Công ước Hà Nội: Khởi đầu cho kỷ nguyên hợp tác và trách nhiệm trong không gian mạng

Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì buổi lễ cùng với sự tham dự của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres, quy tụ đại diện 110 quốc gia cùng hơn 100 tổ chức quốc tế và khu vực, đánh dấu một cột mốc lịch sử trong hợp tác toàn cầu về an ninh mạng.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định, Lễ mở ký Công ước Hà Nội không chỉ đánh dấu sự ra đời của một công cụ pháp lý toàn cầu đầu tiên trong hơn hai thập kỷ về tội phạm mạng, mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, hợp tác và thượng tôn pháp luật quốc tế giữa các quốc gia.

Chủ tịch nước nhấn mạnh, trong bối cảnh các hoạt động tội phạm mạng gia tăng nhanh chóng về quy mô, mức độ và hậu quả, Công ước Hà Nội ra đời như một bước tiến tất yếu nhằm bảo đảm an ninh, ổn định và phát triển bền vững trong không gian mạng.

“Công ước là minh chứng sống động cho tinh thần chủ nghĩa đa phương, khi các quốc gia lựa chọn đối thoại thay vì đối đầu, hợp tác thay vì chia rẽ, cùng gánh vác trách nhiệm chung vì hòa bình, an ninh và thịnh vượng toàn cầu”, Chủ tịch nước chia sẻ.

Chủ tịch nước Lương Cường nêu rõ, Công ước Hà Nội gửi đi ba thông điệp mang ý nghĩa sâu sắc và lâu dài. Thứ nhất, khẳng định cam kết định hình trật tự an toàn, an ninh trong không gian mạng dựa trên luật pháp quốc tế.

Thứ hai, đề cao tinh thần chia sẻ và đồng hành, bởi chỉ khi các quốc gia cùng hợp tác và nâng cao năng lực, thế giới mới có thể xây dựng một môi trường mạng ổn định, bền vững.

Thứ ba, lấy con người làm trung tâm của tiến trình số hóa, để công nghệ phục vụ đời sống, mở rộng cơ hội phát triển cho tất cả, “không ai bị bỏ lại phía sau”.

Theo Chủ tịch nước, ba thông điệp đó cũng chính là phương châm hành động mà Việt Nam kiên định theo đuổi trong tiến trình hội nhập quốc tế: “Lấy pháp luật làm nền tảng, hợp tác làm động lực, và người dân là chủ thể, trung tâm và mục tiêu của mọi nỗ lực”.

Chủ tịch nước khẳng định, việc Việt Nam được lựa chọn đăng cai Lễ mở ký Công ước Hà Nội là vinh dự lớn lao và cũng là trách nhiệm đối với cộng đồng quốc tế. Với chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, Việt Nam luôn là thành viên chủ động, tích cực, đối tác tin cậy và có trách nhiệm trong các cơ chế đa phương.

“Chúng tôi tự hào khi Hà Nội - Thủ đô của một đất nước vươn lên từ tro tàn chiến tranh được chọn làm nơi khởi đầu kiến tạo một không gian mạng hòa bình, hợp tác và tin cậy”, Chủ tịch nước Lương Cường phát biểu. Ông kêu gọi các quốc gia sớm phê chuẩn Công ước để văn kiện này sớm có hiệu lực, thiết lập trật tự số công bằng, bao trùm và dựa trên luật lệ quốc tế.

Theo Liên Hợp Quốc, Công ước Hà Nội được khởi xướng từ năm 2019 nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách về một khuôn khổ pháp lý toàn diện để ứng phó với tội phạm mạng - một trong những thách thức an ninh phi truyền thống lớn nhất của thế kỷ XXI.

Sau 5 năm đàm phán, Công ước được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua ngày 24/12/2024, gồm 9 chương, 71 điều khoản, đưa ra cách tiếp cận toàn diện trong phòng ngừa, đấu tranh tội phạm mạng, đồng thời bảo đảm các nguyên tắc về quyền con người.

Văn kiện này giúp điều chỉnh các phương thức điều tra hình sự truyền thống cho phù hợp với môi trường công nghệ số, đồng thời thúc đẩy hợp tác tư pháp quốc tế, chia sẻ chứng cứ điện tử và xây dựng năng lực pháp lý cho các quốc gia, đặc biệt là những nước đang phát triển.

Phát biểu tại lễ ký, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đánh giá Công ước Hà Nội là hiệp ước tư pháp hình sự toàn cầu đầu tiên sau hơn 20 năm, mở ra khuôn khổ hợp tác mới giữa các quốc gia nhằm chống lại tội phạm mạng.

Ông khẳng định: “Sức mạnh của Công ước không chỉ nằm ở các điều khoản, mà ở cam kết biến chữ ký hôm nay thành hành động cụ thể, vì một thế giới số an toàn và nhân văn hơn”.

Ngay sau phiên khai mạc, Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an Việt Nam đã thay mặt Chính phủ Việt Nam ký Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng, trong sự chứng kiến của Chủ tịch nước Lương Cường, Tổng Thư ký António Guterres và các trưởng đoàn quốc tế.

Cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng Thư ký LHQ sẽ đồng chủ trì Phiên thảo luận cấp cao toàn thể, với nhiều sáng kiến hợp tác được đề xuất về bảo vệ công dân số, chống lừa đảo trực tuyến, và nâng cao năng lực điều tra tội phạm mạng xuyên quốc gia.

Sự kiện cũng được đánh dấu bằng chương trình nghệ thuật đặc biệt mang tên “Việt Nam - Liên Hợp Quốc: Hành trình và Khát vọng”, tôn vinh tình hữu nghị, lòng nhân ái và khát vọng chung về hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững.

Kết thúc phiên khai mạc, Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh: “Công ước Hà Nội là minh chứng cho niềm tin rằng, trong thế giới kết nối hôm nay, an ninh của mỗi quốc gia gắn liền với an ninh của tất cả. Chỉ bằng hợp tác và trách nhiệm chung, chúng ta mới có thể xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh và bền vững cho các thế hệ mai sau”.