Thu ngân sách vượt dự toán nhưng giải ngân đầu tư công vẫn chậm

Theo báo cáo, tính đến ngày 31/10/2025, thu ngân sách nhà nước đạt 2.182.659 tỷ đồng, vượt hơn 215.000 tỷ đồng so với dự toán. Trong cơ cấu thu, nguồn thu nội địa tiếp tục giữ vai trò chủ lực với 1.876.463 tỷ đồng, đạt 112,4% dự toán. Kết quả này phản ánh sự phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh và hiệu quả của các biện pháp chống thất thu, mở rộng cơ sở thuế.

Thu cân đối từ xuất nhập khẩu đạt 264.605 tỷ đồng, bằng 112,6% dự toán, sau khi đã hoàn thuế giá trị gia tăng hơn 115.000 tỷ đồng. Sự khởi sắc trong thương mại quốc tế từ quý III và những tuần đầu quý IV đã giúp tăng nguồn thu đáng kể. Ngược lại, thu từ dầu thô chỉ đạt 40.288 tỷ đồng (75,73% dự toán) do giá dầu giảm và sản lượng khai thác sụt giảm. Tuy vậy, mức hụt thu này đã được bù đắp nhờ tăng trưởng ở các nguồn thu khác.

Về chi ngân sách, tính đến hết tháng 10/2025, hệ thống Kho bạc Nhà nước đã thanh toán khoảng 1.265.138 tỷ đồng chi thường xuyên, đạt 81,1% dự toán; đảm bảo đầy đủ cho các nhiệm vụ giáo dục, y tế, an sinh xã hội, quốc phòng - an ninh và vận hành bộ máy nhà nước.

Tuy nhiên, chi đầu tư phát triển vẫn rất chậm. Lũy kế giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 mới đạt 447.239,1 tỷ đồng, tương đương 51,9% kế hoạch Quốc hội và Chính phủ giao; nếu so với tổng mức kế hoạch vốn 1.023.322 tỷ đồng, tỷ lệ này chỉ đạt 43,7%.

Vốn đầu tư kéo dài từ năm trước sang chỉ đạt 44,1% kế hoạch. Nguyên nhân chủ yếu do quá trình chuẩn bị dự án kéo dài, vướng mắc trong điều chỉnh chủ trương đầu tư, bồi thường - giải phóng mặt bằng và sự thiếu đồng bộ giữa các khâu lập, thẩm định, triển khai dự án. Một số dự án lớn hoặc có yêu cầu kỹ thuật, môi trường phức tạp chưa đủ điều kiện thanh toán vốn.

Trong 10 tháng qua, Kho bạc Nhà nước đã cung cấp đầy đủ dữ liệu phục vụ điều hành ngân sách, hỗ trợ địa phương rà soát số liệu kế toán năm 2024, duy trì hệ thống thanh toán thông suốt với ngân hàng thương mại và Ngân hàng Nhà nước, đồng thời thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến nhằm rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ.

Kho bạc Nhà nước xác định từ nay đến cuối năm là giai đoạn cao điểm kiểm soát và chi trả ngân sách, tập trung hoàn thiện các đề án, chính sách, cập nhật tình hình thu - chi và đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Song song, đơn vị hỗ trợ các địa phương đối chiếu số liệu sau kiện toàn bộ máy và hướng dẫn chuẩn bị khóa sổ ngân sách năm 2025 theo Luật Ngân sách mới.

Về huy động vốn, Kho bạc Nhà nước tiếp tục phát hành trái phiếu Chính phủ để bổ sung nguồn lực cho ngân sách và các dự án phát triển. Đến cuối tháng 10, tổng giá trị trái phiếu phát hành đạt 283.429 tỷ đồng, tương đương 56,7% kế hoạch năm. Kỳ hạn phát hành trung bình gần 10 năm với lãi suất khoảng 3,07%/năm, cho thấy niềm tin thị trường đối với quản lý tài chính công.

Để bảo đảm thanh khoản ngân quỹ, các hoạt động quản lý ngân quỹ được thực hiện linh hoạt như gửi có kỳ hạn tại ngân hàng thương mại, mua bán lại trái phiếu Chính phủ, cho ngân sách vay, cũng như mua ngoại tệ từ các ngân hàng thương mại để đáp ứng nhu cầu chi trả nợ nước ngoài và chi tiêu bằng ngoại tệ.