Cuộc đua pin xe máy điện
Theo dự báo của Motorcycles Data, xe máy điện tại Việt Nam sẽ đạt tốc độ tăng trưởng đứng thứ hai thế giới, chỉ sau Trung Quốc trong tương lai gần. Còn theo thống kê của Cục Cảnh sát giao thông, tính đến cuối năm 2022, Việt Nam có gần 2 triệu xe máy điện đã đăng ký, chiếm tỷ lệ 2,7% tổng số mô tô, xe máy đang lưu hành trên toàn quốc.
Hiện nay, để sở hữu xe máy điện, người dùng phải chi khoảng từ 10 triệu đồng, thậm chí là vài chục triệu đồng, tùy thuộc vào hãng sản xuất và kiểu xe. Trong đó, nếu tính chi phí thay pin thì thường hơn cả số tiền mua xe. Đơn cử, với một chiếc xe máy điện có giá 10 triệu đồng nhưng chi phí để thay cả 5 ắc quy dùng trong xe là khoảng 12,5 triệu đồng nếu chọn thời gian bảo hành 1 năm, hoặc 18,5 triệu đồng khi muốn bảo hành 3 năm. Một thực tế là những dòng xe máy điện giá rẻ thường xài ắc quy chì nên tuổi thọ của ắc quy chỉ khoảng 2-3 năm.
Trong khi đó, những dòng xe máy điện đắt tiền hơn thường dùng loại pin cao cấp như Lithium-ion (Li-ion). Theo ông Nguyễn Hữu Phước Nguyên - sáng lập kiêm CEO Công ty Selex Motors, loại pin Li-ion có giá thành đắt hơn loại ắc quy chì khoảng vài lần nhưng công suất và hiệu năng thì cao hơn khoảng 20-25% nên giúp xe chạy được quãng đường dài hơn, tuổi thọ cũng lâu hơn, có thể đến 10 năm nếu sạc với tần suất 2 ngày/lần.
Trên thị trường hiện nay, các dòng xe máy điện dùng pin Li-ion cũng khá đa dạng với các nhãn hiệu như VinFast, Selex, Honda… Tuy nhiên, mỗi hãng thường dùng một kiểu thiết kế pin riêng nên chưa thật tiện lợi cho người dùng. Trong đó, các dòng xe điện của VinFast với lợi thế là có nhiều trạm sạc pin trên toàn quốc.
Trong cuộc đua về xe máy điện, hầu như các hãng đều tập trung vào giải quyết vấn đề liên quan đến pin dùng cho xe. Vingroup với lợi thế có nhiều cơ sở hạ tầng trên toàn quốc nên dễ dàng thiết lập các trạm sạc dành cho người dùng xe điện mang nhãn hiệu VinFast. Còn với dòng xe máy điện Selex Camel cũng là một nhãn hiệu xe máy điện của Việt Nam, thì hãng sản xuất này tập trung nghiên cứu về pin và thiết lập các trạm đổi pin cho người dùng ở một số tỉnh, thành lớn; chi phí cho mỗi lần đổi 1 pin là 10.000 đồng để chạy được khoảng 50km, nếu đổi hết 3 pin trong xe thì quãng đường chạy được có thể lên đến 150km.
Cuộc đua pin cho xe điện ngày càng quyết liệt. Trong thời gian qua, Công ty CP Giải pháp năng lượng VinES (công ty con của Vingroup) liên tục ký kết với nhiều đối tác trên thế giới để phát triển pin cho các dòng xe điện của VinFast. Trong đó, VinES ký kết với Altınay Elektromobilite chuyên nghiên cứu và sản xuất các loại pin tiên tiến; hay hợp tác với
Li-Cycle để đầu tư xây dựng nhà máy tái chế pin chuyên dụng tại Việt Nam vào năm 2025; hợp tác phát triển sản phẩm với StoreDot (công ty đến từ Israel) về công nghệ pin sạc siêu nhanh (XFC) cho xe điện. Chưa hết, VinES còn nhận được khoản tài trợ 500.000 USD từ chính phủ Úc dành cho việc nghiên cứu, thúc đẩy sự phát triển của công nghệ pin Li-ion và sản xuất pin xe điện bền vững tại Việt Nam.
Không nằm ngoài cuộc đua này, CEO Nguyễn Hữu Phước Nguyên của Selex Motors cho hay, sau nhiều năm nghiên cứu, Selex Motors dùng pin Li-ion của Samsung và LG nhưng thiết kế lại để dùng được cho khoảng 70% xe máy điện có trên thị trường hiện nay, điều mà các hãng khác chưa làm được. “Trong tương lai, Selex Motors cũng sẽ liên tục nghiên cứu, phát triển các công nghệ pin mới nhất để mang tới dịch vụ pin tối ưu cho khách hàng. Về pin thể rắn, dù có nhiều tiềm năng nhưng để triển khai đại trà thì sẽ cần khoảng 10 năm nữa. Do đó, trước mắt công ty vẫn tập trung vào phát triển mạng lưới đổi pin ở Hà Nội, TP.HCM và các thành phố khác để cung cấp dịch vụ đổi pin tiện lợi cho người dùng xe máy điện”, ông Nguyên chia sẻ.
Với xu thế phát triển của công nghệ như hiện nay, cuộc đua về pin cho xe máy điện chắc chắn sẽ ngày càng khốc liệt với nhiều công nghệ mới trong tương lai. Chính vì vậy, nếu chọn dùng xe máy điện, người tiêu dùng nên chọn loại xe có gói thuê bao pin (đổi pin) thay vì phải sạc và thay pin khi bị hư. Hơn nữa, việc chọn này sẽ giúp người dùng tiết kiệm được một khoản chi phí đáng kể, cũng như được sử dụng các loại pin công nghệ mới từ nhà sản xuất để gia tăng hiệu năng của pin (pin lâu hết, chạy được quãng đường xa hơn) và góp phần bảo vệ môi trường.
Mức tiêu thụ xe máy điện trong năm 2022 tăng từ 30-35% so với năm 2021. Song song đó, sức mua của thị trường xe máy xăng đang có dấu hiệu sụt giảm, lượng xe máy tồn kho có thể tăng cao trong những tháng tới; theo Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), doanh số quý I/2023 chỉ đạt 634.688 chiếc, giảm 15,78% so với cùng kỳ năm 2022, trong khi tổng sản lượng ước đạt 767.300 xe.