Liên kết Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp: Đòn bẩy cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo

Chia sẻ tại chương trình, GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai - Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM, cho rằng đầu tư cho giáo dục đại học chính là đầu tư dài hạn và bền vững cho nguồn nhân lực chất lượng cao. Hiện Đại học Quốc gia TP.HCM là hệ thống đào tạo đại học lớn nhất cả nước với hơn 100.000 sinh viên và học viên sau đại học, cùng khoảng 4.000 nhà khoa học đang hoạt động trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược.

Theo bà Thanh Mai, hiếm có nơi nào sở hữu lực lượng nghiên cứu - phát triển (R&D) hùng hậu như các đơn vị thành viên của Đại học Quốc gia TP.HCM. Để khai thác hiệu quả tiềm năng này, Đại học Quốc gia TP.HCM kiến nghị xây dựng cơ chế hợp tác chặt chẽ hơn giữa Chính phủ, chính quyền địa phương và cộng đồng doanh nghiệp.

Cụ thể, Đại học Quốc gia TP.HCM đề xuất phát triển các phòng thí nghiệm dùng chung, trung tâm R&D liên ngành và cơ chế đồng sử dụng chuyên gia giữa nhà trường và doanh nghiệp. Hệ thống đại học sẵn sàng mở cửa hạ tầng nghiên cứu hiện có, từng bước trở thành “bộ phận R&D tại chỗ” cho doanh nghiệp trong và ngoài nước.

GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai nhấn mạnh, mô hình hợp tác “ba nhà” chính là động lực trực tiếp của đổi mới sáng tạo. TP.HCM và Đại học Quốc gia TP.HCM đang từng bước xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo theo chuẩn quốc tế, trong đó liên kết ba bên được kỳ vọng trở thành cú hích tạo ra đột phá trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược.

Theo định hướng phát triển, khu đô thị Đại học Quốc gia TP.HCM và Khu Công nghệ cao ở phía Đông TP.HCM được kỳ vọng sẽ trở thành một “thung lũng Silicon” thu nhỏ, nơi Nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp cùng chia sẻ nguồn lực, dữ liệu và rủi ro, đồng thời hướng đến các giá trị phát triển dài hạn.

Mô hình này không chỉ giúp hoạt động nghiên cứu xuất phát từ những “bài toán thật” của thị trường, mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận đội ngũ chuyên gia, nhân lực trẻ, đồng thời mở rộng không gian phát triển cho các doanh nghiệp spin-off và start-up công nghệ.

Bên cạnh đó, Đại học Quốc gia TP.HCM kiến nghị sớm hình thành cơ chế “sandbox” xuất phát từ môi trường đại học nhằm thí điểm các sản phẩm, mô hình kinh doanh mới trong kinh tế tri thức. Việc triển khai cơ chế thử nghiệm có kiểm soát được kỳ vọng sẽ tạo không gian pháp lý linh hoạt hơn cho hoạt động hợp tác công - tư, nghiên cứu khoa học và đầu tư từ ngân sách nhà nước.

Theo các chuyên gia, nếu được thể chế hóa đầy đủ, mô hình liên kết “ba nhà” sẽ tạo cú hích mạnh mẽ cả về thể chế lẫn nguồn nhân lực, qua đó khẳng định vai trò hạt nhân của Đại học Quốc gia TP.HCM trong chiến lược phát triển TP.HCM thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực trong kỷ nguyên số.