Triển lãm của các họa sĩ ASEAN: Tìm về cội nguồn

Triển lãm “Hà Nội, welcome” khai mạc vào lúc 18 giờ ngày 1/10 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, trưng bày tác phẩm của 19 nghệ sĩ (Indonesia 6, Malaysia 6, Đan Mạch 1 và VN 6), với nhiều chất liệu sơn dầu, acrylic, mix media, digital print và sơn mài truyền thống.

Có nhiều họa sĩ đã gây tiếng vang trong khu vực, như Ng Bee, Ismail Latiff, Long Thien Shih (Malaysia), Trịnh Tuân, Vũ Đức Trung, Nguyễn Trần Cường (VN), Hadi Soesanto, Kukuh Nuswantoro (Indonesia)... Sáu họa sĩ VN có tác phẩm tham gia triển lãm này hầu hết thuộc thế hệ 7X.

Cùng chung những mối quan tâm

Facts on the horizon (acrylic trên sơn dầu) của Long Thien Shih (Malaysia)

“Hà Nội, welcome” là dự án nghệ thuật cộng đồng do nghệ sĩ Hà Nội phối hợp với các nghệ sĩ ASEAN tổ chức. Với ý đồ kết nối nghệ sĩ giữa những quốc gia láng giềng, sau những lần gặp gỡ, giao lưu là các cuộc triển lãm hai chiều giữa họa sĩ VN với Malaysia, Indonesia, Singapore, Myanmar, Thái Lan... Ngoài nhiều điểm tương đồng về lịch sử, địa lý và văn hóa, nghệ sĩ các nước đều quan tâm đến vấn đề phát triển văn hóa trong bối cảnh suy thoái kinh tế, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường...

Những chia sẻ của họ với công chúng qua tác phẩm có thể coi là một cuộc khảo sát, nghiên cứu môi trường sống... Đặc biệt, cái nhìn nội tại từ các nghệ sĩ VN được đặt trong sự đối sánh với cái mới mẻ, sự khám phá thú vị từ bên ngoài về Hà Nội của các họa sĩ các nước. Cuộc đối thoại này cũng khiến khán giả phải suy nghĩ về những vấn đề mang tính thời sự, những đòi hỏi tất yếu của cuộc sống... Thông qua đó, các nghệ sĩ mong muốn mang đến cái nhìn mới về nghệ thuật đương đại, bản sắc, truyền thống riêng của từng quốc gia, và riêng về Hà Nội.

Họa sĩ Ng Bee (Malaysia) cho biết: “Sự kiện này là sân chơi tuyệt vời của các nghệ sĩ đương đại trẻ tuổi châu Á, giúp họ trao đổi những quan điểm và kinh nghiệm trong thực hành nghệ thuật. Đây cũng là dịp để tăng cường hiểu biết giữa các nước trong khu vực nhằm hướng tới sự chia sẻ với nhau và với cộng đồng tốt hơn nữa”.

Văn hóa Đông Nam Á nở hoa

Nhà phê bình mỹ thuật Vũ Lâm chia sẻ, gần đây, một số nhà nghiên cứu nghệ thuật khi nhắc tới vấn đề phân tích bản chất văn hóa Việt, có đưa ra khái niệm “Bản sắc kép”. Đó là bản chất có hai gốc rễ, vừa Đông Á, vừa Đông Nam Á của người Việt và nước VN. Đây không phải là nghiên cứu về văn hóa một cách phiếm định, mà căn cứ trên những chứng minh nguồn gốc cả về nhân chủng lẫn những thành tựu văn hóa từ khi xuất hiện trống đồng Đông Sơn cho đến cuộc khai quật Hoàng thành Thăng Long, chứng tỏ văn hóa Đông Nam Á đã nở hoa như thế nào trong văn hóa Việt thời Lý.

Theo anh, “Ý đồ kết nối nghệ sĩ giữa những quốc gia anh em được cụ thể hóa bằng các việc nhỏ, rồi đến các dự án nghệ thuật lớn. Dự án “Hà Nội, welcome” tuy không phải là bước khởi đầu, nhưng là một trong những bước quan trọng của tiến trình ấy, để sự học hỏi và giúp đỡ sẽ làm cho vị thế văn hóa, nghệ thuật của VN ngày càng được nâng cao hơn”.

Với chủ đề mở, đặc biệt nhấn mạnh sự cảm nhận về nền văn hóa, cuộc sống, con người thông qua ngôn ngữ nghệ thuật tạo hình, triển lãm “Hà Nội, welcome” được hy vọng sẽ tiếp tục kế hoạch “dài hơi” về những triển lãm tại thủ đô các nước trong khu vực. TS. Phạm Long nhấn mạnh: “Trong tiến trình phát triển của văn hóa, xã hội Đông Nam Á với nhiều ảnh hưởng sâu đậm của văn hóa Ấn Độ huyền ảo, văn hóa Trung Hoa cổ kính và văn minh Tây phương hiện đại - xét theo cả chiều sâu của lịch sử lẫn chiều rộng của không gian địa lý - chúng ta có thể cảm nhận một cách chắc chắn rằng, các nghệ sĩ trong khu vực đã và đang trở về với bản ngã chung của cội nguồn văn hóa lục địa và Đông Nam Á".