Xuất khẩu dừa Việt Nam tăng tốc, Mỹ vươn lên dẫn đầu

Đặc biệt, Mỹ lần đầu tiên vượt Trung Quốc để trở thành thị trường nhập khẩu dừa lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch 82 triệu USD, chiếm gần 27% tổng giá trị, gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.

Riêng tháng 7, Mỹ nhập khẩu hơn 14 triệu USD dừa, tăng hơn 2,3 lần so với cùng kỳ, nhờ nhu cầu mạnh từ các chuỗi bán lẻ và ngành đồ uống - nơi dừa tươi Việt Nam ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng. Trong khi đó, Trung Quốc chỉ tăng nhẹ lên gần 67 triệu USD, khiến thị phần giảm xuống còn khoảng 22%.

Không chỉ Mỹ và Trung Quốc, nhiều thị trường khác cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Australia tăng hơn 77%, UAE gấp đôi, Tây Ban Nha tăng hơn hai lần, Puerto Rico vọt gần tám lần, trong khi Campuchia nổi lên với mức tăng kỷ lục 690 lần. Ở chiều ngược lại, xuất khẩu sang Thái Lan và Hàn Quốc lại giảm mạnh, cho thấy sự phân hóa rõ rệt giữa các thị trường.

Ông Nguyễn Đình Tùng - CEO Vina T&T chia sẻ rằng mỗi tháng doanh nghiệp của ông xuất khoảng 80 - 90 container trái cây sang Mỹ bằng đường biển và thêm 60 - 70 tấn bằng đường hàng không, trong đó dừa chiếm tỷ trọng lớn. “Đơn hàng vẫn ổn định, sức mua duy trì tốt do đây là mặt hàng thiết yếu. Tính đến nay, xuất khẩu sang Mỹ tăng khoảng 25% so với cùng kỳ 2024 và chưa chịu tác động lớn từ chính sách tiền tệ hay thuế đối ứng”, ông nói.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Vinafruit, nhu cầu dừa tại Mỹ, Trung Quốc và nhiều thị trường Trung Đông đều tăng nóng, trong khi nguồn cung toàn cầu hạn chế, tạo lợi thế cạnh tranh cho Việt Nam. Từ khi Mỹ chính thức mở cửa cho dừa tươi Việt Nam vào năm 2023, các doanh nghiệp đã nhanh chóng mở rộng thị trường, đa dạng hóa sản phẩm và cải tiến bao bì, giúp gia tăng sức cạnh tranh.

Để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn, Việt Nam cũng phải nhập khẩu dừa nguyên liệu cho chế biến. Bảy tháng qua, kim ngạch nhập khẩu đạt hơn 31 triệu USD, gấp 20 lần cùng kỳ. Phần lớn nguồn cung đến từ Indonesia, ngoài ra còn tìm kiếm thêm đối tác ở Papua New Guinea, dù hoạt động vẫn hạn chế do chưa có thỏa thuận chính thức.

Tại thị trường nội địa, giá dừa nửa đầu năm dao động 18.500 - 19.000 đồng/quả, mức cao nhất từ trước đến nay. Giá bán lẻ loại 1 có nơi đạt 25.000 đồng/quả, gấp sáu lần so với bốn năm trước. Nguyên nhân chủ yếu đến từ tình trạng hạn mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long và dịch bệnh tại miền Trung khiến sản lượng giảm. Giá cao giúp nông dân có lãi lớn, mở rộng diện tích, đưa tổng quy mô trồng dừa cả nước lên hơn 200.000 ha, sản lượng khoảng 2 triệu tấn/năm.

Số lượng nhà máy chế biến cũng tăng nhanh, từ 8 nhà máy năm 2015 lên 45 nhà máy vào năm 2024, với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp lớn. Tuy nhiên, sự mở rộng này lại tạo áp lực cạnh tranh gay gắt về nguồn nguyên liệu. Hiệp hội Dừa Việt Nam khuyến cáo nông dân cần lựa chọn giống phù hợp với nhu cầu xuất khẩu và tránh chạy theo phong trào, nhằm hạn chế rủi ro dư thừa cục bộ khi thị trường biến động.

Việc Mỹ vươn lên dẫn đầu trong nhập khẩu dừa Việt Nam không chỉ là một dấu mốc về con số, mà còn khẳng định sự dịch chuyển chiến lược trong chuỗi cung ứng nông sản toàn cầu.

Tuy nhiên, để duy trì vị thế này, ngành dừa Việt Nam cần chú trọng hơn đến nâng cao năng suất, đảm bảo tính bền vững của vùng nguyên liệu và đầu tư mạnh vào chế biến sâu, từ đó gia tăng giá trị và giảm thiểu phụ thuộc vào biến động thị trường.