Chứng khoán nửa cuối năm: Triển vọng tích cực?

Áp lực điều chỉnh ngắn hạn

Sau khi ghi nhận mức tăng 2,5% trong tháng 5 vừa qua, chỉ số VN-Index tiếp tục bứt phá trong những phiên giao dịch đầu tháng 6 và một lần nữa vượt qua mốc 1.100 điểm, lên mức cao nhất kể từ cuối tháng 1/2023. Đi cùng với điểm số tăng, khối lượng giao dịch cũng gia tăng, cho thấy dòng tiền tham gia thị trường chứng khoán đã trở nên sôi động hơn. Chỉ số chứng khoán hiện đã vào nhóm tăng trên 10% cùng các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan.

Nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn như ngân hàng đang là động lực chính kéo thị trường trong thời gian gần đây, khi chính sách nới lỏng tiền tệ trở lại của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và xu hướng giảm lãi suất được đánh giá sẽ tác động tích cực lên hoạt động của ngành ngân hàng, giảm bớt các thách thức cho nhóm ngành được xem là "xương sống" trong nền kinh tế này.

Dù vậy, không ít nhà đầu tư lo ngại thị trường có thể sớm chứng kiến áp lực chốt lời và đối mặt với một đợt điều chỉnh trong ngắn hạn sau chuỗi tăng vừa qua, nhất là khi vẫn có những thông tin tiêu cực đang tồn tại song song và tác động lên tâm lý nhà đầu tư, mà một trong số đó là cuộc họp chính sách vào giữa tháng 6 này của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) với khả năng cơ quan này tiếp tục tăng lãi suất thêm lần nữa, trong bối cảnh dù lạm phát tại nền kinh tế số một thế giới đã qua đỉnh nhưng vẫn còn duy trì ở mức cách xa mục tiêu 2% rất xa.

Nhìn vào động thái bán ròng của các nhà đầu tư nước ngoài liên tiếp trong những ngày qua bất chấp thị trường đi lên mạnh mẽ, lo ngại trên không phải là thiếu cơ sở. Sau khi bán ròng hơn 3.000 tỷ đồng tính riêng trên sàn HoSE trong tháng 5, khối ngoại tiếp tục bán ròng hơn 380 tỷ đồng chỉ trong ba phiên giao dịch đầu tháng 6, vẫn tập trung vào những mã cổ phiếu chiếm tỷ trọng vốn hóa lớn trên thị trường.

Như phiên giao dịch ngày 30/5, khối ngoại đã bán ròng hơn 34 triệu cổ phiếu Eximbank, giá trị trên 735 tỷ đồng. Đây là phiên bán ròng mạnh nhất của khối ngoại tại cổ phiếu Eximbank kể từ khi Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) bán ra 132,8 triệu cổ phiếu EIB vào ngày 13/1/2023. Sau giao dịch, tỷ lệ sở hữu của SMBC tại Eximbank giảm từ 15,07% (185,3 triệu cổ phiếu) xuống còn 4,27% (52,51 triệu cổ phiếu) và không còn là cổ đông lớn tại ngân hàng này. 

Chỉ số VN-Index đang đi lên trở lại

Lạc quan nửa cuối năm nay

Trái với các ngân hàng trung ương nhiều nước vẫn duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ, thậm chí chưa ngừng lộ trình tăng lãi suất, Việt Nam đã hành động sớm một bước khi quyết định nới lỏng chính sách tiền tệ trở lại, thể hiện qua ba đợt giảm lãi suất điều hành liên tiếp chỉ trong vòng hai tháng qua nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Đặc biệt trong nửa cuối năm nay, khả năng lãi suất sẽ tiếp tục giảm thêm là dự báo của nhiều tổ chức. Như Công ty Chứng khoán Rồng Việt nhận định vẫn có khả năng sẽ có thêm một đợt giảm lãi suất 0,5-1% trong quý III, đưa lãi suất điều hành về gần mức trước đợt tăng mạnh vào tháng 10 năm ngoái.  Bình luận về triển vọng lãi suất, các chuyên gia của SSI Research cho rằng, lãi suất có thể giảm thêm 50-100 điểm cơ bản từ nay đến cuối năm và sẽ tiếp tục giảm vào năm 2024.

Trong khi đó, các chuyên gia tại Công ty Chứng khoán Kim Eng Việt Nam cũng kỳ vọng trong ba tháng tới sẽ có thêm một đợt hạ lãi suất điều hành, với mức giảm thêm 0,5-1% cho lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu và trần lãi suất tiền gửi từ 1-6 tháng. Còn các chuyên gia của BSC Research cho rằng, cầu tín dụng có thể sẽ được cải thiện từ quý II/2023 sau khi NHNN đưa ra tín hiệu về việc nới lỏng chính sách tiền tệ qua các đợt hạ lãi suất điều hành nhằm kích cầu nền kinh tế.

Với thanh khoản hệ thống vẫn tương đối dồi dào, thời gian tới có thể tiếp tục được tăng cường khi NHNN gia tăng dự trữ ngoại hối và bơm thêm tiền đồng, cộng thêm lạm phát đã hạ nhiệt tạo điều kiện tăng cung tiền, xu hướng lãi suất tiền gửi có thể tiếp tục giảm thêm trong thời gian tới là có cơ sở. Mới đây, Phó thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cũng cho biết, lãi suất cho vay bình quân VND phát sinh mới ở mức khoảng 9,07%/năm, giảm 0,9%/năm so với cuối năm 2022 nên mặt bằng lãi suất sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới. 

Vì vậy, dù thị trường chứng khoán không loại trừ khả năng có thể điều chỉnh ngắn hạn trước áp lực chốt lời ngày càng gia tăng, cũng như những tác động từ thị trường quốc tế nhưng kỳ vọng chỉ có tính nhất thời, triển vọng về nửa cuối năm nay sẽ lạc quan hơn rất nhiều. Không chỉ là từ khả năng nền kinh tế phục hồi trở lại giúp lợi nhuận doanh nghiệp thoát đáy, mà dòng tiền từ kênh tiết kiệm có thể dần chuyển dịch sang chứng khoán khi lãi suất tiền gửi đã giảm mạnh, điều mà giới phân tích tài chính cũng đã chỉ ra.

Với thị trường chứng khoán diễn biến tích cực hơn, thu hút nhiều dòng tiền hơn sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng tăng vốn so với trước, giảm bớt phụ thuộc vào dòng vốn tín dụng từ ngân hàng. Đặc biệt trong bối cảnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp chật vật và không còn sức hút như trước, niềm tin nhà đầu tư suy giảm, việc huy động vốn qua thị trường cổ phiếu càng trở nên quan trọng.

Trong báo cáo mới cập nhật, VietinBank Securities (CTS) đã đưa ra những dự báo thị trường chứng khoán Việt Nam nửa cuối năm 2023 trong tương quan nhận định lãi suất điều hành, tầm nhìn năm 2024. CTS tin rằng thị trường chứng khoán sẽ tích cực hơn trong nửa cuối năm 2023, có thể tăng rõ nét hơn sau khoảng 3-7 tháng kể từ khi phát đi thông báo giảm lãi suất gần nhất vào 23/5/2023. 

Hiện tại, P/E thị trường chứng khoán khoảng 10-11 lần. Và trong xu hướng thị trường tăng, CTS kỳ vọng P/E thị trường có thể đạt ít nhất bằng P/E tiền gửi, đồng nghĩa kỳ vọng chỉ số VN-Index tăng thêm khoảng 25-30% trong năm 2023, độ trễ có thể sang quý I/2024. Cụ thể, thị trường được cho sẽ bắt đầu chu kỳ tăng từ quý III và VN-Index năm 2023 với dự báo đóng cửa quanh ngưỡng 1.250-1.300 điểm (độ trễ có thể sang quý I/2024). Mức tăng tương đồng với hai giai đoạn trong quá khứ là năm 2012 và 2013.