Kinh tế tư nhân: Trụ cột cho phát triển bền vững

Hiện khu vực kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 50% GDP, 56% tổng vốn đầu tư xã hội và tạo hơn 82% việc làm. Trong đó, DN tư nhân trong nước chiếm 28% GDP, cao hơn tất cả các khu vực kinh tế khác, bao gồm cả FDI.

Trong khó, có thời cơ

Dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu cho thấy dấu hiệu chậm lại, từ 3,2% năm 2024 xuống còn 3,1% năm 2025 và 3,0% năm 2026, do ảnh hưởng của bất ổn địa chính trị, rào cản thương mại và xu hướng bảo hộ...

Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ năm 2024 đạt gần 119,6 tỷ USD, tăng 23,1% so với năm trước, trong khi nhập khẩu từ Mỹ đạt khoảng 13 tỷ USD, tăng 7,3%. Thặng dư thương mại cao giúp củng cố cán cân thương mại, nhưng cũng đặt ra thách thức về nguy cơ bị áp thuế.

Để duy trì quan hệ ổn định, Việt Nam đã chủ động điều chỉnh chính sách thương mại, tích cực rà soát biểu thuế nhập khẩu, tăng cường nhập khẩu các mặt hàng Mỹ có thế mạnh như nông sản, khí hóa lỏng và công nghệ cao nhằm cân bằng thương mại.

Việt Nam được kỳ vọng sẽ bước vào một giai đoạn tăng trưởng bứt phá, với mức tăng hai con số, mở ra cơ hội lớn cho cộng đồng DN. Trong một nền kinh tế ngày càng mở, DN Việt Nam đang đứng trước ngưỡng hội nhập sâu rộng và mở rộng hợp tác toàn cầu. Tuy nhiên, đi kèm với những cơ hội lớn là không ít thách thức đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Tại Tọa đàm "Nhận định tình hình kinh tế toàn cầu 2025" do Câu lạc bộ Doanh nghiệp Việt Nam tổ chức chiều 23/3, bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực - Thực phẩm TP.HCM, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA), cho rằng, chìa khóa để DN trụ vững và vươn xa chính là khả năng thích ứng linh hoạt, tận dụng tối đa lợi thế và không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh. Khi hội tụ đủ những yếu tố này, DN Việt Nam không chỉ phát triển bền vững mà còn vươn lên khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Kinh tế tư nhân là trụ cột quan trọng

Bà Kim Chi cho biết, trong 15 ngày qua, tinh thần của các DN trong khu vực kinh tế tư nhân đã phấn chấn hơn bao giờ hết. Thông điệp “Phát triển kinh tế tư nhân - Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng” của Tổng Bí thư Tô Lâm không chỉ khẳng định vai trò then chốt của kinh tế tư nhân mà còn đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong nhận thức và chiến lược phát triển quốc gia. Đây chính là cú hích mạnh mẽ, tiếp thêm niềm tin để DN tư nhân bứt phá trong giai đoạn mới.

“Khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp khoảng 51% GDP, hơn 30% ngân sách Nhà nước, tạo ra hơn 40 triệu việc làm, chiếm hơn 82% tổng số lao động trong nền kinh tế và đóng góp gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội”, bà Kim Chi dẫn chứng và nhấn mạnh vai trò không thể thay thế của khu vực này trong sự phát triển chung của đất nước.

Cũng theo bà Kim Chi, kinh tế tư nhân không chỉ mở rộng sản xuất, thúc đẩy thương mại - dịch vụ mà còn giữ vai trò then chốt trong việc nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia. Sự trỗi dậy mạnh mẽ của nhiều DN tư nhân Việt Nam không chỉ giúp họ làm chủ thị trường nội địa mà còn từng bước đưa thương hiệu Việt vươn tầm thế giới.

“Với một môi trường kinh doanh thuận lợi, DN Việt Nam hoàn toàn có thể vươn xa và cạnh tranh sòng phẳng với các đối thủ quốc tế”, bà Kim Chi khẳng định.

“Chính phủ đã mở ra cơ hội cho các DN tư nhân tham gia vào những công trình trọng điểm quốc gia mà trước đây có thể bị giới hạn. Đây không chỉ là cơ hội để họ phát triển, mà còn là động lực để nền kinh tế tư nhân vươn lên mạnh mẽ. Khi các DN tư nhân có quyền tham gia và phát triển, họ sẽ đóng góp trực tiếp vào sự thịnh vượng chung của đất nước. Chính sách này không chỉ là giải pháp tình thế mà là hướng đi lâu dài, giúp nền kinh tế Việt Nam phát triển bền vững và vươn ra thế giới”, bà Kim Chi khẳng định.

Ông Trần Văn Chín - Phó chủ tịch Câu lạc bộ Doanh nghiệp Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP VMC cho rằng, cộng đồng DN tư nhân, đặc biệt là khối DN nhỏ và vừa (SMEs), đang đứng trước một vận hội lớn, được cụ thể hóa bằng nhiều chương trình hành động thiết thực từ Đảng và Nhà nước thông Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết số 193/2025/QH15 đã ban hành.

Đồng thời, tầm quan trọng của khu vực kinh tế này còn được thể hiện rõ qua nhiều Văn kiện Đại hội Đảng, Nghị quyết và các định hướng của Đảng như Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 3/6/2017 hay Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 của Bộ Chính trị. Quan điểm, chủ trương nhất quán, đúng đắn và xuyên suốt của Đảng về khu vực kinh tế này đã tạo nền tảng vững chắc giúp DNn tư nhân vươn lên mạnh mẽ, đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước trong suốt 40 năm Đổi mới.

"Với niềm tin và khát vọng làm giàu chính đáng, các SMEs sẽ khẳng định tên tuổi của mình trên nhiều lĩnh vực sản xuất - kinh doanh, góp phần vào thắng lợi chung, hướng tới mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên mà Chính phủ kỳ vọng", ông Chín khẳng định.

Thúc đẩy kinh tế tư nhân minh bạch

Bà Lý Kim Chi cũng chỉ ra một nghịch lý đáng suy ngẫm. Theo số liệu thống kê, Việt Nam hiện có khoảng 5 - 6 triệu hộ kinh doanh và DNTN, nhưng thực tế số DN đang hoạt động chính thức trên cả nước chỉ vào khoảng 950.000.

“Sự chênh lệch này không đơn thuần là một vấn đề số liệu, mà phản ánh thực tế rằng một bộ phận lớn các hộ kinh doanh vẫn chưa tham gia đầy đủ vào hệ thống thuế và báo cáo chính thức”, bà Kim Chi nhận định. Điều này đặt ra bài toán về chính sách là làm thế nào để tạo điều kiện cho khu vực kinh tế này phát triển minh bạch, bền vững, đồng thời tận dụng tối đa nguồn lực để thúc đẩy nền kinh tế chung.

Theo bà Kim Chi, để khu vực kinh tế tư nhân phát triển minh bạch và bền vững, cần có những chính sách hỗ trợ phù hợp, trong đó trọng tâm là cải thiện chính sách thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng cường khả năng tiếp cận vốn...

Cụ thể, việc đơn giản hóa thủ tục đăng ký và cải thiện chính sách thuế sẽ giúp các hộ kinh doanh chuyển đổi lên DN một cách thuận lợi, không gặp áp lực về gánh nặng tài chính hay thủ tục phức tạp. Đồng thời, cần triển khai các gói tín dụng ưu đãi, hỗ trợ lãi suất và giảm điều kiện vay để DN có thêm nguồn lực mở rộng sản xuất, kinh doanh.

Bên cạnh đó, nâng cao nhận thức và đào tạo kỹ năng về quản trị, tài chính, công nghệ số cũng là yếu tố quan trọng giúp hộ kinh doanh vận hành hiệu quả và hội nhập vào hệ thống kinh tế chính thức. Chính quyền địa phương cần tạo môi trường kinh doanh minh bạch, giảm bớt rào cản hành chính, đồng thời thúc đẩy chính sách khuyến khích khởi nghiệp và hỗ trợ pháp lý.