Xuất khẩu rau quả sang EU lập kỷ lục mới

Theo số liệu hải quan, đến hết tháng 9, giá trị xuất khẩu rau quả sang EU đạt khoảng 269 triệu USD, tăng 51,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Với đà tăng trưởng hiện tại, các cơ quan chuyên môn dự báo kim ngạch xuất khẩu cả năm 2025 có thể vượt 350 triệu USD, thậm chí tiến sát ngưỡng 400 triệu USD - một cột mốc chưa từng có đối với ngành rau quả Việt Nam tại thị trường này.

EU đang nổi lên là một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất của rau quả Việt Nam, góp phần quan trọng vào việc đa dạng hóa thị trường và giảm sự phụ thuộc vào các thị trường truyền thống. Động lực chính đến từ sự chuyển dịch rõ nét trong cơ cấu xuất khẩu, khi nhóm sản phẩm chế biến và các loại trái cây nhiệt đới ngày càng chiếm tỷ trọng lớn.

Trong nhóm mặt hàng xuất khẩu, chanh leo vươn lên trở thành sản phẩm chủ lực tại EU, chiếm khoảng 25% tổng kim ngạch và ghi nhận mức tăng trưởng trên 100% so với cùng kỳ. Bên cạnh đó, các mặt hàng như xoài, dứa, dừa cũng đạt tốc độ tăng trưởng hai đến ba chữ số, nhờ phù hợp với xu hướng tiêu dùng xanh, lành mạnh tại châu Âu. Một số sản phẩm chế biến như hạt dẻ cười (chủ yếu dưới dạng chế biến hoặc tái xuất) tiếp tục đóng góp đáng kể vào kim ngạch. Sầu riêng và thanh long đang từng bước mở rộng thị phần, dù vẫn phải cạnh tranh gay gắt với nguồn cung từ Mỹ Latin và châu Phi.

Xét theo thị trường nhập khẩu, Hà Lan tiếp tục giữ vai trò là cửa ngõ lớn nhất đưa rau quả Việt Nam vào EU, chiếm khoảng 35–40% tổng kim ngạch trong khối, nhờ lợi thế trung tâm logistics và phân phối. Đức và Pháp xếp sau, với nhu cầu tăng trưởng ổn định, đặc biệt đối với các sản phẩm chế biến và trái cây đông lạnh.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, sự tăng trưởng đột biến của xuất khẩu rau quả sang EU đến từ nhiều yếu tố cộng hưởng. Trước hết, các ưu đãi thuế quan từ EVFTA đang phát huy hiệu quả rõ rệt, giúp rau quả Việt Nam cải thiện năng lực cạnh tranh về giá so với các đối thủ trong khu vực như Thái Lan. Đồng thời, chất lượng hàng hóa được nâng lên khi số lô hàng bị EU cảnh báo vi phạm quy định an toàn thực phẩm giảm khoảng 50% so với cùng kỳ, phản ánh nỗ lực kiểm soát dư lượng và tuân thủ tiêu chuẩn của doanh nghiệp trong nước.

Đáng chú ý, xu hướng đẩy mạnh chế biến sâu đang mở ra dư địa tăng trưởng mới cho ngành. EU ngày càng ưu tiên nhập khẩu các sản phẩm có giá trị gia tăng cao như nước ép, trái cây sấy, trái cây đông lạnh thay vì chỉ tiêu thụ hàng tươi. Việc đầu tư vào chế biến không chỉ giúp kéo dài thời gian bảo quản, giảm rủi ro logistics mà còn gia tăng giá trị xuất khẩu trên mỗi đơn vị sản phẩm.

Dù được xem là thị trường khó tính, EU đang trở thành điểm sáng trong bức tranh xuất khẩu rau quả năm 2025, với tốc độ tăng trưởng cao nhất trong nhóm các thị trường lớn và tiềm năng mở rộng còn rất đáng kể trong những năm tới.