TP.HCM chính thức dừng thu phí sử dụng vỉa hè, lòng đường

Hiện, Sở Xây dựng TP.HCM đang khẩn trương xây dựng đề án mới về quản lý và khai thác không gian vỉa hè, lòng đường áp dụng toàn thành phố, đặc biệt trong bối cảnh mở rộng đô thị sau sáp nhập với các địa phương liền kề.

Mục tiêu của đề án là tận dụng hiệu quả không gian vỉa hè cho các hoạt động ngoại giao thông, đồng thời bảo đảm trật tự đô thị, an toàn giao thông và mỹ quan.

Tuy nhiên, Sở Xây dựng cũng thừa nhận rằng nhiều nội dung thực tiễn như sử dụng tạm vỉa hè để kinh doanh, mua bán hàng hóa, đặt công trình tạm thời… chưa được quy định rõ trong Nghị định 165/2024/NĐ‑CP và Nghị định 44/2024/NĐ‑CP - điều tạo ra khoảng trống pháp lý cần xử lý.

Theo Quyết định 32/2023, từ đầu năm 2024 thành phố cho phép các hoạt động như tổ chức sự kiện văn hóa - thể thao, giữ xe phục vụ hoạt động văn hóa, kinh doanh dịch vụ, mua bán hàng hóa, trông giữ xe có thu phí, trung chuyển rác… được tạm bố trí trên vỉa hè, lòng đường và thu phí tương ứng.

Mức phí được ấn định từ 20.000 - 100.000 đồng/m²/tháng dành cho hoạt động kinh doanh, mua bán, tổ chức sự kiện và từ 50.000 - 350.000 đồng/m²/tháng đối với dịch vụ trông giữ xe.

Tuy nhiên, thực tế triển khai không đạt như kỳ vọng: đến tháng 7/2025, tổng số phí thu được chỉ khoảng 8,5 tỷ đồng, trong khi khi xây dựng đề án ban đầu, Sở Giao thông - Vận tải (nay thuộc Sở Xây dựng) từng tính nếu khai thác toàn bộ >600 tuyến có lộ giới trên 9 m thì có thể đạt khoảng 550 tỷ đồng/năm, và với khoảng 1.143 tuyến có vỉa hè rộng từ 3 m trở lên, có thể đạt hơn 971 tỷ đồng/năm.

Sở Xây dựng cho biết việc áp dụng mô hình thu phí vẫn gặp khó vì khung pháp lý hiện hành (Luật Đường bộ, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ) đã quy định từ 1/1/2025 rằng UBND cấp tỉnh không được ban hành riêng cho việc sử dụng vỉa hè, lòng đường để kinh doanh dịch vụ, mua bán hàng hóa.

Do đó, Sở đã kiến nghị Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan rà soát, đề xuất sửa đổi các nghị định liên quan để làm cơ sở pháp lý cho đề án mới - hướng tới quản lý vỉa hè, lòng đường hiệu quả, minh bạch và phù hợp với thực tế đặc thù tại TP.HCM.

Trong thời gian chờ ban hành đề án mới, thành phố đã ngừng cấp mới các vị trí sử dụng vỉa hè theo mô hình cũ, chỉ tiếp tục với các trường hợp đã nộp phí theo Quyết định 32/2023 trước đó và còn thời hạn.

Việc xây dựng đề án mới sẽ tiến hành trong khoảng 12 tháng, có thể thí điểm tại một số phường trung tâm trước khi mở rộng toàn thành phố.