Thị trường gạo thế giới hạ nhiệt, Thái Lan vẫn giữ vững đà tăng trưởng

Theo Hiệp hội Xuất khẩu gạo Thái Lan (TREA), ngành gạo Thái Lan đang duy trì đà tăng trưởng ổn định, bất chấp những biến động mạnh trên thị trường toàn cầu. Tính đến hết quý III/2025, Thái Lan đã xuất khẩu hơn 5,9 triệu tấn gạo, chiếm gần 80% mục tiêu cả năm. Dự kiến, nếu giữ được nhịp 600.000 tấn/tháng trong quý IV, tổng sản lượng xuất khẩu có thể đạt từ 7,5 đến 8 triệu tấn, vượt chỉ tiêu đề ra.

Ông Chookiat Ophaswongse - Chủ tịch danh dự của TREA, nhận định rằng năm 2025 là giai đoạn khó khăn của thị trường gạo thế giới, khi nguồn cung tăng mạnh, nhu cầu nhập khẩu giảm và cạnh tranh giữa các nước xuất khẩu ngày càng gay gắt. “So với năm ngoái, giá trị xuất khẩu gạo Thái Lan có thể giảm tới 40%, song xét về sản lượng, chúng tôi vẫn đang đi đúng hướng”, ông nói.

Thị trường gạo quốc tế đang trải qua chu kỳ hạ nhiệt rõ rệt. Giá gạo trắng 5% tấm của Thái Lan hiện chỉ ở mức 340 USD/tấn, giảm mạnh so với mức trung bình 500 USD/tấn năm 2024. Mức giá này gần tương đương các đối thủ lớn: Myanmar (310 USD/tấn), Pakistan (330 USD/tấn), Ấn Độ (350 USD/tấn) và Việt Nam (360 USD/tấn).

Theo ông Chookiat, việc Indonesia và Philippines - hai khách hàng truyền thống trong khu vực tạm ngừng nhập khẩu trong nửa cuối năm 2025 nhằm bình ổn giá lương thực nội địa là nguyên nhân chính khiến thị trường chững lại. Philippines dự kiến chỉ nhập khoảng 300.000 tấn vào tháng 1/2026, sau đó tạm dừng nhập khẩu ba tháng, từ tháng 2 đến tháng 4/2026.

Tuy nhiên, Thái Lan vẫn giữ được sản lượng ổn định và vị thế vững chắc. Nước này hiện là nhà xuất khẩu gạo lớn thứ ba thế giới, sau Ấn Độ (22 - 23 triệu tấn) và Việt Nam (khoảng 8,5 triệu tấn). Ông Chookiat dự báo giá gạo Thái Lan sẽ duy trì quanh mức 340 USD/tấn đến hết năm nay, trước khi có khả năng phục hồi nhẹ trong năm 2026, khi nhu cầu nhập khẩu tăng trở lại.

Trong cơ cấu xuất khẩu của Thái Lan, gạo thơm Hom Mali tiếp tục là sản phẩm chủ lực, giúp nước này giữ vững sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Dòng gạo này nổi tiếng bởi chất lượng cao, hương vị đặc trưng và giá trị thương hiệu vững mạnh, đặc biệt được ưa chuộng tại các thị trường phát triển.

Theo Hiệp hội Xuất khẩu gạo Thái Lan, Mỹ vẫn là thị trường tiêu thụ lớn nhất của Hom Mali, với lượng nhập khẩu hàng năm khoảng 830.000 tấn gạo Thái, trong đó 650.000 tấn là gạo Hom Mali. Ông Chookiat cho biết người tiêu dùng Mỹ đang tăng cường dự trữ gạo Thái Lan do lo ngại tác động từ chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump, khiến nhu cầu trong ngắn hạn tăng mạnh.

Năm 2024, Thái Lan đã xuất khẩu 9,95 triệu tấn gạo, tăng 13% so với năm 2023, đạt 226 tỷ baht (khoảng 6,43 tỷ USD) - mức tăng 27% về giá trị. Tuy nhiên, bước sang năm 2026, triển vọng được dự báo sẽ thách thức hơn, do điều kiện thời tiết thuận lợi tại các quốc gia sản xuất lớn như Thái Lan, Myanmar và Campuchia, làm nguồn cung toàn cầu gia tăng mạnh và tiếp tục gây áp lực lên giá.

Dù giá gạo sụt giảm và thị trường cạnh tranh khốc liệt, Thái Lan vẫn cho thấy sức bền của ngành xuất khẩu nhờ năng lực sản xuất ổn định, chuỗi cung ứng chuyên nghiệp và uy tín thương hiệu gạo quốc gia được gây dựng suốt nhiều thập kỷ.

Ông Chookiat Ophaswongse nhấn mạnh, điều quan trọng nhất hiện nay là duy trì chất lượng và độ tin cậy của gạo Thái Lan - yếu tố cốt lõi giúp nước này bảo toàn thị phần trong bối cảnh giá biến động. “Giá có thể giảm, nhưng chất lượng và uy tín thương hiệu là thứ giúp gạo Thái tồn tại lâu dài trên thị trường quốc tế”, ông nói.

Với sản lượng duy trì ổn định, cơ cấu sản phẩm đa dạng và thương hiệu mạnh, Thái Lan được kỳ vọng sẽ hoàn thành mục tiêu xuất khẩu 7,5 triệu tấn trong năm 2025, qua đó tiếp tục củng cố vị thế trong top 3 quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, đồng thời khẳng định vai trò trung tâm của khu vực Đông Nam Á trong chuỗi cung ứng lúa gạo toàn cầu.