Đồng NDT gia tăng vai trò trong thị trường vốn quốc tế

Tại hệ thống ngân hàng Trung Quốc, dư nợ cho vay bằng NDT ở nước ngoài đang tiến sát, thậm chí có khả năng vượt các khoản vay bằng USD. Theo số liệu thống kê, quy mô cho vay ra nước ngoài bằng đồng NDT của các ngân hàng Trung Quốc đã tăng gấp ba lần trong vòng bốn năm, đạt khoảng 2.520 tỷ NDT (tương đương gần 358 tỷ USD). Cùng với đó, hoạt động phát hành nợ bằng NDT tại cả thị trường trong nước và quốc tế duy trì ở mức cao kỷ lục hoặc tiệm cận kỷ lục trong năm thứ hai liên tiếp.

Một trong những động lực quan trọng nhất đứng sau xu hướng này là lợi thế chi phí huy động vốn. Kể từ năm 2022, trong khi Mỹ bước vào chu kỳ thắt chặt tiền tệ mạnh mẽ để kiểm soát lạm phát, Trung Quốc lại duy trì chính sách nới lỏng nhằm hỗ trợ tăng trưởng và hạn chế rủi ro giảm phát. Sự phân hóa này đã tạo ra khoảng cách lợi suất đáng kể giữa NDT và các đồng tiền chủ chốt, đặc biệt là USD, qua đó làm gia tăng sức hấp dẫn của các khoản vay bằng đồng tiền Trung Quốc.

Theo dữ liệu từ S&P Global, chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu chính phủ Trung Quốc và trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm đã lên tới gần 3,15 điểm phần trăm vào đầu năm nay. Ngay cả so với Nhật Bản - quốc gia có mặt bằng lãi suất rất thấp, lợi suất trái phiếu cùng kỳ hạn của Trung Quốc vẫn thấp hơn khoảng 0,20 điểm phần trăm. Trên thực tế, nhiều đợt phát hành trái phiếu “Gấu trúc” kỳ hạn 3 năm trong năm nay chỉ có lãi suất dao động từ 1,7% đến 2,7%, thấp hơn đáng kể so với mức khoảng 3,5% của trái phiếu chính phủ Mỹ cùng kỳ hạn.

Bên cạnh yếu tố lãi suất, sự ổn định tương đối của đồng NDT so với biến động mạnh của USD và euro cũng giúp các tổ chức phát hành nước ngoài giảm rủi ro tỷ giá và chi phí phòng vệ. Theo đánh giá của S&P Global, đây là yếu tố ngày càng được các nhà phát hành coi trọng trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu biến động khó lường.

Ông Samuel Fischer - Trưởng bộ phận thị trường vốn nợ nội địa Trung Quốc tại Deutsche Bank, nhận định rằng làn sóng huy động vốn hiện nay không còn đơn thuần dựa trên chênh lệch lãi suất, mà ngày càng phản ánh nhu cầu tài chính thực chất. Nhiều nhà đầu tư quốc tế đã bắt đầu xây dựng chiến lược phân bổ vốn dài hạn bằng đồng NDT, thay vì chỉ coi đây là công cụ ngắn hạn.

Số liệu thị trường cho thấy xu hướng này đang gia tăng rõ rệt. Trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 11/2025, các tổ chức phát hành ngoài Trung Quốc đã huy động khoảng 169,7 tỷ NDT tại thị trường nội địa. Ở thị trường hải ngoại, tổng giá trị huy động bằng đồng NDT đạt mức kỷ lục 801,9 tỷ NDT.

Dù tỷ trọng của NDT trong tổng quy mô nợ toàn cầu, ước khoảng 9.570 tỷ USD, vẫn còn khiêm tốn, nhưng việc quy mô nợ bằng NDT do các tổ chức nước ngoài phát hành tăng hơn gấp đôi chỉ trong ba năm cho thấy đà mở rộng khó có thể đảo ngược.

Bên cạnh các yếu tố kinh tế, vai trò ngày càng lớn của đồng NDT còn gắn với những chuyển dịch trong cấu trúc thương mại và bối cảnh địa chính trị.

Ông Terence Lau - chuyên gia tại hãng luật Linklaters, cho rằng căng thẳng địa chính trị và các rào cản thương mại đang thúc đẩy xu hướng khu vực hóa, từ đó làm gia tăng nhu cầu sử dụng đồng NDT trong các giao dịch và khoản vay. Đặc biệt, các dự án thuộc sáng kiến “Vành đai và Con đường” cho phép dòng vốn huy động bằng NDT được sử dụng trực tiếp để thanh toán cho các doanh nghiệp Trung Quốc.

Xu hướng này đã lan rộng tại nhiều khu vực. Trong năm nay, Indonesia đã huy động 6 tỷ NDT và Kazakhstan huy động 2 tỷ NDT thông qua trái phiếu “Dim sum” trên thị trường quốc tế. Theo các chuyên gia, nhiều quốc gia hiện không chỉ coi NDT là công cụ tài chính, mà còn có nhu cầu thực tế trong thanh toán thương mại và đầu tư với Trung Quốc.

Tại châu Phi, xu hướng chuyển đổi nợ sang đồng NDT cũng đang diễn ra. Kenya đã chuyển một số khoản vay xây dựng đường sắt từ USD sang NDT, trong khi Ethiopia đang đàm phán các bước đi tương tự. Đáng chú ý, thỏa thuận hợp tác tài chính bằng NDT giữa Ngân hàng Phát triển Trung Quốc và Ngân hàng Phát triển Nam Phi được xem là dấu mốc quan trọng trong việc mở rộng vai trò của đồng tiền này tại khu vực.

Dữ liệu từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cho thấy sự dịch chuyển rõ rệt trong cơ cấu tín dụng quốc tế: các khoản cho vay bằng ngoại tệ, chủ yếu là USD, đã giảm mạnh từ mức đỉnh 587 tỷ USD xuống còn khoảng 375 tỷ USD, trong khi dư nợ cho vay bằng NDT tăng lên khoảng 357 tỷ USD. Diễn biến này phản ánh xu hướng chuyển dịch từ USD sang NDT đang diễn ra ngày càng nhanh.

Dù đồng NDT đã tăng khoảng 3,6% so với USD từ đầu năm đến nay, qua đó có thể làm gia tăng chi phí đối với người đi vay, song ông Wei He - nhà kinh tế tại Gavekal Dragonomics, cho rằng với sự điều hành thận trọng của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc và vai trò ổn định thị trường từ các ngân hàng quốc doanh, hoạt động huy động vốn và cho vay bằng đồng NDT ở nước ngoài nhiều khả năng sẽ tiếp tục mở rộng và thiết lập những mốc mới trong thời gian tới.