TP.HCM mở rộng mạng lưới quan trắc nhằm kiểm soát ô nhiễm không khí

Đề xuất được đưa ra trong bối cảnh TP.HCM thường xuyên nằm trong nhóm các đô thị có mức độ ô nhiễm không khí cao.

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường, hệ thống quan trắc mới sẽ cung cấp dữ liệu khoa học liên tục, có độ tin cậy cao, giúp cơ quan quản lý đánh giá chính xác chất lượng môi trường không khí cũng như mức độ tác động của các chương trình phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, dữ liệu này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao khả năng ứng phó với các tình huống ô nhiễm đột biến, đặc biệt vào các khung giờ cao điểm giao thông.

Sau sáp nhập, TP.HCM bước vào giai đoạn phát triển mới với quy mô dân số khoảng 14 triệu người và gần 12,7 triệu phương tiện giao thông cơ giới. Quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa diễn ra nhanh chóng đã tạo áp lực ngày càng lớn lên môi trường đô thị, trong đó ô nhiễm không khí là một trong những thách thức nổi bật.

Kết quả quan trắc giai đoạn 2021 - 2025 cho thấy các thông số ô nhiễm như bụi PM10, PM2.5, khí NO₂ và tiếng ồn thường xuyên vượt quy chuẩn tại nhiều khu vực trung tâm, các nút giao thông lớn và những nơi tập trung hoạt động công nghiệp, xây dựng. Nguồn phát thải chủ yếu đến từ giao thông, sản xuất công nghiệp, xây dựng và sinh hoạt dân cư, đồng thời chịu ảnh hưởng lan truyền từ các địa phương lân cận như Đồng Nai và Long An.

Không chỉ tập trung vào môi trường không khí, Chương trình quan trắc tài nguyên và môi trường TP.HCM năm 2026 còn đề xuất mở rộng giám sát đối với nhiều thành phần môi trường khác.

Cụ thể, Thành phố dự kiến bố trí 254 điểm quan trắc chất lượng nước mặt, cùng nhiều điểm theo dõi nước ngầm, chất lượng nước biển, thủy sinh, trầm tích và sụt lún mặt đất. Thực tế cho thấy tình trạng ô nhiễm hữu cơ, dinh dưỡng và vi sinh vẫn phổ biến tại nhiều sông, kênh rạch, đặc biệt ở các khu vực đô thị và công nghiệp - nơi tiếp nhận lượng lớn nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý.

Bên cạnh đó, việc khai thác nước ngầm kéo dài, tác động từ các bãi chôn lấp, khu xử lý chất thải rắn và việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp đang làm gia tăng nguy cơ suy giảm mực nước dưới đất, sụt lún và biến dạng bề mặt tại một số khu vực.

Theo Chỉ thị số 20 của Thủ tướng Chính phủ, TP.HCM có trách nhiệm rà soát, hoàn thiện thể chế và tháo gỡ các “điểm nghẽn” trong công tác quản lý môi trường, tập trung xử lý các vấn đề ô nhiễm trọng điểm.

Hiện nay, Thành phố đang đồng thời triển khai nhiều chương trình như kiểm soát khí thải giao thông, thúc đẩy chuyển đổi xanh và xây dựng vùng phát thải thấp, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao chất lượng sống cho người dân đô thị.