Cảnh báo nạn “đánh giá ảo” khi mua hàng online

Theo đó, các chiêu thức thường gặp bao gồm việc doanh nghiệp tự tạo đánh giá tích cực cho sản phẩm, thuê người viết bình luận giả hoặc sử dụng dịch vụ cung cấp gói đánh giá với số lượng lớn để nhanh chóng đưa sản phẩm lên vị trí nổi bật. Ở chiều ngược lại, cũng xuất hiện tình trạng đối thủ trả tiền cho những bình luận tiêu cực, nhằm bôi xấu uy tín và chất lượng hàng hóa.

Trong bối cảnh các KOLs (người có tầm ảnh hưởng) và KOCs (người tiêu dùng chủ chốt) ngày càng được khai thác để quảng bá sản phẩm, ranh giới giữa trải nghiệm thực tế và “đánh giá có trả phí” trở nên khó phân định. Điều này khiến người tiêu dùng khó nhận diện đâu là phản hồi khách quan, đâu là nhận xét mang tính thương mại.

Một số nền tảng thương mại điện tử hiện chưa triển khai các biện pháp xác minh chặt chẽ đối với người đánh giá, thiếu công cụ giám sát và lọc bỏ những phản hồi bất thường. Thậm chí, có trường hợp các sàn dung túng cho hiện tượng này để tăng doanh thu từ hoạt động bán hàng. Thực trạng đó đang khiến niềm tin của người tiêu dùng vào cơ chế bảo vệ quyền lợi suy giảm rõ rệt.

Thiệt hại đối với người mua hàng không chỉ dừng lại ở việc phải sở hữu sản phẩm kém chất lượng, mà còn bao gồm chi phí phát sinh từ vận chuyển, đổi trả, thời gian khiếu nại và rủi ro mất trắng khi giao dịch với các nhà cung cấp xuyên biên giới.

Đặc biệt, đối với những mặt hàng liên quan trực tiếp đến sức khỏe như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng hay sản phẩm dành cho trẻ nhỏ, hậu quả có thể vượt xa giá trị vật chất, gây ảnh hưởng đến an toàn và y tế của người sử dụng.

Để kiểm soát tình trạng này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã đề xuất các giải pháp cụ thể đối với sàn thương mại điện tử. Theo đó, chỉ những khách hàng thực sự hoàn tất đơn hàng mới được phép đăng tải nhận xét; đồng thời, cần thiết lập các bộ lọc tự động nhằm phát hiện và loại bỏ kịp thời các đánh giá bất thường. Ngoài ra, việc công khai chính sách xử lý vi phạm sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch, củng cố niềm tin nơi người tiêu dùng.

Song song với đó, cơ quan quản lý nhà nước khẳng định cần áp dụng chế tài đủ sức răn đe đối với hành vi tạo lập, mua bán hoặc tiếp tay cho “đánh giá ảo”. Các biện pháp có thể bao gồm phạt tiền, đình chỉ kinh doanh, thậm chí thu hồi giấy phép đối với những trường hợp tái phạm. Đây được xem là bước đi cần thiết để xây dựng môi trường thương mại điện tử lành mạnh, công bằng và bền vững.

Trước những thách thức từ “đánh giá ảo”, Bộ Công Thương khuyến nghị người tiêu dùng nên thay đổi thói quen mua sắm trực tuyến. Việc lựa chọn sản phẩm không nên chỉ dựa trên số lượng sao hoặc các bình luận được hiển thị, mà cần đọc kỹ nội dung phản hồi, chú ý đến chi tiết về trải nghiệm thực tế.

Người mua cũng nên so sánh thông tin từ nhiều nguồn khác nhau và ưu tiên lựa chọn các gian hàng chính hãng, uy tín. Chỉ khi trang bị cho mình thói quen tiêu dùng tỉnh táo và thông minh, khách hàng mới có thể bảo vệ quyền lợi của bản thân trước những chiêu trò ngày càng tinh vi trên thị trường trực tuyến.