WB khuyến nghị Việt Nam tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu bia lên 155%

Được biết, Bộ Tài chính đã có hồ sơ thẩm định dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) gửi Bộ Tư Pháp. Theo đó, Bộ này đề xuất đánh thuế với tất cả đồ uống có cồn, thực phẩm lên men từ trái cây, ngũ cốc, đồ uống pha chế từ cồn thực phẩm. Nước ngọt cũng thuộc đối tượng chịu thuế này.

Cụ thể, rượu từ 20 độ trở lên sẽ tăng theo lộ trình từ mức 65% hiện nay lên 90% hoặc 100% vào 2030. Mức thuế tối đa với rượu dưới 20 độ là 60% hoặc 70% trong giai đoạn 2026-2030. Tương tự, thuế suất với bia tăng từ 35% hiện nay lên 90% hoặc 100% theo từng năm trong giai đoạn 2026-2030.

Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới nhận định, việc tăng thuế theo lộ trình của Bộ Tài chính đưa ra là đáng kể nhưng chưa đủ để giảm khả năng chi trả cho rượu, bia theo thời gian. WB cho rằng việc tăng thuế cần lớn hơn và cải cách cơ cấu thuế theo hướng áp dụng các loại thuế tuyệt đối sẽ đảm bảo tác động đáng kể hơn đến các mục tiêu sức khỏe.

Đồng thời, WB cũng khuyến nghị áp dụng theo tỷ lệ phần trăm cộng với mức thuế tuyệt đối. Cụ thể, WB đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với rượu bia lên 155% hoặc phương án bổ sung mức tuyệt đối 16.500 đồng (tính trên một lít cồn) cộng với thuế suất 65% như hiện nay. Việc này đảm bảo rượu, bia không trở nên phổ biến hơn, điều chỉnh mức độ dùng loại đồ uống này nhằm đảm bảo sức khỏe người dân.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho rằng áp dụng thuế tuyệt đối với mặt hàng này chưa phù hợp với Việt Nam ở thời điểm hiện tại. Nhà chức trách cũng khẳng định phương án tăng thuế được đưa ra dựa trên chủ trương bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc thù của ngành bia, rượu Việt Nam và cam kết gia nhập WTO.

Mặc khác, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) và các doanh nghiệp bia, rượu lại đề nghị xem xét giảm mức thuế và giãn lộ trình điều chỉnh.

Trước những khuyến nghị và ý kiến về tăng mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với bia rượu, Bộ Tài chính vẫn giữ quan điểm tăng thuế lên tối đa 100% vào 2030. Với lộ trình này, giá bia, rượu sẽ tăng 20% vào năm 2026 và thêm khoảng 2-3% mỗi năm tiếp theo. Mức này đảm bảo giá sản phẩm tăng tương ứng theo lạm phát, thu nhập. Ngoài ra, các bộ, ngành, địa phương khi được tham vấn đều ủng hộ phương án tăng thuế lên mức tối đa 100% với bia, rượu từ 20 độ trở lên và 70% với rượu dưới 20 độ.

Bên cạnh đó, ngân sách nhà nước sẽ có thêm khoảng 10.700 tỷ đồng từ thuế tiêu thụ đặc biệt với bia. Mức này tăng khoảng 23% so với số dự kiến thu về trong năm 2025 (khi chưa điều chỉnh thuế). Từ 2027-2030, khoản thu thuế tăng thêm khoảng 3.500 tỷ đồng mỗi năm. Với rượu, thu thuế tăng thêm gần 230 tỷ đồng vào 2026 và gần 80 tỷ đồng mỗi năm sau đó.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng tiếp tục đề xuất áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát (nước ngọt) có hàm lượng đường trên 5g trong 100ml. Mức thuế dự kiến là 10%.