Ông Vũ Khoan: 'Bạn trẻ chọn học ngành kinh tế nhiều quá'

Nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan cho rằng, các bạn trẻ đang có xu hướng chọn ngành kinh tế nhiều hơn hẳn công nông nghiệp. Song, theo ông, việc lựa chọn nên dựa trên nhu cầu của xã hội và năng lực để lập nghiệp.

Nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan

Trao đổi với báo chí bên lề buổi giao lưu “Thanh niên khởi nghiệp trong thời kỳ suy giảm kinh tế: Cơ hội và thách thức” ngày 28/9, nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan đã chia sẻ:

- Trong toàn bộ sự nghiệp đấu tranh, xây dựng đất nước đều có vai trò to lớn của thanh niên. Lớp thanh niên là lực lượng chính tham gia các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ Quốc. Ngày nay và sắp tới, thanh niên là đội ngũ phát triển đất nước. Có đạt được mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa hay không là nhờ vào họ. Vì vậy, theo tôi, chính xác phải là “thanh niên là quá khứ, hiện tại và tương lai của đất nước”.

Tuy nhiên, hiện nay, yêu cầu đặt ra đối với thanh niên khác nhiều so với trước. Nhiệm vụ ở thế hệ chúng tôi là giành lại độc lập, nền kinh tế một thành phần nên con đường duy nhất là vào cơ quan Nhà nước, còn xã hội hôm nay cần sự phát triển và hiện đại hóa, các bạn trẻ có rất nhiều sự lựa chọn, con đường để khẳng định bản thân. Một khác biệt quan trọng nữa là thời kỳ chúng tôi trên tinh thần đối đầu, còn nay là hội nhập. Tất cả cùng khai thác trí tuệ của thế giới để học tập và tiến lên. Do vậy, trong bối cảnh mới, cách lập nghiệp cũng phải đổi mới.

- Vậy theo ông, những lợi thế và thách thức đặt ra đối với các bạn trẻ trên con đường lập nghiệp hiện nay là gì?

- Theo tôi, ngày nay, các bạn trẻ có 3 lợi thế: kiến thức rộng, được chọn lựa nhiều và sự tự tin. Điều đó giúp họ lập nghiệp tốt hơn. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có nhiều khó khăn như lạm phát tăng mạnh, lãi suất cao, kinh doanh khó khăn, thậm chí một số doanh nghiệp khó trụ vững. Nhưng, theo quan điểm của tôi thì điều này rồi sẽ qua. Vì quy luật của Thế giới và Việt Nam là không phải lúc nào cũng khó khăn. Sau những cơn bĩ cực, nền kinh tế được tái cấu trúc rồi sẽ đi lên. Quan trọng là giới trẻ chuẩn bị vững hành trang kiến thức, kỹ năng, quản trị kinh doanh để sẵn sàng hành động.

- Trước những khó khăn đó, ông có lời khuyên nào giúp các bạn trẻ trên con đường lập nghiệp, đặc biệt là với một số thanh niên vẫn chưa tự tin về khả năng dấn thân, trình độ và cơ hội của mình?

- Tôi nghĩ, khái niệm lập nghiệp ở thời kỳ hiện nay cần nhìn rộng ra, không nên bó hẹp trong việc vào cơ quan Nhà nước. Việc lựa chọn nghề, chọn nghiệp nên dựa trên hai tiêu chí: công việc xã hội cần và tùy theo năng lực của bản thân. Theo dõi kỳ tuyển sinh vừa qua, tôi thấy hơi buồn. Đa số bạn trẻ đăng ký vào những ngành kinh tế, ngân hàng, quản trị kinh doanh... Số lượng thi Sư phạm, Công nghiệp, Nông nghiệp... ít hơn nhiều.

Việc thi khối kinh tế không có gì là xấu nhưng mục tiêu của đất nước đang là phát triển sản xuất, công nghiệp nên theo tôi, thanh niên nên căn cứ vào nhu cầu của xã hội để chọn cho mình một con đường đi thênh thang hơn.

Tuy nhiên, dù lập nghiệp bằng cách nào, trước đó, thanh niên cũng phải lập thân, tức là tạo ra tính cách, nhân cách cho mình từ những hành động nhỏ nhặt mà cụ thể nhất: hãy nói chứ đừng chửi thề, hãy nhặt rác chứ đừng vứt rác, hãy đi chứ đừng chen, hãy trồng cây chứ đừng bẻ cành... Bên cạnh những hoài bão lớn lao thì chúng ta cần sống tốt với gia đình, bạn bè, người thân trước đã.

- Thực tế, hiện nay có một số quan chức Nhà nước tự nhận mình là tiến sỹ hay tham gia các kỳ thi quốc tế. Nhiều bạn trẻ cũng làm mọi cách có được tấm bằng để thuận lợi hơn trên con đường lập nghiệp, ông nghĩ sao về điều này?

- Bằng cấp không có gì là xấu, chúng ta không nên đả phá nó. Không ít tiến sỹ thật mà tôi biết chắc chắn, họ được đào tạo bài bản nên làm việc tốt hơn chúng tôi rất nhiều. Không học thì không thể làm lãnh đạo, quản lý, nhưng bằng cấp không phải là tiêu chí duy nhất.