Tìm giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong chính sách xuất nhập khẩu tại chỗ

Tại buổi tọa đàm giữa Thủ tướng Chính phủ và các doanh nghiệp châu Âu chiều 2/3, ông Nguyễn Hải Minh - Phó Chủ tịch EuroCham cho biết, trong nhiều năm qua, Việt Nam đã tạo được vị thế vững chắc trong xuất khẩu những ngành hàng chủ lực như dệt may, da giày sang các thị trường lớn như Hoa Kỳ, châu Âu…

Theo ông Minh, các tập đoàn lớn không chỉ nhập hàng và gia công tại Việt Nam mà còn thiết lập chuỗi cung ứng ngay trong nước, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo ra hàng triệu việc làm.

Tuy nhiên, EuroCham bày tỏ lo ngại khi chính sách xuất nhập khẩu tại chỗ đang bị siết chặt và Bộ Tài chính đề xuất bãi bỏ hoàn toàn chính sách này. Điều này gây tâm lý hoang mang cho doanh nghiệp, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và hoạt động sản xuất trong nước. Do đó, EuroCham đề xuất giữ cơ chế xuất nhập khẩu tại chỗ cho đến khi có khung pháp lý chính thức, đồng thời mở rộng quyền tham gia cho tất cả thương nhân nước ngoài, bất kể có hiện diện tại Việt Nam hay không.

Sau khi lắng nghe ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ đạo Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc tổ chức ngay một cuộc họp sau tọa đàm để tìm giải pháp phù hợp. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cũng khẳng định Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương và Bộ Tư pháp để thống nhất hướng xử lý.

Trước đó, Bộ Tài chính đề xuất bãi bỏ Điều 35 của Nghị định 08/2015 nhằm thống nhất công tác quản lý nhà nước về hải quan, phù hợp với bản chất giao dịch hàng hóa. Theo Bộ, việc này sẽ giúp cắt giảm thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

Thống kê giai đoạn 2018-2022 cho thấy mỗi năm có khoảng 1,8 triệu tờ khai xuất nhập khẩu tại chỗ, với lệ phí 20.000 đồng/tờ khai. Nếu bãi bỏ quy định này, doanh nghiệp có thể tiết kiệm trung bình 36,7 tỷ đồng/năm. Đồng thời, cơ quan hải quan cũng giảm được gánh nặng về nhân lực và thời gian xử lý thủ tục.

Tuy nhiên, việc bãi bỏ Điều 35 cũng đặt ra nhiều thách thức liên quan đến thuế và chuỗi cung ứng. Hiện nay, nguyên vật liệu nhập khẩu theo cơ chế này không phải rời khỏi lãnh thổ Việt Nam và không chịu thuế. Nếu cơ chế bị xóa bỏ, nhiều doanh nghiệp có thể gặp khó khăn, đặc biệt là trong các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày và điện tử.

Trước những lo ngại trên, các hiệp hội doanh nghiệp đề xuất tiếp tục duy trì cơ chế xuất nhập khẩu tại chỗ, đồng thời làm rõ các điều kiện để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong thực thi chính sách.