Đổi mới sáng tạo - động lực thúc đẩy chuyển đổi kép xanh và số của Việt Nam

Minh chứng rõ nét cho tinh thần đó là Ngày Đổi mới Sáng tạo Mở - Open Innovation Day (OID) 2025, với chủ đề “Đột phá công nghệ - Thúc đẩy chuyển dịch xanh & số”, diễn ra trong hai ngày 25 và 26/10 tại Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Mở SoiHub (Công viên Phần mềm Quang Trung, TP.HCM).

Sự kiện do Cục Phát triển Thị trường và Doanh nghiệp Khoa học - Công nghệ (NATEC), Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp cùng Viện Đổi mới Sáng tạo Mở và Doanh nhân Công nghệ (OITI), Trung tâm Ươm tạo Công nghệ (TIC), Viện Tăng trưởng Xanh Toàn cầu (GGGI) và nhiều tổ chức quốc tế, doanh nghiệp công nghệ hàng đầu.

Phát biểu tại sự kiện, ông Phạm Hồng Quất - Cục trưởng NATEC nhấn mạnh, Ngày Đổi mới Sáng tạo Mở không chỉ là diễn đàn chia sẻ ý tưởng, mà còn là “phòng thí nghiệm” thực tế, nơi các mô hình, công nghệ và giải pháp sáng tạo được thử nghiệm, đánh giá và sàng lọc để hướng tới ứng dụng hiệu quả trong đời sống và sản xuất.

Theo ông, đổi mới sáng tạo mở chính là cách tiếp cận mới, kết nối giữa chính sách - công nghệ - doanh nghiệp - cộng đồng, giúp rút ngắn khoảng cách giữa tầm nhìn chiến lược và hành động thực thi.

Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới, khi khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xác định là ba đột phá chiến lược để tái cấu trúc nền kinh tế.

Các Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân và 57-NQ/TW về phát triển khoa học - công nghệ đã định hình rõ khung chính sách và cơ chế hỗ trợ. Đặc biệt, Chính phủ đã công bố 11 nhóm công nghệ và 35 nhóm sản phẩm chiến lược, bao gồm AI, chip bán dẫn, blockchain, dữ liệu lớn, năng lượng tái tạo… nhằm dẫn dắt các ngành mũi nhọn và tạo động lực cho đổi mới sáng tạo quốc gia.

OID 2025 được tổ chức như một cầu nối giữa chiến lược và thực tiễn, nơi doanh nghiệp, startup, viện nghiên cứu, địa phương và các chuyên gia cùng nhau đối thoại, tìm lời giải cho những bài toán phát triển cụ thể ở cấp ngành, vùng và quốc gia. Trong bối cảnh chuyển đổi kép, sự kiện không chỉ định hình xu hướng công nghệ mà còn góp phần kiến tạo nền tảng phát triển bền vững - nơi công nghệ, kinh tế và môi trường được gắn kết chặt chẽ.

Trong khuôn khổ sự kiện, 8 phiên thảo luận chuyên đề đã được tổ chức, tập trung vào việc xây dựng và triển khai chính sách đổi mới sáng tạo, phân tích khoảng cách giữa định hướng và hành động, đồng thời làm rõ ba trụ cột công nghệ chiến lược gồm trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (Blockchain) và hạ tầng số (Cloud - Data Center).

Ngoài ra, các chuyên gia cũng bàn luận sâu về chuyển đổi năng lượng, vật liệu mới và hội nhập chuỗi cung ứng toàn cầu - những yếu tố then chốt của nền kinh tế xanh và hạ tầng kỹ thuật số bền vững.

Theo ông Juhern Kim - Trưởng đại diện quốc gia của Viện Tăng trưởng Xanh Toàn cầu (GGGI) tại Việt Nam), đất nước đang chuyển mình từ một trung tâm sản xuất sang nền kinh tế tri thức, dựa trên đổi mới sáng tạo và công nghệ, với AI và chuyển đổi số là hai động lực dẫn dắt.

Ông nhấn mạnh: “Ưu tiên phát triển của Việt Nam cần được gắn liền với tham vọng khí hậu toàn cầu và lộ trình phát thải ròng bằng 0, qua đó mở ra các cơ hội tăng trưởng xanh và thu hút nguồn vốn đầu tư quốc tế”.

Đại diện GGGI cũng cho rằng các nhà đầu tư toàn cầu đang dành sự quan tâm đặc biệt cho những mô hình chuỗi cung ứng thích ứng với biến đổi khí hậu, có chiến lược rõ ràng về phát thải ròng bằng 0. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam mở rộng cơ hội tiếp cận vốn mà còn nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Song song với các hoạt động hội thảo, OID 2025 còn tổ chức nhiều phiên kết nối kinh doanh (Business Matching) nhằm hỗ trợ startup và doanh nghiệp tìm kiếm đối tác, cơ hội hợp tác và nguồn lực đầu tư.

Bà Nguyễn Thanh Thảo - Giám đốc Phát triển Kinh doanh, đại diện Chương trình Thử thách Đổi mới Sáng tạo Qualcomm Việt Nam chia sẻ: “Rào cản lớn nhất của startup Việt Nam hiện nay là thiếu nhân lực chuyên môn và gặp khó khăn khi mở rộng ra thị trường quốc tế. Việc tham gia hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn cầu sẽ giúp họ vượt qua thách thức, mở rộng hợp tác và phát triển bền vững”.

OID 2025 đã khép lại với nhiều ý tưởng, sáng kiến và cam kết hợp tác được hình thành, góp phần định vị Việt Nam như một trung tâm đổi mới sáng tạo mở năng động của khu vực. Sự kiện không chỉ khẳng định vai trò của công nghệ trong chuyển đổi xanh và số, mà còn truyền tải thông điệp mạnh mẽ: đổi mới sáng tạo chính là nền tảng của phát triển bền vững, là động lực để Việt Nam bứt phá và hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế toàn cầu.