Kinh tế Lào thêm khó khăn khi đồng USD tăng giá

Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Shunichi Suzuki cho biết tại cuộc họp thường niên của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tại thủ đô Tbilisi của Gruzia rằng: “Các lỗ hổng nợ vẫn nghiêm trọng ở một số nước thu nhập trung bình, trung bình thấp và thấp.”

Bộ trưởng Suzuki đã thảo luận vấn đề nợ với nhiều người đồng cấp từ các đảo Thái Bình Dương. Cùng thời gian, ADB đồng ý cấp vốn cho nhiều dự án tại các nước nghèo, tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng và chống biến đổi khí hậu. Nhật Bản là nước đóng góp lớn nhất cho khoản vốn này.

Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), nợ công ở các quốc gia mới nổi và thu nhập trung bình tại châu Á, sẽ tăng lên 82,4% GDP vào năm 2024, thêm 3% so với năm ngoái. Con số này vượt xa tỷ lệ 36,2% của các quốc gia tương tự ở châu Âu và 68,5% ở châu Mỹ Latinh.

Tỷ lệ nợ trên GDP ở các nước châu Á có thu nhập thấp, được dự đoán sẽ tăng thêm 1% lên 44,6%. Theo ADB, năm 2023, 70% các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương bị thâm hụt tài chính.

Tháng 2/2024, IMF đánh giá 9 trong số 69 quốc gia có thu nhập thấp đang gặp khó khăn về nợ nước ngoài, trong khi 25 quốc gia khác được coi là có nguy cơ cao về khó khăn nợ nước ngoài.

Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào nằm trong số những quốc gia gặp khó khăn về nợ nần, trong khi Maldives, Papua New Guinea, Kiribati và Quần đảo Marshall được xếp vào nhóm các quốc gia có nguy cơ cao.

Theo Ngân hàng Thế giới, nợ công của Lào đã vượt 120% GDP vào năm 2023. Một nửa số nợ này là nợ Trung Quốc. Nhiều nhà quan sát cho rằng, con số thực tế còn cao hơn.

Một nhà ngoại giao của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) nói với Nikkei Asia: “Lào không còn đơn giản là cửa ngõ để Trung Quốc vào Đông Nam Á, mà giờ đây là quốc gia chịu ảnh hưởng của Trung Quốc, để đất nước tỷ dân có chỗ đứng vững chắc hơn trong khu vực.”

Đồng kíp nội tệ của Lào đã giảm giá so với USD và baht Thái Lan, trong bối cảnh lo ngại về tình hình tài chính của Lào, làm tăng thêm áp lực khi trả nợ bằng USD.

Phần lớn nhiên liệu và thực phẩm của Lào là nhập khẩu, do đó khi USD tăng giá, các doanh nghiệp phải bỏ ra nhiều tiền hơn để mua từ bên ngoài. Tháng 7/2023, Chính phủ Lào chỉ định kíp là tiền tệ duy nhất, được sử dụng để thanh toán trong nước.

Palau và Fiji cũng có mức nợ vượt 80% GDP. Các quốc đảo dễ bị tổn thương khi nước biển dâng cao và tác động khác của biến đổi khí hậu, tạo ra nhu cầu chi tiêu tài chính ngày càng lớn cho cơ sở hạ tầng.

Vị thế của Trung Quốc với các đảo Thái Bình Dương đang ngày càng tăng, thể hiện khi Solomon cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan năm 2019. Hoa Kỳ và đồng minh đã tìm cách đưa ra giải pháp thay thế cho các dự án của Trung Quốc ở khu vực này, bằng những dự án phát triển cơ sở hạ tầng chất lượng, minh bạch, cộng với mô hình quản trị tiên tiến. Mục đích đảm bảo các quốc gia nhận hỗ trợ sẽ không rơi vào bẫy nợ, và có lộ trình trả nợ rõ ràng.