Quy định mới về tổ chức đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã

Theo nội dung công văn, trong khi Chính phủ chưa ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 120/2020/NĐ-CP về thành lập, tổ chức lại và giải thể đơn vị sự nghiệp công lập, các địa phương sẽ thực hiện theo hướng dẫn tạm thời của Ban Chỉ đạo.

Công văn do Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo, ký ban hành và gửi đến UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để triển khai.

Hướng dẫn nêu rõ, trên cơ sở đề xuất của các địa phương, Ban Chỉ đạo thống nhất chủ trương thành lập một đơn vị sự nghiệp công lập do ngân sách nhà nước bảo đảm tại mỗi UBND cấp xã, nhằm cung ứng các dịch vụ sự nghiệp công cơ bản và thiết yếu phục vụ cộng đồng. Các lĩnh vực hoạt động của đơn vị này bao gồm văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin - truyền thông, môi trường, khuyến nông, quản lý đô thị và một số lĩnh vực dân sinh khác tùy đặc thù địa phương.

Căn cứ quy định tại khoản 5, Điều 22 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025, Ban Chỉ đạo đề nghị UBND cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo UBND cấp xã thực hiện việc thành lập một đơn vị sự nghiệp công lập đa ngành nói trên.

Trong trường hợp tại địa phương đã có sẵn đơn vị sự nghiệp công lập do ngân sách nhà nước bảo đảm, cung ứng các dịch vụ công cơ bản, Ban Chỉ đạo yêu cầu tổ chức lại đơn vị này và bổ sung thêm nhiệm vụ về khuyến nông, bảo đảm phù hợp với tinh thần chỉ đạo tại Thông báo số 371-TB/VPTW ngày 4-10-2025.

Theo hướng dẫn của Ban Chỉ đạo, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể về tên gọi, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức bộ máy của đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã. Việc này phải bảo đảm phù hợp với đặc điểm quản lý, yêu cầu thực tế của từng địa phương, đồng thời tuân thủ hướng dẫn chuyên ngành của các bộ, cơ quan trung ương.

Việc thống nhất mô hình tổ chức được xem là yếu tố quan trọng giúp các địa phương tránh tình trạng phân tán nguồn lực, chồng chéo chức năng và đảm bảo tính nhất quán trong quản lý, đặc biệt trong bối cảnh nhiều địa phương đang tiến hành sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã.

Công văn số 20/CV-BCĐ cũng quy định cụ thể về tổ chức bên trong của đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã. Theo đó, việc thành lập các phòng chuyên môn chỉ được thực hiện khi lĩnh vực công tác có từ hai mảng nhiệm vụ trở lên, có quy trình quản lý riêng và đối tượng phục vụ cụ thể. Mỗi phòng cần có khối lượng công việc đủ lớn để bố trí tối thiểu bảy viên chức nhằm bảo đảm hiệu quả hoạt động.

Đáng chú ý, công văn cũng nêu rõ yêu cầu về cơ cấu lãnh đạo theo hướng tinh gọn. Người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập được bố trí không quá hai cấp phó, trong khi người đứng đầu các phòng chuyên môn chỉ có một cấp phó.

Quy định này nhằm hạn chế tình trạng cồng kềnh trong bộ máy lãnh đạo, nâng cao tính tự chủ, đồng thời thúc đẩy tinh thần trách nhiệm và hiệu quả công việc của từng cá nhân trong đơn vị.

Công văn số 20/CV-BCĐ được ban hành trong bối cảnh Chính phủ đang triển khai mạnh mẽ chương trình cải cách hành chính và tinh giản biên chế giai đoạn 2021 - 2030.

Việc hướng dẫn thành lập mô hình đơn vị sự nghiệp công lập đa ngành cấp xã không chỉ giúp giảm đầu mối quản lý, mà còn góp phần nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ công, nhất là ở khu vực nông thôn, miền núi, nơi người dân thường xuyên tiếp cận trực tiếp với các dịch vụ sự nghiệp cơ bản.

Chính sách mới này được đánh giá là bước đi phù hợp và cần thiết để từng bước hình thành bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả, đồng thời tăng cường tính tự chủ, linh hoạt của các đơn vị sự nghiệp công lập trong quá trình cung ứng dịch vụ công, phục vụ người dân tốt hơn và hiệu quả hơn.