Cần lực đẩy chính sách cho doanh nghiệp TP.HCM

Doanh nghiệp chịu nhiều sức ép

Theo chia sẻ của ông Nguyễn Phước Hưng - Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA), quý III/2025, đa số DN TP.HCM vẫn duy trì hoạt động ổn định. Khoảng 30% DN có doanh thu tăng, cao hơn nhóm doanh thu giảm (26%). Tuy nhiên, chi phí đầu vào tăng mạnh khiến 41% DN báo lợi nhuận sụt giảm, chỉ 26% có lợi nhuận tăng.

Tuy nhiên, 63% DN kỳ vọng kết quả kinh doanh tích cực trong quý tới. HUBA cho rằng đây là tín hiệu từ những chính sách đầu tư công, cải cách thể chế và định hướng phát triển khu vực tư nhân mà Chính phủ đang triển khai. Dù vậy, 52% DN đánh giá môi trường đầu tư, kinh doanh chỉ mới “cải thiện một phần”.

Dù một số ngành hưởng lợi từ “bộ tứ trụ cột nghị quyết” gồm phát triển tư nhân, khoa học công nghệ, cải cách hành chính và hội nhập quốc tế đang cho thấy đà phục hồi rõ rệt. Nhưng cũng có các ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày, đồ gỗ, chế biến thực phẩm tiếp tục gặp khó do chi phí đầu vào cao, công nghệ lạc hậu và thiếu vốn ưu đãi cho chuyển đổi xanh.

Tỷ giá USD tăng từ 25.000 lên 26.500 đồng trong vòng một năm làm chi phí nhập khẩu và nợ vay ngoại tệ tăng khoảng 6%, tạo áp lực lên đầu tư công và giá thành hạ tầng. Thị trường bất động sản chưa ổn định, giá nhà vượt xa khả năng chi trả của người lao động, trong khi giá trị trái phiếu DN đáo hạn nửa cuối năm 2025 lên tới hơn 131.000 tỷ đồng, 53% thuộc lĩnh vực bất động sản.

HUBA cũng cho biết khu vực DN nhỏ và hộ kinh doanh cá thể đang chịu sức ép kép từ thương mại điện tử và thay đổi hành vi tiêu dùng, khiến nhiều sạp chợ, cửa hàng truyền thống phải đóng cửa. Chính sách siết hóa đơn và thuế dù cần thiết nhưng lại khiến nhiều hộ kinh doanh do những lớn tuổi làm chủ khó thích ứng. Trung bình mỗi tháng, có khoảng 20.000 DN tạm ngừng hoạt động, tăng hơn 10% so với cùng kỳ.

Không chỉ vậy, chính sách thuế mới 20% của Mỹ với hàng xuất khẩu trực tiếp, 40% với hàng trung chuyển đang ảnh hưởng rõ rệt đến xuất khẩu dệt may, da giày, điện tử. HUBA nhận định thủ tục hành chính phức tạp và hệ thống pháp lý chồng chéo vẫn là “điểm nghẽn” lâu năm cần tháo gỡ.

Cần tháo gỡ rào cản, hỗ trợ tín dụng và đất đai

Trên cơ sở phản ánh của cộng đồng DN, HUBA đã tổng hợp 6 nhóm kiến nghị gửi UBND TP.HCM và các bộ, ngành Trung ương, tập trung vào tín dụng, thuế, đất đai, hạ tầng và thủ tục hành chính.

Cụ thể, HUBA kiến nghị Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại mở rộng gói vay ưu đãi cho DN sản xuất, nhất là DN nhỏ, vừa và công nghiệp hỗ trợ.

Về hành chính, đề xuất hoàn thiện phần mềm xử lý hồ sơ điện tử, tăng trách nhiệm công chức và đảm bảo tiến độ giải quyết đúng quy định, tránh đùn đẩy, gây gián đoạn cho DN.

Về thuế, việc tạm hoãn xuất cảnh do nợ thuế chỉ nên thực hiện khi có thông báo chính thức; thu hồi giấy phép kinh doanh chỉ áp dụng sau phán quyết của tòa án; đồng thời, nên cho phép lập hóa đơn trong vòng ba ngày làm việc để phù hợp thực tế vận hành.

Đối với lĩnh vực khoa học - công nghệ, HUBA kiến nghị cho phép DN tư nhân tiếp cận vốn ngân sách dành cho đổi mới sáng tạo, đồng thời mở cơ chế để giảng viên, viên chức góp vốn bằng tài sản trí tuệ. Giải pháp này sẽ giúp thương mại hóa nghiên cứu và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trong vấn đề đất đai, HUBA đề xuất quy hoạch các khu công nghiệp chuyên ngành như dệt may, chế biến thực phẩm, vật liệu xây dựng nhằm giảm chi phí logistics và tăng hiệu quả sản xuất. Đồng thời, cần đẩy nhanh thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, cho phép khai thác tạm đất chưa sử dụng và phản hồi nhanh kiến nghị trong khu nông nghiệp công nghệ cao.

Theo lãnh đạo HUBA, khu vực kinh tế tư nhân cần được xem là động lực tăng trưởng chính. Việc tách bạch giữa cá nhân đại diện pháp luật và pháp nhân DN sẽ giúp tránh tình trạng đình trệ khi cá nhân vướng pháp lý. Bên cạnh đó, cần chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giảm tầng nấc thủ tục và tập trung vào hiệu quả quản lý.