Dòng vốn FDI toàn cầu sẽ phục hồi trong năm 2010?

Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) toàn cầu sẽ phục hồi trong năm tới và tăng mạnh trong năm 2011, theo đà phục hồi của kinh tế thế giới.

Đó là nhận định của Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), trong báo cáo "Điều tra triển vọng đầu tư thế giới 2009-2011", vừa công bố ngày 22/7.

Thống kê của UNCTAD cho thấy, vốn FDI trên toàn cầu đã giảm tới 54% trong quý 1/2009 và triển vọng vẫn rất ảm đạm trong phần còn lại của năm.

2009: Vẫn ảm đạm

Thống kê của UNCTAD cho thấy, vốn FDI trên toàn cầu đã giảm tới 54% trong quý 1/2009 và triển vọng vẫn rất ảm đạm trong phần còn lại của năm. Các hoạt động mua bán và sáp nhập xuyên biên giới giữa các công ty, trong quý 1/2009, đã giảm tới 77% so với cùng kỳ năm ngoái.

Những nước đầu tư chính như Pháp, Đức, Nhật Bản và Mỹ đã cắt giảm mạnh nguồn FDI đầu tư ra nước ngoài, trong khi các nước thu hút vốn FDI mạnh như Brazil, Trung Quốc và Nga cũng chứng kiến những mức giảm kỷ lục đối với nguồn vốn này.

Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, trong 5 tháng đầu tiên của năm nay, FDI vào nước này đã giảm tới 20,4%. Ngân hàng thế giới (WB) mới đây ước tính, FDI vào các nước đang phát triển trong năm nay sẽ giảm xuống còn 400 tỷ USD so với mức 580 tỷ USD năm 2008 (giảm 31%).

Trong khi đó, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu vốn tác động đến các công ty siêu quốc gia cũng khiến FDI của những công ty này giảm 2/3 trong năm nay do tín dụng bị siết chặt và lợi nhuận công ty giảm.

Vốn đầu tư sẽ tăng trong hai năm tới

Các chuyên gia của UNCTAD nhận định rằng, trong bối cảnh nêu trên, các TNC lớn dự định giảm chi phí FDI của họ trong năm 2009, sẽ chỉ bắt đầu đầu tư lại vào năm 2010 và tăng mạnh vào năm 2011.

58% trong tổng số 241 TNC được hỏi ý kiến nói rằng họ dự định giảm đầu tư nước ngoài trong năm 2009. Tuy nhiên, dư luận chung hy vọng, chiều hướng tiến tới quốc tế hóa nhờ các TNC được đánh giá bằng sản xuất, việc làm, đầu tư và bán hàng ra nước ngoài, sẽ tạo chất xúc tác cho sự phục hồi hoàn toàn chi phí FDI vào năm 2011. 50% số TNC được hỏi ý kiến nói rằng chi phí FDI của họ trong năm 2011 sẽ vượt mức năm 2008.

TNC từ các nước đang phát triển, đặc biệt ở châu Á, là những công ty lạc quan nhất về FDI trong năm 2011. Trong khi đó, tâm trạng của các TNC trong các nước phát triển không giống nhau: các công ty ở Nhật Bản và châu Âu không lạc quan bằng các công ty ở Mỹ. Cuộc điều tra của UNCTAD cho thấy 5 địa điểm thu hút FDI nhất là Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Brazil và Liên bang Nga.

UNCTAD đánh giá thời gian qua nhiều nước đã cố gắng tránh áp dụng những chính sách ngăn cản dòng vốn FDI. Đây là cơ sở giúp vốn FDI có thể tăng trưởng trong thời gian tới. Kết quả đánh giá các chính sách của 19 quốc gia và Liên minh châu Âu (EU) trong giai đoạn từ tháng 10/2008 đến tháng 6/2009 cho thấy, các nước đã thực hiện nhiều biện pháp tích cực nhằm khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài và tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai những dự án đầu tư trong nước. Một số nước đã thực hiện những biện pháp khuyến khích doanh nghiệp trong nước đầu tư ra nước ngoài như đơn giản hoá thủ tục cấp phép, trợ giúp tài chính và bảo hiểm đầu tư.

Tuy nhiên, UNCTAD cũng cảnh báo nguy cơ trỗi dậy của cái mà hội nghị này gọi là “chủ nghĩa bảo hộ khôn ngoan” thông qua các gói kích cầu kinh tế và “làn sóng chủ nghĩa dân tộc kinh tế mới” sau khủng hoảng.

Theo các chuyên gia, một cơ sở quan trọng giúp dòng vốn FDI tăng trưởng trong hai năm tới là triển vọng phục hồi của kinh tế thế giới. Dự đoán mới nhất của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho rằng, kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng 1,8% năm 2010, sau khi giảm 1,4% năm 2009.

Trong khi đó, mạng tin phân tích và tư vấn kinh tế (EIU) uy tín của Anh mới đây đã nâng mức dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2010 từ 0,9% lên 1,2% (tính theo tỷ giá hối đoái) và từ 1,9% lên 2,1% (tính theo sức mua).