Thị trường Việt Nam trở thành điểm đến của những thương hiệu toàn cầu về không gian làm việc, không chỉ làm thay đổi mô hình kinh doanh bất động sản mà còn định nghĩa lại cách thức làm việc hướng đến sự kết nối và tương tác.
Nở rộ không gian làm việc chung
ID Hub - không gian làm việc chung (co-working space) dành riêng cho cộng đồng thiết kế và thi công nội thất vừa ra mắt tại Hà Nội hồi tuần rồi. Bên cạnh cung cấp không gian làm việc còn là nơi trưng bày các mẫu vật liệu, thư viện đồ họa, catalogue của các nhà cung cấp thiết bị hoàn thiện nội thất, thư viện về sách báo, tạp chí thiết kế nội thất hàng đầu thế giới... Ông Vũ Tuấn Trường - sáng lập ID Hub cho biết ID Hub nhắm tạo ra một sân chơi năng động và sáng tạo cho cộng đồng thiết kế nội thất của Việt Nam, hỗ trợ các bạn trẻ thực hiện kế hoạch khởi nghiệp.
Trước đó, iTechClub cũng chính thức giới thiệu không gian làm việc chia sẻ đầu tiên iTechBlack tại TP.HCM với tham vọng ươm tạo và kết nối cộng đồng startup đến với các chuyên gia, tổ chức có kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ để tạo lập một vườn ươm doanh nghiệp công nghệ mở rộng điển hình tại Việt Nam.
Ông Stefan Hass-Heye - Giám đốc Điều hành iTechBlack Vietnam chia sẻ: "Dự án này sẽ cung cấp các chương trình tư vấn khởi nghiệp, kết nối mạng lưới hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm để tìm kiếm cơ hội phát triển và mở rộng thị trường cả trong lẫn ngoài nước, tạo nên một vườn ươm doanh nghiệp công nghệ mở rộng điển hình tại Việt Nam".
ID Hub và iTechBlack là 2 trong số hàng chục không gian làm việc chung gia nhập thị trường gần đây theo xu thế bùng nổ của mô hình này trong vài năm nay. Theo khảo sát của CBRE công bố cho 6 tháng đầu năm 2018, tại Việt Nam có 34 không gian làm việc chung đến từ 23 đơn vị điều hành là nhà đầu tư nước ngoài, tập trung chủ yếu ở Hà Nội và TP.HCM. Số lượng không gian làm việc chung tăng trung bình 55% trong vòng 5 năm qua. Ước tính đến cuối năm 2018, Hà Nội và TP.HCM sẽ chiếm lần lượt 56% và 44% tổng nguồn cung ở 45 không gian làm việc chung.
Tuy nhiên, thị trường đã tăng nhanh hơn rất nhiều. Nếu vài năm trước chỉ có một vài cái tên quen thuộc như Regus, Toong, Up, Dreamplex, thì nay thị trường đã phát triển nhanh chóng với sự xuất hiện của loạt tên tuổi mới như NakedHub, Hive, CoGo, KiCoworking...
Năm nay, các đơn vị điều hành mới như Kloud, CEO Suites, The Executive Center, Wework, Ucommune, JustCo... tiếp tục gia nhập thị trường song song với hàng loạt doanh nghiệp bất động sản trong nước, các tổ chức hỗ trợ sáng tạo gia nhập cuộc chơi, đưa không gian làm việc chung đến cuối năm 2018 ước lên hàng trăm địa điểm, mở rộng sang các tỉnh - thành ngoài TP.HCM và Hà Nội.
Theo khảo sát của CBRE, các cơ sở không gian làm việc chung trước đây thường không nằm ở các tòa nhà hạng A hoặc vị trí trung tâm do đơn vị vận hành cần giữ giá thuê ở mức hợp lý. Nhưng gần đây, các đơn vị điều hành mô hình này tiếp tục tìm kiếm các tòa nhà hạng A và hạng B cao cấp ở các khu vực trung tâm nhằm khẳng định thương hiệu cũng như thị phần. Ở cả Hà Nội lẫn TP.HCM đều có xu hướng tập trung ở các khu vực cận trung tâm, riêng tại TP.HCM có xu hướng rải khắp các quận vùng trung tâm và phụ cận như các quận 1, 2, 3, 4, Bình Thạnh và Phú Nhuận.
Công nghệ hậu thuẫn tăng
Theo báo cáo chuyên đề do Jones Lang LaSalle (JLL) thực hiện mới đây, lĩnh vực công nghệ phát triển đang tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ ở thị trường bất động sản. Điển hình của sự thay đổi này là tác động mạnh mẽ đến mô hình co-working space. JLL dự báo tỷ lệ sử dụng văn phòng chia sẻ chiếm khoảng 5 - 10% ba năm trước sẽ lấp đầy 15 - 25% tổng sàn văn phòng hằng năm trong 10 năm tới do sự tăng trưởng mạnh mẽ của kinh doanh trực tuyến và các nhu cầu văn phòng đáp ứng cho tăng trưởng của các công ty nền tảng công nghệ. Nhiều công ty công nghệ sẽ trở thành khách thuê chủ chốt ở khu vực ASEAN.
Theo đó, nhu cầu thuê văn phòng tại các thành phố lớn ở Đông Nam Á tăng trung bình 6% hằng năm giai đoạn 2018 - 2021, nhưng TP.HCM có tỷ lệ vượt trội trong khối ASEAN với nguồn cầu thuê văn phòng tăng 10%/năm và kéo dài suốt 10 năm kể từ 2016. TP.HCM cùng với Jakarta, Bangkok, Manila trở thành 4 đô thị đón một lượng lớn nhu cầu văn phòng của các công ty công nghệ thế giới đổ về khu vực.
Các tập đoàn công nghệ lớn như Alibaba, Facebook, Google và Sea hiện sở hữu 20.000 - 50.000m2 văn phòng tại các thành phố lớn trong khối ASEAN và gia tăng số nhân viên 30 - 50% mỗi năm. Ông Stephen Wyatt - Tổng giám đốc JLL Việt Nam cho biết: "Nhu cầu văn phòng linh hoạt từ các công ty công nghệ sẽ tiếp tục bứt phá mạnh trong 5 năm tới".
Cùng với nhóm không gian văn phòng, mô hình không gian chia sẻ kho bãi, khu công nghiệp cũng theo đó du nhập vào Việt Nam. Mảng bất động sản hậu cần - công nghiệp Việt Nam đang đứng trước sự thay đổi lớn khi thương mại điện tử khu vực châu Á - Thái Bình Dương phát triển nóng, đòi hỏi sự hoàn thiện của chuỗi cung ứng.
JLL nhận định nhiều nhà cung cấp logistics và vận hành thương mại điện tử nước ngoài đang nỗ lực thâm nhập thị trường, sẽ thúc đẩy phân khúc này tăng nhanh trong giai đoạn tới. Thương mại điện tử bùng nổ thúc đẩy cạnh tranh cao hơn, làm tăng nhu cầu các loại nhà kho nhỏ vốn có tính linh hoạt về diện tích và thời gian phân phối hàng, giúp giảm chi phí chuỗi cung ứng và thúc đẩy quá trình vận chuyển hàng hóa đến tay khách hàng liền mạch hơn.
CBRE cũng nhận định mô hình không gian chia sẻ sẽ tiếp tục là loại hình bất động sản tăng trưởng vững chắc trong dài hạn nhờ giải quyết được các yêu cầu ứng dụng công nghệ cao, thúc đẩy dịch chuyển văn phòng làm việc truyền thống sang mô hình văn phòng linh hoạt, có tính bảo mật cao hơn, an toàn dữ liệu và giải quyết các vấn đề linh hoạt về diện tích, tiện ích và thời gian thuê.
Nhu cầu tiết kiệm diện tích làm việc trong không gian mở và song song đó giảm chi phí cũng là yếu tố quan trọng. Khảo sát của CBRE cho thấy 50% khách thuê dự tính cần ít hơn diện tích không gian văn phòng truyền thống trong 5 năm tới nhưng cần không gian văn phòng chất lượng cao hơn nhằm khích lệ sự cộng tác, đổi mới và tăng phúc lợi cho nhân viên.
Theo CBRE, tại Việt Nam có đến 91% số người sử dụng không gian làm việc chung thuộc thế hệ Y (ở độ tuổi dưới 35), cao hơn tỷ lệ trung bình thế giới là 67%. Con số này cũng phản ánh lượng dân số trẻ của Việt Nam sẽ là yếu tố thúc đẩy mảng bất động sản này tăng trưởng. Có đến 54% người sử dụng không gian làm việc chung là người sáng lập hoặc nhân viên của công ty khởi nghiệp và gần 14% là người làm việc tự do hoặc tự kinh doanh, hơn 55% làm việc trong ngành công nghệ thông tin, kế tiếp là các ngành du lịch, tài chính - kinh tế, giáo dục, marketing, bất động sản...