Quốc hội ấn định ngày bầu cử sớm hơn hai tháng, điều chỉnh hàng loạt mốc trong quy trình bầu cử

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tới các điểm cầu tỉnh và xã thuộc 34 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh rằng cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 là sự kiện chính trị đặc biệt quan trọng, diễn ra trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi sự đổi mới mạnh mẽ trong tổ chức bộ máy nhà nước.

Ông cho biết kỳ bầu cử lần này có nhiều điểm mới so với các khóa trước, trong đó đáng chú ý nhất là việc ấn định ngày bầu cử vào 15/3/2026.

Việc điều chỉnh này khiến cuộc bầu cử diễn ra sớm hơn khoảng hai tháng, đồng thời gắn liền với quyết định rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và nhiệm kỳ HĐND các cấp 2021 - 2026. Đây là một thay đổi quan trọng nhằm bảo đảm sự phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu quản trị quốc gia.

Việc ấn định thời điểm bầu cử sớm hơn kéo theo sự điều chỉnh đồng bộ ở nhiều bước của quy trình bầu cử. Chủ tịch Quốc hội cho biết thời gian từ khi kết thúc nộp hồ sơ ứng cử đến ngày bầu cử được rút ngắn đáng kể, từ 70 ngày xuống còn 42 ngày.

Điều này đòi hỏi các mốc thời gian liên quan đến hiệp thương, công bố danh sách ứng cử viên, giải quyết khiếu nại - tố cáo cũng phải điều chỉnh tương ứng để bảo đảm sự thống nhất và tính khả thi trong tổ chức. Cùng với đó, thẩm quyền xác định khu vực bỏ phiếu và tổ chức phụ trách bầu cử được thiết kế lại phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp, góp phần tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả vận hành.

Hoạt động vận động bầu cử cũng có nhiều thay đổi khi quy định mới cho phép ứng viên tiếp xúc cử tri không chỉ bằng hình thức trực tiếp mà còn được tổ chức trực tuyến hoặc kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp, miễn là bảo đảm yêu cầu kỹ thuật, an toàn thông tin và an ninh mạng.

Bên cạnh đó, một cơ chế quan trọng được bổ sung là trao cho Hội đồng Bầu cử Quốc gia quyền chủ động điều chỉnh thời gian và hướng dẫn các tổ chức phụ trách bầu cử trong trường hợp phát sinh tình huống thực tế, nhằm bảo đảm cuộc bầu cử được triển khai hiệu quả, không bị gián đoạn bởi yếu tố bất ngờ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh rằng mỗi kỳ bầu cử đều có bối cảnh riêng, mang theo những thuận lợi và thách thức khác nhau. Để bảo đảm thành công, sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư sẽ đóng vai trò quyết định.

Ông đề nghị các cấp, các ngành và địa phương phải triển khai công tác chuẩn bị một cách chủ động, linh hoạt, khoa học và phù hợp điều kiện thực tiễn. Việc phân công nhiệm vụ cần rõ ràng, đảm bảo phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ quan hữu quan, tạo sự minh bạch và thống nhất trong toàn bộ quá trình tổ chức bầu cử.

Chủ tịch Quốc hội cũng đặc biệt lưu ý yêu cầu thực hiện nghiêm Chỉ thị số 46 của Bộ Chính trị, theo đó cả hệ thống chính trị phải đoàn kết, thống nhất, huy động tối đa nguồn lực để chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết, bảo đảm cuộc bầu cử được tiến hành dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn và tiết kiệm.

Ông nhấn mạnh rằng nếu thực hiện tốt những yêu cầu và nhiệm vụ đặt ra, cuộc bầu cử lần này sẽ trở thành một đợt sinh hoạt dân chủ sâu rộng trong toàn xã hội, qua đó lựa chọn được những đại biểu ưu tú, có đủ phẩm chất, năng lực và bản lĩnh đại diện cho Nhân dân tại Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp.