Nâng chuẩn đội ngũ cố vấn tài chính: Hoàn thiện nhân lực cho IFC TP.HCM

Ông Ngô Thành Huấn - Thành viên Hội đồng chuyên gia Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP FIDT nhìn nhận rằng một IFC nếu thiếu lực lượng con người đủ năng lực thì rốt cuộc chỉ còn lại sản phẩm và công nghệ. Trong khi đó, bản chất của thị trường tài chính hiện đại nằm ở đội ngũ cố vấn tài chính và nhà hoạch định tài chính độc lập - những người đứng giữa các định chế và khách hàng, làm nhiệm vụ sàng lọc, phản biện và bảo vệ lợi ích người sử dụng dịch vụ. Không có lực lượng này, thị trường sẽ vận hành lệch chuẩn, niềm tin khó hình thành và dòng vốn lớn, đặc biệt là dòng vốn dài hạn, khó có thể ở lại.

Cách nhìn này cũng được ông Bùi Văn Huy - Phó Chủ tịch HĐQT Công ty CP FIDT chia sẻ, IFC không phải là một khẩu hiệu hay một dự án hạ tầng đơn thuần, mà là một không gian tập trung các định chế tài chính quốc tế, chỉ có thể hình thành khi hội đủ ba trụ cột gồm khung pháp lý, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực. Trong ba yếu tố đó, nhân lực lại là mắt xích yếu nhất nhưng ít được bàn tới một cách nghiêm túc.

“Ta bàn về mô hình Singapore, Zurich hay Thượng Hải, về ưu đãi thuế và cấp đất... nhưng câu hỏi then chốt là ai sẽ trực tiếp làm nghề, tư vấn, phục vụ dòng vốn và giới siêu giàu thì gần như bị bỏ ngỏ”, ông Huy nói.

Khoảng trống này thể hiện rất rõ khi đặt Việt Nam vào tương quan với các IFC đã hình thành. Riêng trong lĩnh vực tài chính - bảo hiểm, một IFC quy mô châu Á như Seoul (Hàn Quốc) đã cần gần tới 300 nghìn lao động chất lượng cao. Với các IFC hàng đầu như Thượng Hải, lực lượng nhân sự tài chính lên tới quy mô hàng triệu người, bao gồm cố vấn tài chính, nhà quản lý gia sản, chuyên gia thuế, luật sư tài chính và các vị trí hỗ trợ chuyên sâu...

Thực trạng đào tạo hiện nay càng làm bức tranh thêm đáng lo khi các chương trình đào tạo bậc đại học chuyên ngành hoạch định và tư vấn tài chính còn hạn chế, kể cả những mô hình học viện tài chính cá nhân mới chỉ dừng ở mức “gieo mầm”. Ngay cả đào tạo sau đại học cũng gặp khó, bởi thiếu đội ngũ giảng viên vừa làm nghề thực thụ, vừa đủ năng lực đứng lớp...

Trong bối cảnh đó, vấn đề không còn là “có đào tạo hay không”, mà là đào tạo cái gì và đào tạo như thế nào. Ông Ngô Thành Huấn cho rằng một cố vấn tài chính đạt chuẩn phải được đào tạo như một nghề độc lập. Điều này đòi hỏi một bộ kỹ năng hoàn toàn chuyên biệt: Từ hoạch định tài chính tổng thể, quản lý tài sản đa lớp, tư vấn thuế, thừa kế, bất động sản, cho đến khả năng phản biện sản phẩm của chính các định chế tài chính.

Trong bức tranh đó, chứng chỉ CFP (Certified Financial Planner -Chứng chỉ quốc tế cho chuyên gia lập kế hoạch tài chính cá nhân) được xem là một trong những khung năng lực phù hợp nhất cho đội ngũ cố vấn tài chính, tiến đến xây dựng và chuẩn hoá lực lượng nhân lực hoạt động trong khuôn khổ IFC. CFP vốn được coi là chuẩn mực vàng trong lĩnh vực hoạch định tài chính cá nhân và quản lý gia sản, tập trung vào năng lực tư vấn tổng thể, độc lập và đặt lợi ích khách hàng làm trung tâm.

Tuy nhiên, theo ông Huấn, việc FIDT tiên phong đưa kỳ thi CFP về Việt Nam vào năm 2026 tới không đơn thuần là “nhập khẩu” một chứng chỉ quốc tế, mà là quá trình nội địa hóa có chọn lọc bởi bối cảnh pháp lý và cấu trúc thị trường Việt Nam từ thuế, đất đai, thừa kế đến hành vi tài chính và cấu trúc tài sản có nhiều khác biệt so với các nền kinh tế phát triển. Do đó, FIDT sẽ triển khai đào tạo độc quyền CFP theo giáo trình đã được điều chỉnh phù hợp với điều kiện trong nước, tích hợp đầy đủ khung pháp lý và các loại tài sản đặc thù, nhưng vẫn bảo lưu các chuẩn mực quốc tế cốt lõi. Chương trình đào tạo được thiết kế linh hoạt, cho phép cập nhật theo tiến trình hình thành và định vị của IFC TP.HCM.

Việc đưa CFP về Việt Nam là một cấu phần trong mô hình Financial Planning Group (FPG) vừa được FIDT công bố - quản lý gia sản toàn diện, được tổ chức theo cấu trúc hub tư vấn trung tâm, kết nối đội ngũ cố vấn tài chính độc lập với các product hub như bảo hiểm, bất động sản, thị trường vốn và đầu tư tài chính. Khác với mô hình phân phối truyền thống vốn đặt trọng tâm vào bán sản phẩm, FPG được xây dựng trên chuẩn mực tư vấn độc lập và minh bạch, lấy lợi ích dài hạn của khách hàng làm nguyên tắc cốt lõi. Thông qua mô hình này, khách hàng tiếp cận dịch vụ quản lý gia sản toàn diện tại một điểm chạm duy nhất, nơi các giải pháp được thiết kế riêng cho từng bức tranh tài chính, mục tiêu sống và khẩu vị rủi ro cụ thể.