông Hồ Thanh Vân, nông dân đang sở hữu 800 cây ca cao tại An Khánh, Châu Thành, Bến Tre, cho biết: "Chúng tôi không còn phải lo lắng về đầu ra cho trái ca cao khi có nhiều nhà thu mua hiện nay như PGPV, Cargill, Việt Ca cao..., giá mua rất cạnh tranh. Chính sự có mặt của nhà máy ca cao PGPV đã giúp chúng tôi tự tin hơn trong việc phát triển vườn ca cao của mình".