Ủy ban Chứng khoán đề xuất xây dựng quỹ ETF vàng trong năm 2026
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) cho biết đang nghiên cứu và đề xuất xây dựng quỹ ETF vàng trong năm 2026, nhằm giảm tình trạng tích trữ vàng vật chất, đồng thời tạo thêm kênh đầu tư tài chính an toàn, minh bạch cho nhà đầu tư trong nước.
Phát biểu tại hội nghị phát triển ngành quản lý quỹ sáng 17/10, ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cho biết việc nghiên cứu thành lập quỹ ETF vàng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính trong lộ trình cải tổ thị trường vàng Việt Nam.
Theo ông Hải, thị trường vàng hiện nay tập trung vào ba nhóm nhà đầu tư: đầu cơ giá lên, các tổ chức phòng vệ rủi ro và người dân tích trữ vàng. Dù với mục đích khác nhau, hầu hết vẫn mua vàng vật chất, khiến nguồn cung trong nước chịu áp lực, đồng thời gây biến động tỷ giá và dòng ngoại tệ.
“Việc phát triển ETF vàng sẽ giúp nhà đầu tư tham gia thị trường mà không cần nắm giữ vàng thật, giảm rủi ro lưu trữ và góp phần ổn định thị trường”, ông Hải nói.
ETF (Exchange Traded Fund) là quỹ đầu tư mô phỏng biến động của một tài sản như cổ phiếu, trái phiếu hay kim loại quý. ETF vàng được giao dịch trên sàn chứng khoán, giúp nhà đầu tư mua bán linh hoạt, thay vì cất trữ vàng vật chất. Mỗi chứng chỉ ETF đại diện cho một lượng vàng được bảo chứng, lưu ký an toàn và định giá theo giá vàng quốc tế.
Theo SSC, ETF vàng sẽ giúp giảm hiện tượng “vàng hóa” trong nền kinh tế, khuyến khích dòng vốn đầu tư chuyển sang thị trường tài chính chính thức. Tuy nhiên, để triển khai, Việt Nam cần hoàn thiện hạ tầng pháp lý và kỹ thuật, đặc biệt là xây dựng sàn giao dịch vàng tập trung và hệ thống lưu ký đạt chuẩn quốc tế.
Ông Hải cho biết Ngân hàng Nhà nước đang gấp rút soạn thảo nghị quyết thí điểm Sở giao dịch vàng quốc gia, dự kiến trình trong tháng 10. Ở giai đoạn đầu, sàn chỉ giao dịch vàng nguyên liệu nhằm minh bạch hóa hoạt động nhập khẩu, sản xuất, sau đó mở rộng sang vàng miếng, chứng chỉ vàng và sản phẩm phái sinh. Khi hạ tầng hoàn thiện, đây sẽ là nền tảng quan trọng để phát triển ETF vàng và các sản phẩm tài chính liên quan.
Tại hội nghị, ông Hyun Dong Sik - Giám đốc Chiến lược của Công ty Quản lý Quỹ KIM Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm triển khai ETF vàng vật chất tại Hàn Quốc, nơi doanh nghiệp này quản lý quỹ ETF vàng lớn nhất với giá trị hơn 1,5 tỷ USD.
Theo ông, mô hình tại Hàn Quốc cho phép mua bán với đơn vị nhỏ từ 1 gram, giá giao dịch sát với giá vàng quốc tế, và nhà đầu tư có thể rút vàng thật dưới dạng thỏi 1 kg hoặc 100 g. Cấu trúc hệ thống gồm cơ quan chứng nhận chất lượng vàng, sở giao dịch chứng khoán, trung tâm lưu ký và đơn vị giám sát - tất cả phối hợp chặt chẽ để đảm bảo tính minh bạch.
Ông Hyun Dong Sik khuyến nghị Việt Nam nên xây dựng cơ chế ưu đãi thuế cho nhà đầu tư và các đơn vị tham gia thị trường, tương tự Hàn Quốc -nơi không đánh thuế lợi nhuận giao dịch, chỉ áp dụng VAT 10% khi rút vàng vật chất. Bên cạnh đó, việc thiết lập chỉ số giá vàng trong nước là cần thiết để nhà đầu tư có công cụ theo dõi, giảm chênh lệch giữa thị trường nội địa và quốc tế.
Bà Nguyễn Ngọc Anh -Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI (SSIAM), đánh giá việc ra đời ETF vàng mang lại hai lợi ích lớn như ổn định kinh tế vĩ mô thông qua việc hạn chế dòng ngoại tệ dùng nhập vàng và tạo kênh đầu tư an toàn, sinh lời hợp pháp, giúp nguồn vốn trong dân luân chuyển thay vì “nằm chết” trong két sắt.
Theo bà, ETF vàng không chỉ góp phần minh bạch hóa thị trường vàng, mà còn giúp đa dạng hóa sản phẩm đầu tư, hỗ trợ phát triển thị trường tài chính hiện đại.
Trong khi đó, thị trường vàng trong nước tiếp tục biến động mạnh.
Sáng 17/10, Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) đã 5 lần điều chỉnh giá vàng miếng, nâng mức niêm yết lên 151,5 - 153 triệu đồng/lượng, tăng gần 4 triệu đồng chỉ trong một ngày. Giá nhẫn trơn SJC cũng tăng lên 150 - 152,2 triệu đồng/lượng, do nguồn cung khan hiếm và nhu cầu mua tích trữ tăng cao.
Từ đầu năm đến nay, Ngân hàng Nhà nước tạm ngừng cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu và chưa bán can thiệp thị trường, khiến nguồn cung trong nước suy giảm đáng kể.
Theo định hướng của Chính phủ, việc xây dựng quỹ ETF vàng là một trong những bước đi chiến lược trong tái cấu trúc thị trường vàng Việt Nam, hướng tới minh bạch, an toàn và hội nhập quốc tế.
Khi được triển khai đồng bộ cùng Sở giao dịch vàng quốc gia và cơ chế lưu ký hiện đại, ETF vàng sẽ trở thành công cụ đầu tư hiệu quả, góp phần ổn định thị trường, hạn chế đầu cơ, đồng thời huy động nguồn vốn nhàn rỗi trong dân phục vụ phát triển kinh tế.
