Tại sao thế giới cần trường học cho CEO?

Trong thời gian làm việc với CEO, thường bị ấn tượng bởi sự cam kết của họ đối với việc học tập suốt đời. Nhiều chuyên gia đánh giá về ẩm thực, du lịch, những người sành podcast có hàng chục năm kinh nghiệm trong công việc, nhưng thường bỏ lỡ việc học. Họ có thể tìm đến ai khi tổ chức mong đợi họ ngày càng giỏi hơn?

Trong 20 năm qua, Jeff Sonnenfeld - CEO của Viện Lãnh đạo CEO Đại học Yale đã tập trung vào nghiên cứu, giảng dạy khả năng lãnh đạo của CEO và quản trị doanh nghiệp. Nói một cách đơn giản, Jeff điều hành một trường học dành cho CEO.

CEO ngày nay không những được giao nhiệm vụ duy trì hoạt động của doanh nghiệp, mà còn phải luôn đổi mới, sáng tạo trong công việc để doanh nghiệp phát triển đúng hướng. Tuy nhiên, chúng ta tin rằng thế hệ CEO này có những cơ hội bất ngờ. Sẽ không ai đưa cho họ một bản thiết kế chi tiết hoặc một biểu đồ điều hướng để cho họ biết phải làm gì. Họ có thể rèn con đường riêng của họ. Và như bạn sẽ đọc ở đây, đó chính xác là những gì công việc yêu cầu.

Tại sao thế giới cần một trường học dành cho CEO?

Những thách thức mà các CEO phải đối mặt ngày nay sâu sắc hơn nhiều so với những gì họ học được qua kinh nghiệm, trước khi đảm nhận công việc hàng đầu - và chắc chắn, vượt xa những gì được dạy trong trường kinh doanh. Các CEO cũng được kỳ vọng sẽ thể hiện tốt ngay trong ngày đầu tiên. Không có thời gian “ân hạn”, không có cơ sở đào tạo và không có nhóm “ngang hàng” thực sự để học hỏi.

Trong lịch sử, các tổ chức dựa vào mối quan hệ cố vấn - người được bảo trợ để chuẩn bị cho các nhà lãnh đạo đảm nhận công việc, nhưng điều đó là chưa đủ. Các CEO cần một nơi để đến với tư cách là một người học trưởng thành để khiến bản thân trở nên dễ bị tổn thương, tìm cảm hứng và nhận phản hồi từ đồng nghiệp. Vì vậy, đó là nguồn gốc của nó.

Vai trò của CEO đã thay đổi như thế nào, đặc biệt là trong các tổ chức hiện đại?

Nó đã thay đổi rất nhiều. Chúng ta có thể nói về tác động của toàn cầu hóa, lực lượng lao động, sự tham gia của chính phủ - danh sách này vẫn tiếp tục. Nhưng sự thay đổi thú vị nhất là cấu trúc công ty ngày nay đã định hình cách lựa chọn CEO như thế nào.

Theo truyền thống, các CEO là người giám sát quá trình kế nhiệm, trong khi hội đồng quản trị đóng vai trò cố vấn. Bây giờ kịch bản đã bị lật ngược và việc kế thừa được quyết định rất nhiều bởi hội đồng quản trị. Điều này đã dẫn tới số lượng tuyển dụng bên ngoài nhiều hơn so với những thời kỳ trước. Chúng ta có thể tranh luận xem điều này là tốt hay xấu, nhưng chắc chắn nó sẽ gây áp lực rất lớn lên CEO mới trong việc thực hiện.

Khi các công ty chuyển hướng sang ứng cử viên CEO bên ngoài, liệu nó có hoạt động tốt không? Bạn có thấy những cơ hội bị bỏ lỡ khi một công ty không tìm kiếm bên ngoài mà thay vào đó chọn một ứng viên nội bộ đã làm công việc “đủ tốt” không?

Mặc dù có nhiều ủng hộ các ứng viên nội bộ, nhưng các tổ chức nên cẩn thận để không loại bỏ các ứng viên bên ngoài. Đã quá nhiều lần hội đồng quản trị đánh mất một CEO tiềm năng vì họ không so sánh được với các khách hàng tiềm năng bên ngoài.

Cũng có những lúc một ứng cử viên bên ngoài đơn giản là có ý nghĩa; trong thời kỳ mà đội ngũ quản lý hoạt động kém hiệu quả, thật khó để tưởng tượng có ai đó trong đội ngũ hiện tại phù hợp với công việc. Một trường hợp khác là khi có một sự thay đổi mạnh mẽ và đau đớn trong ngành. Trong những tình huống đó, công ty có thể cần một người có lối suy nghĩ rất khác với lối suy nghĩ hiện tại.

Trong năm qua, các CEO đã trải qua hàng loạt “điểm uốn” thú vị, từ lạm phát cao, lãi suất cao, tình trạng thiếu lao động liên tục, địa chính trị phức tạp... Các CEO phản ứng thế nào với môi trường vĩ mô và thích ứng khi những thách thức mới nảy sinh?

Nếu hỏi câu hỏi này 6 tháng hoặc một năm trước, có vẻ như môi trường này rất khó điều hướng vì nó đã thay đổi quá nhiều trong một thời gian ngắn. Nhưng lý do thực sự khiến việc điều hướng trở nên khó khăn là vì nó thay đổi liên tục và nó sẽ tiếp tục như vậy. Các CEO phải chuẩn bị.

Một năm trước, chúng tôi đã phải chật vật giải quyết vấn đề tắc nghẽn chuỗi cung ứng. Điều đó hầu hết đã tiêu tan. Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi không thể tìm ra cách vượt qua thử thách tương tự trong tương lai. Tuy nhiên, điều này không dễ dàng trong thực tế. Thật khó để biện minh cho việc dành sự quan tâm đến một cuộc khủng hoảng có thể xảy ra khi bạn không gặp khủng hoảng.

Cách các CEO đang dẫn đầu một sự thức tỉnh mới

Bắt đầu khoảng 50 năm trước khi lãnh đạo công ty nhận ra rằng “làm tốt” không trái ngược với “làm tốt”. Các nhà lãnh đạo như Indra Nooyi đã mô hình hóa tâm lý “làm việc có mục đích” này tại PepsiCo, các CEO khác đã làm theo và nó đã được áp dụng cho đến ngày nay.

Chỉ năm ngoái, chúng ta đã chứng kiến 1.300 công ty rút khỏi các nước có xung đột vũ trang. Ban đầu, họ phải ghi giảm rất nhiều tài sản, nhưng điều đó mang lại lợi ích to lớn cho các cổ đông - không chỉ về mặt danh tiếng cũng như rủi ro hoạt động hay tài chính. Ngay lập tức bạn thấy giá cổ phiếu của họ tăng vọt.

Vì vậy, khi tôi nghe ai đó nói với CEO rằng: “Ông chỉ nên đi đúng làn đường của mình thôi”, thì không. Đây là làn đường của họ. Đây là một phần của bối cảnh chiến lược của doanh nghiệp. Đây chính là vai trò của CEO hiện đại.

Thế hệ CEO ngày nay có cơ hội bất ngờ để thay đổi những gì họ đang làm. “Chúng ta còn một chặng đường dài để đạt được bình đẳng giới và chúng ta gặp phải những vấn đề lớn về công bằng chủng tộc; đó là những mệnh lệnh mà cuối cùng sẽ tạo ra sự tiến bộ và tạo ra lợi thế kinh doanh. Nhưng ngay bây giờ, nhìn thế giới xung quanh chúng ta, tôi không thể tưởng tượng được khoảng thời gian nào thú vị hơn để trở thành CEO” (lược ghi theo McKinsey 2023).

(*) Chủ tịch Say Me Education Jsc