Lao vào cổ phiếu penny: Đánh bạc hay đầu tư?

Tăng bất chấp

Chỉ số đo lường giá trị cổ phiếu có vốn hóa nhỏ đã tăng hơn 30% tính từ cuối tháng 9 đến nay, vượt trội so với nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn (bluechip) lẫn nhóm cổ phiếu vốn hóa trung bình (midcap). Dù vậy, thị trường đã chứng kiến không ít cổ phiếu dòng penny tăng vọt chỉ trong thời gian ngắn với nhiều phiên tăng trần liên tiếp, đốt nóng tâm lý của không ít nhà đầu tư.

Có thể kể đến như cổ phiếu CEO tăng hơn 200% từ đầu tháng 10 đến nay, TNI tăng 160%, LDG tăng gần 130%, TLD tăng 110%, HQC và QCG tăng xấp xỉ 100%, HHS tăng hơn 95%, ITA tăng gần 80%. Đặc biệt từ đầu tháng 11 đến nay, có thêm khá nhiều cổ phiếu thuộc nhóm này nhập cuộc đua tăng giá, như IDI tăng hơn 120%, HAG tăng hơn 70%, HAI tăng hơn 50%.

Việc nhóm DN lớn vẫn hoạt động hiệu quả nhưng cổ phiếu trì trệ, ngược lại nhóm cổ phiếu penny tăng sốc bất chấp hiệu quả kinh doanh tệ hại dường như đang đi ngược các nguyên lý cơ bản. Tuy nhiên, thị trường luôn có những lý lẽ của nó và dòng tiền theo đó cũng khó có thể cưỡng lại sức cám dỗ trước sự tăng vọt của nhóm cổ phiếu này. Số nhà đầu tư mở tài khoản liên tục tăng vọt trong thời gian qua, riêng trong tháng 10 là gần 130.000 tài khoản, lũy kế 10 tháng đã có nhiều triệu tài khoản chứng khoán mở mới, cao hơn tổng số tài khoản đã được nhóm này mở trong cả 4 năm 2017-2020 cộng lại.

Cũng cần biết rằng, phần lớn nhà đầu tư F0 mới lần đầu tham gia thị trường, nguồn lực tài chính có hạn. Với nguồn vốn hạn chế, nhóm nhà đầu tư này có xu hướng lựa chọn cổ phiếu có thị giá thấp, do cổ phiếu vốn hóa lớn đã giao dịch ở mức giá quá cao, trong khi sàn HoSE vẫn chưa chuyển về lô giao dịch 10 cổ phiếu như trước đây. Định giá nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn cũng đã ở mức khá cao sau giai đoạn tăng ròng rã.

Dòng tiền nóng

Chính dòng tiền từ nhóm nhà đầu tư này đã góp sức đẩy giá cổ phiếu dòng penny bứt phá mạnh mẽ, cộng thêm việc những "đội lái" chứng khoán thường có xu hướng kéo cổ phiếu penny khi thị trường chứng khoán tăng mạnh, do nhóm này có thị giá nhỏ như đã nói, do đó chỉ cần nguồn vốn tương đối là có thể tác động lên giá cả.

Với sự tăng vọt chỉ trong thời gian ngắn với các phiên tăng trần liên tiếp, nhóm cổ phiếu penny lại tiếp tục thu hút dòng tiền nóng từ các nhà đầu tư khác chuyển qua, với hy vọng "đánh nhanh thắng nhanh", càng tạo sự cộng hưởng kéo giá cổ phiếu đi lên liên tiếp. Chính vì tâm lý đầu cơ lướt sóng ngắn hạn như vậy, nên nhiều nhà đầu tư bỏ qua các yếu tố cơ bản của DN mà chỉ đơn thuần chạy theo tín hiệu dòng tiền.

Nếu như việc đầu tư đòi hỏi phải mất thời gian tìm hiểu về hoạt động của DN, về lĩnh vực, ngành nghề mà DN đang hoạt động, thì việc đầu cơ và đua nhau lao vào cổ phiếu penny như thời gian gần đây chẳng khác nào đánh bạc, khi ai cũng nghĩ rằng mình có thể rút ra trước khi sự sụp đổ kéo đến. Với những nhà đầu tư lão luyện có thể kiềm chế lòng tham, còn các nhà đầu tư mới thường quản lý cảm xúc kém nên dễ bị dẫn dắt, vì vậy nguy cơ thiệt hại là có thể.

Thực tế, trong phiên giao dịch cuối tuần qua, bên cạnh những cổ phiếu penny tiếp tục tăng sốc, không ít cổ phiếu thuộc nhóm này đã bị giảm sàn kịch biên độ trong cơn bán tháo của nhiều nhà đầu tư khi thị trường chung giảm mạnh. Cũng cần lưu ý, với dòng cổ phiếu này, một khi bước vào giai đoạn điều chỉnh có thể các phiên giảm sàn liên tiếp, nhà đầu tư muốn bán để thoát hàng cũng không dễ.