Sữa bò cho bê, sữa mẹ cho bé

Em bé chỉ cần có sữa mẹ trong những tháng đầu đời là có được sự phát triển vượt bậc về mọi mặt mà không cần bất cứ một loại thức ăn nào, kể cả nước.

Sữa mẹ là thực phẩm "toàn năng" vì có đủ các nhóm dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển thể chất và trí tuệ của cơ thể người. Chất đường trong sữa mẹ là đường lactose rất dễ tiêu hóa, hấp thu.Chất đạm trong sữa mẹ có giá trị sinh học rất cao nên cơ thể sử dụng được hoàn toàn. Chất béo chứa nhiều trong thành phần sữa mẹ gọi là sữa sau.

Khi trẻ bắt đầu bú thì vú mẹ tiết ra sữa đầu có màu trắng trong, chứa nhiều nước và các kháng thể, một lúc sau sữa mẹ sẽ trắng đục dần do chứa nhiều chất béo, chính là sữa sau. Chất béo cung cấp năng lượng rất cao đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của trẻ.

Trong sữa mẹ có đầy đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của các cơ quan, bộ phận trong cơ thể trẻ, đặc biệt canxi và phospho trong sữa mẹ có tỷ lệ hợp lý nhất để trẻ hấp thu khoáng chất tối đa, giúp xây dựng và tăng cường hệ thống xương và răng.

Sữa mẹ có Taurin, DHA, ARA... không?

Sữa mẹ có tất cả những thành phần dinh dưỡng mà bạn đọc thấy in trên những hộp sữa bột, nhưng với số lượng các chất khác nhau (tất nhiên là sữa người phải khác sữa bò được chế biến công nghiệp). Không những thế, khi khoa học tiến bộ, tìm ra trong sữa mẹ có một chất dinh dưỡng mới thì các hãng sữa bột sẽ nghiên cứu cách thêm chất này vào trong sữa và quảng cáo ồn ào về giá trị của chất mới bổ sung. Điều này có nghĩa sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng vô giá nhưng ít thấy ai quảng cáo, tiếp thị!

Sữa mẹ so với sữa bò?

So về thành phần và số lượng chất dinh dưỡng chính thì trong sữa mẹ và sữa bò có sự chênh lệch một chút. Sữa bò có hàm lượng chất đạm, chất béo, canxi cũng như chất sắt, năng lượng... cao hơn sữa mẹ. Bò con cần sự phát triển cơ bắp, sức vóc ngay để sống trong thiên nhiên, còn trẻ sơ sinh không chỉ cần lớn mà còn cần phát triển các giác quan và trí thông minh.

Link bài viết

Mặt khác, do hàm lượng các chất dinh dưỡng trong sữa bò không phù hợp với người nên tỷ lệ hấp thu các chất kém, còn sữa mẹ được hấp thu hoàn toàn. Vì vậy mới có câu "Sữa bò dành cho bê, sữa mẹ dành cho bé”.

Điều này cũng giải thích một số trường hợp trẻ bú bình tăng cân nhiều hơn trẻ bú mẹ. Tuy nhiên, còn phải xét đến các yếu tố khác như trẻ bú bình nhanh hơn bú mẹ, số lượng sữa bình ép được nhiều hơn. Cũng cần lưu ý là sữa bò thường gây ra tình trạng dị ứng, còn sữa mẹ thì luôn phù hợp với mọi trẻ em.

Sữa mẹ có khi nào kém chất lượng?

Sữa mẹ luôn ở 37^oC, đảm bảo chất lượng từ lúc sinh con cho đến khi con thôi bú và không bao giờ có gì xấu cho trẻ. Sữa mẹ chỉ có ít hay nhiều, đủ hay thiếu chất dinh dưỡng, là do chế độ ăn uống của bà mẹ cũng như mức độ ngậm mút vú mẹ của bé tạo ra.

Mẹ gầy ốm, ăn kém thì chất lượng sữa sẽ kém hơn người đủ dinh dưỡng, mặc dù cơ thể sẽ lấy cho đến kỳ hết các chất cần thiết để tạo sữa cho trẻ. Cho con bú sữa mẹ thì mẹ mới nhanh giảm cân, còn khi thiếu chất quá thì mẹ sẽ bị còng lưng do loãng xương, rụng răng vì thiếu canxi, xanh xao vì máu thiếu sắt...

Muốn sữa mẹ tạo ra nhiều, nên cho trẻ ngậm mút vú thường xuyên ngày cũng như đêm, người mẹ phải giữ tinh thần thoải mái, vô tư và không lo buồn, giận hờn thì mới tốt.

Lợi ích khác của sữa mẹ

Ngoài khía cạnh dinh dưỡng, việc cho con bú sữa mẹ còn có nhiều lợi ích khác. Sữa mẹ có nhiều kháng thể giúp trẻ chống lại bệnh tật, vệ sinh an toàn hơn, nâng niu tình cảm mẹ con để trẻ có được sự phát triển tinh thần, trí tuệ bình thường. Việc cho bú mẹ còn giúp người mẹ nhanh chóng lấy lại vóc dáng bình thường (do lấy hết mỡ và nhiều "chất bổ” trong người ra làm sữa) và lâu có kinh nguyệt, chậm mang thai trở lại...

Điểm yếu duy nhất của sữa mẹ

Lượng vitamin K trong sữa mẹ hơi thấp hơn so với sữa bò, trẻ bú mẹ hoàn toàn có nguy cơ bị thiếu vitamin K cho nên trẻ vừa ra đời tại bất kỳ nhà hộ sinh nào cũng được tiêm một mũi vitamin K1 để phòng ngừa chứng xuất huyết sau sinh.

Vàng da do sữa mẹ cũng là một chẩn đoán mà bác sĩ sản nhi kết luận trong những trường hợp trẻ bú mẹ có vàng da nhạt kéo dài trên 21 - 30 ngày tuổi. Những trẻ này ngoài triệu chứng vàng da, vàng mắt rất nhạt thì không có bất thường gì khác, vẫn bú, ngủ, tiêu, tiểu bình thường và phát triển tốt cả về thể chất lẫn trí tuệ. Cho trẻ sơ sinh phơi nắng sáng sẽ giúp làm giảm và mau chóng hết vàng da.

* Tác giả là bác sĩ tại Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM