Cuộc chiến bản quyền truyền hình đe dọa Premier League

Hồi đầu tháng 10, đại diện 20 đội bóng Giải Ngoại hạng Anh - Premier League đã tổ chức cuộc "họp kín" tại một khách sạn ở Mayfair, London.

Trước áp lực từ nhóm "Big Six" nêu trên, Chủ tịch Premier League Richard Scudamore đã phải đưa ra một phương án thay đổi: 35% tiền bản quyền truyền hình từ nước ngoài sẽ được phân chia theo thành tích.

"Miếng bánh" khổng lồ

Richard Scudamore có thể đưa ra một phương án khiến "Big Six" hài lòng, nhưng 14 đội còn lại thì không. Đài BBC dẫn lời một thành viên tham dự miêu tả không khí cuộc họp là "êm ả, thân mật và cởi mở", nhưng kết quả cuối cùng vẫn dậm chân tại chỗ. Tờ Guardian dẫn lời một nguồn tin từ Premier League cho biết các câu lạc bộ quyết định tạm hoãn cuộc họp để thảo luận thêm.

Nguyên nhân của mọi mâu thuẫn ở Premier League bắt nguồn từ nguồn thu kỷ lục từ bản quyền truyền hình giai đoạn 2016-2019. Trong đó, Sky Sports và BT Sport đã chi ra đến 5,1 tỷ bảng để giành quyền phát sóng Premier League trên lãnh thổ Vương quốc Anh và Ireland. Ngoài ra, tiền bán bản quyền ra nước ngoài còn đem về cho Premier League thêm 3,2 tỷ bảng (theo tính toán của Sport Mail).

Suốt 25 năm kể từ ngày ra đời, phương án chia chác tiền bản quyền truyền hình cho các đội bóng Premier League được đánh giá là tương đối công bằng. "Miếng bánh lớn" - tiền bản quyền trong nước sẽ được phân chia thành tiền thưởng cố định, tiền thưởng theo vị trí xếp hạng cuối mùa và khoản tiền từ số lần được truyền hình trực tiếp. Trong khi đó, "miếng bánh nhỏ" - tiền bản quyền từ nước ngoài sẽ được chia đều cho cả 20 đội bóng.

Chính từ phương án phân chia theo cách thức này, chênh lệch về khoản tiền bản quyền các đội bóng nhận được không quá lớn. Theo thống kê từ Business Insider, kết thúc mùa bóng 2016-2017, đội bóng lên ngôi vô địch Chelsea nhận được 153,2 triệu bảng tiền thưởng và phần chia bản quyền truyền hình. Sunderland, đội bóng xếp thứ 20 cũng nhận được khoản tiền kỷ lục lên đến 99,9 triệu bảng.

Chờ đợi sự thỏa hiệp?

Không khó để lý giải thái độ kiên quyết của các đội bóng nhỏ tại Premier League trong cuộc chiến được nhóm "Big Six" khơi lên. Bản quyền truyền hình là nguồn thu lớn nhất và cũng là chỗ dựa duy nhất của các đội bóng thuộc top chỉ muốn trụ hạng. Sean Dyche - HLV trưởng của Burnley bày tỏ lo ngại rằng việc thay đổi cách phân chia bản quyền có thể khiến Premier League "bị bóp méo và không còn là một giải đấu đúng nghĩa".

Chính nhờ nguồn thu khổng lồ từ bản quyền truyền hình, các đội bóng Premier League tạo nên một kỳ chuyển nhượng "điên rồ" nhất từ trước đến nay. Everton, đội bóng xếp thứ 7 mùa trước, đã chi ra đến 142 triệu bảng để mua sắm mùa hè này. Southampton, đội bóng xếp thứ 8 cũng có thể thẳng thừng từ chối lời đề nghị lên đến 70 triệu bảng để bán ngôi sao sáng nhất Virgil van Dijk cho Liverpool.

Tuy nhiên, nhóm "Big Six" cũng có những lý do riêng của mình. Trên đấu trường châu Âu, các "ông lớn" Premier League đang gặp phải sự thách thức chưa từng có. Mùa hè này, PSG đã hai lần "lách luật" để thực hiện những bản hợp đồng kỷ lục thế giới. Barcelona, Real Madrid cũng đang nhăm nhe cướp đi những ngôi sao sáng nhất từ xứ sở sương mù. Trong khi đó, cả Barcelona lẫn Real Madrid đều được chiếm phần lớn trong miếng bánh bản quyền ở La Liga.

Sức ảnh hưởng của nhóm"Big Six", trước kia là "Big Four" (Man United, Chelsea, Arsenal, Liverpool) đến Premier League là điều không phải bàn cãi. Góp phần lớn "công sức" để đem về hàng tỷ bảng cho Premier League trong khi thành quả được chia đều, "Big Six" xứng đáng đòi hỏi khoản thu nhập xứng đáng hơn.

Một nguyên nhân khác giúp tiếng nói phản đối của nhóm "Big Six" có thêm sức nặng chính là đề án thành lập giải đấu Super League. Từ nhiều năm nay, Hiệp hội các Câu lạc bộ châu Âu (ECA), tiền thân là nhóm G14 đã ấp ủ dự định tạo nên một giải đấu xuyên quốc gia, quy tụ những đội bóng xuất sắc châu Âu. Những ngày gần đây, khi Barcelona đang có khả năng rời bỏ La Liga, ý tưởng trên lại càng có thêm cơ sở. Trong trường hợp đó, "Big Six" sẽ là những cái tên đầu tiên "ly khai" khỏi Pemier League.

Bước sang năm 2018, Premier League sẽ tiến hành các cuộc đàm phán đầu tiên để bán các gói bản quyền giai đoạn 2019 -2022. Thời gian để các đội bóng thống nhất phương án phân chia tiền bạc không còn nhiều, Chủ tịch Richard Scudamore sẽ phải đưa ra phương án mới và nối lại các cuộc họp tiếp theo. Nhiều khả năng, các đội bóng tốp dưới sẽ phải chấp nhận phương án thỏa hiệp, khi mà khoảng cách "giàu - nghèo" trong bóng đá đang ngày càng được "nới rộng".