ASEAN chào đón Nga, Mỹ tham gia cấu trúc khu vực mới

Kết quả rõ rệt nhất sau một ngày làm việc 20/7 của các bộ trưởng ngoại giao Asean là sự thống nhất về cấu trúc khu vực mới, cụ thể Asean mong muốn Nga và Mỹ tham gia vào cấp cao Đông Á với tư cách là thành viên chính thức.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các bộ trưởng ngoại giao ASEAN tại lễ khai mạc Hội nghị bộ trưởng ngoại giao ASEAN lần thứ 43 - Ảnh: VIỆT DŨNG

Thứ trưởng phụ trách chính sách Bộ Ngoại giao Philippines - bà Erlinda Basilio - cho biết: “Chúng tôi rất hoan nghênh sự tham gia của Mỹ và Nga”. Theo trưởng nhóm quan chức cấp cao VN Phạm Quang Vinh, các bộ trưởng ngoại giao sẽ khuyến nghị lên lãnh đạo cấp cao ASEAN về một quyết định chính thức khi mời Nga, Mỹ tham gia cấp cao Đông Á.

Từ nay đến đó, Asean một mặt tiến hành tham vấn với các nước đối tác khác ở Đông Á và Nga, Mỹ; đồng thời đảm bảo sự tham gia đó tôn trọng đúng mục tiêu, nguyên tắc, dựa trên tiến bộ đã có của tiến trình Hội nghị cấp cao Đông Á.

Trả lời báo chí, Bộ trưởng ngoại giao Indonesia Marty Natalegawa nói việc Asean cuối cùng đã thống nhất được mô hình gắn kết Mỹ và Nga vào khu vực là một “tiến triển chủ yếu” kể từ lần các bộ trưởng ngoại giao họp ở Đà Nẵng và hội nghị cấp cao hồi tháng 4 năm nay. Tuy nhiên, ông cho biết các nước Asean nhấn mạnh yêu cầu phải duy trì tính trung tâm của Asean trong cấu trúc khu vực mới này. Đây là một vấn đề Asean đang quan tâm khi có sự tham gia của hai cường quốc vào tiến trình xây dựng cộng đồng.

Trong bài phát biểu khai mạc Hội nghị bộ trưởng ngoại giao Asean lần 43, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh sự cần thiết phải đề cao “văn hóa thực thi” trong Asean. Hiện nay việc hình thành cơ sở pháp lý để xây dựng Asean thành một cộng đồng thống nhất vào năm 2015 đã hoàn tất nhưng theo Thủ tướng, điều quan trọng hơn là Asean phải bảo đảm thực hiện có hiệu quả các thỏa thuận đã đề ra.

Với mục tiêu duy trì hòa bình và an ninh khu vực Đông Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương, Thủ tướng nói ASEAN cần tiếp tục phát huy tác dụng và thúc đẩy thực thi có hiệu quả các công cụ và cơ chế hiện có để đảm bảo hòa bình và an ninh khu vực như Hiệp ước thân thiện và hợp tác ở Đông Nam Á (TAC), Hiệp ước về khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tuyên bố về nguyên tắc ứng xử của các bên liên quan ở biển Đông (DOC) và Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF)... Đây cũng là một trong các nội dung được các bộ trưởng ngoại giao đưa ra tại các cuộc thảo luận sau đó trong ngày.