Vận động quá mức, coi chừng viêm gân

Sự chủ quan khi thực hiện các động tác trong sinh hoạt và thể thao quá mức có thể dẫn đến bệnh lý viêm gân. Khi đó sẽ bị đứt các bó gân nhỏ (đứt một phần) gây đau nhức, vận động cũng trở nên khó khăn.

Đọc E-paper

Làm nhiệm vụ kết nối giữa cơ và xương, gân tham gia tạo nên sự vận động của cơ thể. Tuy cấu tạo của gân có khả năng giảm tối đa các nguy cơ đứt gãy hoặc tổn thương, nhưng không phải vì thế mà gân như "kẻ bất bại".

Mắc bệnh vì chủ quan

Thật đáng tiếc, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến viêm gân lại là do hoạt động thể thao. Nhiều trường hợp tổn thương gân vì thường xuyên luyện tập các bài tập nặng khiến cho gân phải hoạt động liên tục, lặp đi lặp lại nhiều lần một động tác, hoặc sự co gân mạnh sau những động tác đột ngột như một cú sút bóng, bay bắt bóng..., hay hoạt động cố gắng quá trong thi đấu: dừng lại đột ngột, hay những cú nhảy...

Ngoài ra, gân còn có cơ hội phát bệnh trong các trường hợp như: viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, rối loạn chuyển hóa; thoái hóa gân do tuổi già; các hoạt động quá mức do nghề nghiệp, chấn thương trực tiếp, co cơ quá mức, đột ngột, cử động sai tư thế, vi chấn thương...

Các dạng bệnh lý của viêm gân

Nếu bạn có những dấu hiệu đau ở vị trí gân bị tổn thương, đau khu trú tại chỗ, ít lan xa, đau liên tục cả ngày và đêm, đau mỗi lúc một tăng khi cử động thì nhiều phần là đã bị viêm gân. Vùng tổn thương có thể đỏ và sưng nề, ấn tại chỗ rất đau. Một số bệnh lý viêm gân cụ thể được nhận biết tùy theo triệu chứng mà viêm gân gây ra như sau:

Viêm bao gân: Bao gân có cấu trúc giống như màng hoạt dịch, ở giữa có dịch nhầy, nếu bị tổn thương sẽ gây cản trở hoạt động của gân. Bệnh thường gặp nhất là viêm bao gân vùng mỏm châm quay, còn gọi là bệnh De Quervain. Bệnh gây sưng và đau bờ ngoài mỏm châm quay, mức độ đau sẽ gia tăng khi cử động ngón cái, nhất là động tác duỗi. Phụ nữ làm việc bằng tay nhiều như giặt giũ, xách đồ, dệt, đan... sẽ dễ mắc bệnh này, đi khám sẽ thấy vùng mỏm châm quay hơi nề, ấn vào đau, chống lại động tác duỗi ngón cái.

Viêm gân bám tận của cơ bám vào đầu xương: Một số gân quanh vùng bám tận có các túi hoạt dịch, với nhiệm vụ làm đệm, ngăn cách gân với nền xương và các gân lân cận khác. Tổn thương ở phần màng ngoài xương, gọi là viêm cốt mạc ngoài gân, tổn thương ở phần thanh dịch thì gọi là viêm túi thanh dịch, thực tế khó phân biệt hai loại viêm này nên gọi chung là viêm gân bám tận.

Hội chứng đường hầm cổ tay: Bệnh này thường xảy ra sau viêm khớp dạng thấp, chấn thương vùng cổ tay, một số nghề nghiệp phải sử dụng cổ tay nhiều như ép, vặn, quay làm tổn thương đến gân... Vùng cổ tay phía trước có các gân gấp chung các ngón tay và gấp riêng ngón cái chui qua một đường hầm mà phía sau là khối xương cổ tay, phía trước là một vòng xơ. Bao bọc hai gân là hai bao hoạt dịch, ở chính giữa đường hầm là dây thần kinh giữa. Khi đường hầm bị viêm sẽ chèn ép dây thần kinh giữa gây ra hội chứng đường hầm cổ tay, tay bạn bị dị cảm, tê bì như kim châm, đau buốt, hạn chế vận động và rối loạn dinh dưỡng ở bàn tay và các ngón tay trong khu vực chi phối của thần kinh giữa như tê và đau buốt ở đầu các ngón tay 1, 2, 3.

Ngón tay lò xo: Gân gấp nối các ngón tay thường chui qua các vòng dây chằng. Nếu các dây chằng này bị viêm hay gân gấp bị viêm nổi thành cục thì tính di động của gân gấp bị cản trở, làm khó duỗi ngón tay, lúc đầu phải cố gắng mới bật ra được giống như lò xo, về sau không tự bật ra được mà phải cần trợ giúp.

Viêm gân gót Achille: Triệu chứng sưng đau vùng gót chân, gân gót sưng rõ, sờ có thể thấy nổi cục, ấn vào đau, làm động tác gấp duỗi bàn chân có lực cản thì mức độ đau tăng dần. Thường thì hiện tượng viêm gân gót Achille là do mắc bệnh viêm khớp dạng thấp, phần lớn là do vận động bàn chân quá mức.

Điều trị và phòng chống

Một khi đã mắc phải chứng viêm gân, người bệnh cần giảm hoặc ngừng vận động tại vùng gân tổn thương tới khi hết đau và áp dụng các phương pháp điều trị được chỉ định.

Các phương pháp điều trị nội khoa: Thường thì bệnh nhân viêm gân ít khi được chỉ định dùng thuốc đường uống vì kém hiệu quả. Thay vào đó là xoa các loại thuốc mỡ nhóm non-steroid như methyl salicilat, profenid, voltaren ngay tại chỗ đau. Nếu quá nặng có thể tiêm vào bao gân hydrocortisol hoặc cần phải thực hiện phẫu thuật nếu gân bị dính gây cản trở vận động, giải phóng dính trong hội chứng đường hầm cổ tay, ngón tay lò xo.

Các phương pháp vật lý trị liệu: Nhiệt nóng như dùng paraffin, túi chườm, hồng ngoại, sóng ngắn, điện di novocain hay salicilat tại chỗ.

Để phòng bệnh viêm gân cần điều trị tích cực bệnh viêm khớp dạng thấp, khởi động tốt các khớp trước khi vận động, hạn chế các chấn thương tác động lên vùng cổ tay, gót chân, xử lý tốt các trường hợp bong gân do chấn thương, do lao động...  

>Bí quyết trẻ khỏe của nữ vận động viên lớn tuổi nhất thế giới

>Bệnh thoái hóa khớp: Vận động thường xuyên và vừa sức