Mỹ: Tranh cãi y tế, tài chính phủ bóng lễ tưởng niệm 11/9

11 năm sau ngày Mỹ bị tấn công khủng bố 11/9/2001, người dân New York sẽ tiến hành lễ tưởng niệm cùng các lo ngại về y tế dành cho các nhân viên cứu trợ khẩn cấp và tranh cãi tài chính liên quan tới việc ngừng xây dựng bảo tàng bình địa giá 1 tỷ USD.

Trong khi việc tái phát triển Trung tâm thương mại thế giới đã có những tiến bộ đáng kể từ khi mới có những tranh cãi về tài chính, thiết kế và an ninh, dự án này vẫn gặp nhiều trục trặc do bất đồng chính trị cũng như hàng tỷ đôla vượt quá dự kiến.

Điểm mấu chốt của những tranh cãi là xây dựng bảo tàng nằm ở chính giữa khu vực Trung tâm thương mại thế giới (WTC). Việc xây dựng đã bị hoãn vì bất đồng tài chính giữa Quỹ Bảo tàng và đài tưởng niệm quốc gia 11/9 và nhà chức trách New York và New Jersey, chủ đất của khu vực tưởng niệm.

Gần đây, khi lần đầu tiên Quỹ Bảo tàng và đài tưởng niệm quốc gia 11/9 tuyên bố, các chính trị gia sẽ không giữ vai trò phát biểu trong các lễ tưởng niệm 11/9, nhiều gia đình nạn nhân và những người khác trong cộng động 11/9 coi đó là sự phản ánh công khai của những bất đồng trong hậu trường.

Tổng chi phí tái xây dựng khu vực tưởng niệm đã tăng gần 15 tỷ USD, từ 11 tỷ USD vào năm 2008, theo một dự án kiểm toán dự án gần đây. Tuy nhiên, với nhiều gia đình nạn nhân vụ 11/9 và các công nhân khu Bình địa (Ground Zero) ốm yếu, những tranh chấp liên quan tới tái xây dựng khu vực này thì đó là một hoạt động thứ yếu so với những mất mát về con người.

Khi tòa tháp đôi 110 tầng đổ sập, hàng nghìn tấn thép, bê tông, thủy tinh và amiăng đã cùng đổ xuống. Ngoài ra, hàng nghìn lít nhiên liệu và nhựa đang cháy cũng tỏa ra nhiều chất độc gây ung thư.

Tuần trước, sở cứu hỏa thành phố New York đã bổ sung thêm 9 cái tên vào danh sách 55 cái tên đã xuất hiện trên bức tường những thành viên được tưởng nhớ, những người đã chết vì bệnh tật liên quan tới cứu hộ và phục hồi khu Bình địa.

Theo một số ước tính, tổng số người thiệt mạng vì các căn bệnh liên quan tới vụ 11/9 là hơn 1.000 người. Trên toàn quốc, có ít nhất 20.000 nhân viên khu Bình địa được chữa trị và 40.000 người khác được kiểm tra sức khỏe theo Chương trình y tế Trung tâm thương mại thế giới.

Leslie Haskins, người mất chồng trong vụ 11/9 nói, bà đã vỡ mộng về chính trị tái thiết và muốn thấy có nhiều sự chú ý được dành cho những công nhân đang đau yếu. "Họ đang ốm và chết dần, hôn nhân cũng tan vỡ. Tại sao chúng ta đổ tiền vào việc xây dựng các tòa nhà trong khi những người công nhân không có bảo hiểm để mua các máy trợ thở".