Thay đổi hay thắt chặt tiêu chuẩn xả thải?

Trong bối cảnh vụ bê bối khí thải tốn hàng tỷ USD của Volkswagen còn chưa hạ nhiệt, thì hàng loạt mẫu ô tô mới trên thị trường lại tiếp tục bị phát hiện có mức tiêu hao nhiên liệu lớn hơn nhiều lần so với ngưỡng cho phép.

Đọc e-paper

Tin tức này một lần nữa dấy lên làn sóng nghi ngờ mạnh mẽ xung quanh tính xác thực đến từ các tuyên bố bảo vệ môi trường của các hãng sản xuất xe hơi.

Một nghiên cứu được ủy nhiệm bởi Hiệp hội Ô tô Australia (Australian Automobile Association - AAA) đã phát hiện lượng nhiên liệu tiêu thụ từ các mẫu xe mới sản xuất trên thị trường vượt mức cho phép của chính phủ trung bình đến 25%. Trong vài trường hợp, con số này lên đến 60% so với chỉ tiêu cho phép.

Lượng xả thải NOx trên thực tế thuộc 5 mẫu xe chạy bằng động cơ diesel bị phát hiện vi phạm pháp luật nặng nề, trong đó có trường hợp cá biệt vượt ngưỡng gấp 8 lần. Hai mẫu xe chạy xăng cũng vượt mức xả thải carbon monoxide một cách đáng kể.

Với sự hỗ trợ từ Công ty tư vấn kỹ thuật Abmarc, nhóm nghiên cứu đã tiến hành kiểm tra 17 mẫu xe mới và nhiều dòng xe được sử dụng phổ biến trong suốt 10 tháng qua. Dù không nêu đích danh và chỉ trích các hãng xe vi phạm, song Hiệp hội Ô tô Australia cho biết, các mẫu xe được kiểm tra phân bố rộng khắp, ở nhiều thương hiệu, loại xe và các loại động cơ khác nhau.

Vào năm 2015, scandal của Volkswagen đã khiến người tiêu dùng hết sức nghi ngờ những tuyên bố về mức xả thải đến từ các nhà sản xuất xe hơi. Chính Volkswagen bị phát hiện cài đặt phần mềm "qua mặt" các bài kiểm tra về định mức xả thải tại Hoa Kỳ.

Mãi đến khi các nhóm hoạt động vì môi trường phát hiện ra sự chênh lệch giữa lượng khí thải trên thực địa với số liệu được ghi nhận tại các bài kiểm tra thì vụ việc mới bị phanh phui.

>Volkswagen đối mặt vụ kiện về gian lận khí thải từ các cổ đông lớn

Hiện, chính phủ Australia đang xem xét đề xuất thắt chặt tiêu chuẩn xả thải cũng như định mức CO2 với việc thay đổi từ ngưỡng "Euro 5" sang "Euro 6". Cụ thể là lượng NOx của các xe sử dụng động cơ diesel không vượt quá 80 miligram/km (chỉ số này ở động cơ xăng là 60 miligram/km). Động thái này sẽ đưa tiêu chuẩn khí thải xe hơi tại Australia lên mức ngang bằng cộng đồng quốc tế, sau nhiều năm tụt hậu so với Mỹ và Liên minh châu Âu.

 Tuy vậy, Hiệp hội Ô tô Australia cương quyết phản đối những đề xuất của chính phủ xung quanh quy chuẩn xả thải, đồng thời nhấn mạnh điều này chỉ làm tiêu tốn tiền bạc của người dân mà không mang lại lợi ích thực tế nào cho tình hình môi trường.

Giám đốc điều hành AAA, ông Michael Bradley cho biết, những kết quả mới nhất của Hiệp hội đã chứng minh cho sự sai sót trong các tiêu chuẩn cũng như ước tính của chính phủ so với thực tế.

Ông Bradley cũng nhấn mạnh: "Đối với những người tiêu dùng mong muốn tìm kiếm thông tin đáng tin cậy trước khi mua xe từ các nguồn uy tín như chính phủ, thì đây thực sự là kết quả đáng buồn. Sự việc trên cũng đặt ra dấu hỏi lớn về tính hiệu quả và xác thực trong đề xuất cắt giảm khí thải mà chính phủ đang đệ trình.

Kết quả nghiên cứu của chúng tôi là hồi chuông cảnh tỉnh cho người tiêu dùng Australia: đừng quá xem trọng những điều hứa hẹn từ phía nhà nước, khi mà những khoản tiết kiệm cho môi trường thực sự ít hơn nhiều so với tưởng tượng".

Phát ngôn viên của Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng đô thị - Paul Fletcher nói rằng, lượng chất thải ở điều kiện phòng thí nghiệm luôn thấp hơn trong môi trường thực địa là kiến thức hoàn toàn phổ thông. Ông cho biết thêm, cách mà các loại xe được kiểm tra xả thải như hiện nay rất "xa rời" với vấn đề cần giải quyết, đó là nên thay đổi hay thắt chặt lượng xả thải từ phương tiện 4 bánh.

Ông Paul nói: "Hiện vẫn chưa có quyết định chính thức nào về vấn đề này, sự việc sẽ được các thành viên nội các chính phủ xem xét trong thời gian tới".

Tất cả mẫu xe được kiểm tra đều sản xuất vào năm 2014 hoặc mới hơn và đã chạy ít nhất 2.000km nhưng không vượt quá 85.000km. Các mẫu xe này được kiểm tra hai lần, trên cùng một lộ trình tại Melbourne qua các dạng địa hình: đô thị, ngoại thành và cao tốc.

Ông Bradley khẳng định việc AAA hết sức ủng hộ cắt giảm xả thải cũng như thắt chặt tiêu chuẩn, nhưng các chính sách được ban hành phải "thực sự có ích cho môi trường trong khi duy trì chi phí từ người dân và nền kinh tế ở mức thấp nhất".

Vị giám đốc này còn tiếp lời: "Hiệp hội và các Câu lạc bộ ô tô khắp nơi kêu gọi chính phủ nhanh chóng cập nhật mô hình, tham khảo ý kiến người dân và đưa ra phương pháp kiểm tra sát với tình hình thực tế của Australia".

Hiện, chính phủ Australia cho phép sử dụng kết quả từ các phòng thí nghiệm quốc tế để đánh giá tiêu chuẩn của mình và đồng thời truy xét, cũng như kiểm tra lại kết quả.

Diễn đàn cấp bộ về vấn đề xả thải xe hơi đang xem xét phương pháp giảm lượng phát thải từ tất cả các phương tiện 4 bánh và hiện đã công bố ba bài tham vấn, trong đó có dự thảo báo cáo tác động của phương án mới trong tiết kiệm nhiên liệu và tiêu chuẩn khí thải độc hại. Ba bản báo cáo với số liệu từ các nghiên cứu mới đây quanh sự khác biệt trong lượng xả thải ở hai môi trường thí nghiệm và thực tế đã đưa ra phân tích chi tiết về tương quan lợi ích - tiêu tốn khi ban hành các chính sách.

Để giải quyết sự khác biệt này, các báo cáo đề nghị áp dụng tiêu chuẩn mới nhất, đó là tiến hành kiểm tra xả thải trong phòng thí nghiệm cụ thể hơn song song với một bài kiểm tra thực địa.

>G7 cam kết cắt giảm tới 70% khí thải toàn cầu vào năm 2050