M&A 2015: Bùng nổ dòng vốn ngoại?

LỮ Ý NHI ghi| 09/08/2015 06:18

Các chyên gia dự báo dòng vốn mới chảy vào thị trường M&A Việt Nam có giá trị lên tới 20 tỷ USD trong giai đoạn 2014 – 2018.

M&A 2015: Bùng nổ dòng vốn ngoại?

“Chờ đón sự bùng nổ” là chủ đề của diễn đàn M&A 2015 thường niên lần thứ 7 do Báo Đầu tư và AVM Việt Nam phối hợp tổ chức dưới sự bảo trợ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Theo nhận định của các chyên gia tại hội thảo, sẽ có dòng vốn mới chảy vào thị trường M&A Việt Nam với tổng giá trị dự báo lên tới 20 tỷ USD trong giai đoạn 2014 – 2018.

Riêng năm 2014, theo thống kê chưa đầy đủ của nhóm nghiên cứu diễn đàn M&A (MAF), giá trị các thương vụ M&A tại Việt Nam đạt 4,2 tỷ USD.

GS.TS Christopher Kummer, Chủ tịch Viện Sáp nhập, Mua lại và Liên kết (IMAA) cho biết, Việt Nam đã có bước tiến trong bảng xếp hạng hoạt động mua bán, sáp nhập doanh nghiệp toàn cầu khi vươn lên xếp vị trí thứ 20.

Theo Quỹ Tiền Tệ Thế giới (IMF) Việt Nam chỉ xếp thứ 55 về tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thì vị trí 20 về mua bán, sáp nhập là đáng chú ý.

Trong số 219 thương vụ năm 2014, quy mô các thương vụ M&A tăng mạnh so với năm 2013, 6 tháng đầu năm 2015, giá trị thương vụ đã bằng ¾ năm 2014.

Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực – Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), nếu so với thế giới và khu vực, quy mô thị trường M&A Việt Nam còn nhỏ. Trong năm 2014, giá trị giao dịch M&A thế giới tăng 57%, đạt 4.400 tỷ USD. Trong khi đó, Việt Nam chỉ tăng 33%.

>>M&A toàn cầu đạt 1.750 tỷ USD

Đánh giá về xu hướng M&A trong thời gian tới, ông Lực lạc quan về quy mô và số thương vụ sẽ tăng và các doanh nghiệp Việt Nam cũng tỏ ra chủ động hơn trong các thương vụ.

Theo ông Steaphane Gripon, Giám đốc Mondelez Kinh Đô, chính trị ổn định, địa lý thuận lợi, tỉ lệ dân số trẻ cao… là những yếu tố giúp Việt Nam thu hút vốn đầu tư nước ngoài hiệu quả trong thời gian tới.

GS.TS Christopher Kummer cũng cho rằng, các thương vụ mua lại giữa doanh nghiệp Việt Nam và nước ngoài vẫn còn ở mức tương đối thấp và chỉ 10 thương vụ mỗi năm.

Ví dụ, Vinamilk tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần tại Miraka, một nhà sản xuất sữa khô có trụ sở tại New Zealand.

Thực trạng này cũng khó được cải thiện mặc dù sự thật là các công ty Việt Nam cũng có tương đồng về tài chính và quản lý với các công ty khác trên thế giới để mở rộng kinh doanh trên toàn cầu.

Đặc biệt trong khu vực, tại những quốc gia như Lào, Cam-pu-chia, các doanh nghiệp Việt Nam có thể đóng vai trò quan trọng hơn nhiều.

Ví dụ, năm ngoái Tập đoàn Cổ phần Bảo hiểm Bưu điện Việt Nam có xu hướng giành nhiều sự quan tâm tới công ty bên Lào, khi nâng tỷ lệ sở hữu tại công ty bảo hiểm Lane Xang Assurance Public (LAP) từ 40% đến 50%.

Nhưng cũng ngoài khu vực châu Á, nhiều cơ hội có thể xuất hiện như việc tập đoàn FPT mua lại RWE IT hoạt động tại Slovakia SRO là một minh chứng.

>>FPT thắng thầu tại Myanmar

Theo ông Johan Nyvene, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC), thị trường sẽ có nhiều thương vụ lớn hơn hiện nay. Tuy nhiên, khi các công ty “đầu đàn” bán hết, sẽ tạo ra thách thức cho các công ty nhỏ hơn phải “lớn nhanh”. “Nếu không, kì vọng nhà đầu tư sẽ giảm. Hoặc họ sẽ buộc đầu tư vào các công ty nhỏ hơn, đồng nghĩa dòng vốn cũng ít hơn.

Để đón cơ hội M&A, các ý kiến cũng cho rằng, doanh nghiệp Việt cần công khai thông tin, phải thể hiện tính minh bạch qua việc trình bày rõ ràng các thông tin trao đổi mới mong thúc đẩy tỉ lệ thành công của thương vụ cao hơn.

Đặc biệt, phải làm nhanh. Vì thời gian là yếu tố được nhà đầu tư nước ngoài rất coi trọng. Ông Chu Chee Kwang, Tổng Giám đốc Tập đoàn Nam Long cho rằng, doanh nghiệp cũng cần biết thêm về quy tắc làm việc trong M&A với đối tác.

Nhà đầu tư Nhật thường kí biên bản ghi nhớ ở tháng thứ 5 hoặc thứ 6. Biên bản này thể hiện sự cam kết của doanh nghiệp trong M&A về các hoạt động đã kí, như marketing, triển khai dự án hay hoàn thành kế hoạch đặt ra.

Từ kinh nghiệm sáp nhập thành công BIDV và MHB là, ông Cấn Văn Lực cho rằng, để thành công thì phải làm thật nhanh. Vì để lâu, chi phí sáp nhập càng cao.

Thông thường, một thương vụ sáp nhập cần thời gian từ 3 - 12 tháng để hoàn thành, nhưng BIDV chỉ triển khai trong thời gian chưa tới 2 tháng. Nhờ đó, BIDV cũng triển khai nhanh các hoạt động hợp nhất hệ thống sau sáp nhập thành công.

>>Giá trị của BID được đẩy lên sau sáp nhập

Bùng nổ dòng vốn ngoại?

Theo đánh giá của nhóm nghiên cứu MAF, các xu hướng chính của thị trường M&A Việt Nam giai đoạn 2015 - 2016 và những năm tiếp theo vẫn tập trung vào một số ngành chủ đạo như: bán lẻ ,hàng tiêu dùng, BĐS, tài chính, ngân hàng.

Hiện các nhà đầu tư đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan đang là những khách hàng chính mua lại các dự án, doanh nghiệp của Việt Nam và sẽ còn tăng.

Đơn cử, các các nhà đầu tư Thái Lan, Singapore M&A chủ yếu ở lĩnh vực tiêu dùng, bán lẻ, các nhà đầu tư Nhật Bản, Hàn Quốc lại nhìn ngó các dự án BĐS, BĐS công nghiệp.

Thực tế , đã có sự hợp tác, liên doanh của các DN VN với các nhà đầu tư nước ngoài như địa ốc Hoàng Quân đã “săn” dòng vốn từ quỹ đầu tư GEM của Mỹ; tập đoàn Sao Mai An Giang cũng đang thương thuyết về khoản tài trợ vốn từ một quỹ đầu tư lớn của Mỹ, Nam Long, Thành Đông, An Gia, Khang Điền…hợp tác với Nhật, Sacomreal và Tập đoàn Thành Thành Công hợp tác với Công ty Gamuda Land của Malaysia.

Hỗ trợ từ chính sách

Theo đánh giá của ông Đặng Huy Đông, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sự thay đổi của các chính sách gần đây đã có tác động khá lớn đến hoạt động đầu tư, kinh doanh của các doanh nghiệp, đặc biệt có tác động mạnh đến hoạt động mua bán sáp nhập (M&A) trong thời gian tới.

Đơn cử, nhiều đạo luật quan trọng nhằm đổi mới và hoàn thiện thể chế kinh tế như Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư (sửa đổi), Luật Doanh nghiệp (sửa đổi), Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất - kinh doanh, Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh Bất động sản (sửa đổi), trong đó cho phép nới room đối với nhà đầu tư nước ngoài trong nhiều lĩnh vực đang góp phần cải thiện môi trường pháp lý cho hoạt động đầu tư kinh doanh nói chung và thị trường M&A nói riêng.

>>Mặt trái của các thương vụ M&A Việt

Cùng với việc hoàn thiện thể chế kinh tế, tiến trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hơn của Việt Nam cũng đang mở ra những cơ hội mới cho hoạt động M&A.

Bên cạnh đó, quá trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại và thoái vốn đầu tư ngoài ngành của các doanh nghiệp nhà nước theo chủ trương của Chính phủ cũng đang góp phần làm cho thị trường M&A trở nên phong phú và đa dạng hơn.

Một yếu tố thực tế khác đang thúc đẩy thị trường M&A là xu hướng trỗi dậy mạnh mẽ của khối doanh nghiệp tư nhân trong nền kinh tế, trong đó nhiều doanh nghiệp lựa chọn M&A như một chiến lược quan trọng để tái cấu trúc, hướng tới tăng trưởng bền vững.

Ông Phan Đức Hiếu, Trưởng Ban Môi trường kinh doanh, Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng: Luật Doanh nghiệp sửa đổi đã tăng cường mức độ bảo vệ nhà đầu tư.

Trước đây, để M&A, các doanh nghiệp phải cùng loạt hình, chẳng hạn, một công ty cổ phần không thể mua lại một công ty TNHH, còn Luật Doanh nghiệp sửa đổi đã xóa bỏ điều này, giúp cho hoạt động M&A giữa các doanh nghiệp dễ dàng hơn.

Còn với Luật Đầu tư, tác động rõ rệt nhất là thủ thục đã dễ đàng hơn.

Chẳng hạn, một nhà đầu tư trước đây muốn thành lập mới thì họ phải thực hiện ít nhất 30 thủ tục, nhưng theo luật mới, khi mua cổ phần và góp vốn tại doanh nghiệp Việt Nam dưới 51% hoặc trong lĩnh vực không có điều kịên thì nhà đầu tư không phải làm thủ tục đầu tư, mà chỉ cần đăng ký thay đổi thành viên. Thay đổi này sẽ kích thích hoạt động M&A.

Tuy nhiên, theo các DN, dù đã có chuyển biến, nhưng vẫn còn khoảng cách giữa chính sách và thực tế áp dụng.

Đơn cử, dù room đã được nới lên 100%, tạo điều kiện cho nhà đầu tư nước ngoài tăng sở hữu tại công ty đại chúng của Việt Nam, tuy nhiên các cơ quan quản lý cần làm rõ nhiều điểm như các ngành nghề theo cam kết WTO, các hiệp định thương mại tự do, ngành nghề kinh doanh có điều kiện…

Ông Đặng Huy Đông cho biết, cơ quan quản lý đang theo dõi tình hình triển khai 2 luật mới là Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp. Từ lúc Luật được áp dụng đến nay, số doanh nghiệp thành lập mới tăng 66% so với cùng kỳ.

>>Luật Đầu tư và Luật Kinh doanh mới: Thuận lợi và chặt chẽ hơn

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
M&A 2015: Bùng nổ dòng vốn ngoại?
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO