Tây Ninh kiến nghị cơ chế vốn đặc thù cho dự án cao tốc Gò Dầu - Xa Mát

Trên cơ sở nghiên cứu các phương án tài chính, địa phương kiến nghị áp dụng cơ chế vốn đặc thù, trong đó Nhà nước tham gia khoảng 60% tổng mức đầu tư nhằm bảo đảm tính khả thi và sức hấp dẫn của dự án.

Theo báo cáo, nhà đầu tư đề xuất ba kịch bản về tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia. Kịch bản thứ nhất, ngân sách Nhà nước chi trả chi phí giải phóng mặt bằng, tái định cư hơn 2.700 tỷ đồng, tương đương khoảng 25% tổng vốn đầu tư; kịch bản thứ hai, vốn Nhà nước tham gia hơn 5.200 tỷ đồng, chiếm 50%; và kịch bản thứ ba, vốn Nhà nước tham gia trên 6.300 tỷ đồng, tương đương 60% tổng mức đầu tư. Thời gian hoàn vốn theo ba kịch bản lần lượt là 42 năm, 26 năm 11 tháng và 21 năm 5 tháng.

Đánh giá cụ thể cho thấy, hai kịch bản đầu tuy phù hợp với các quy định hiện hành về đầu tư theo phương thức PPP, song thời gian hoàn vốn kéo dài, làm giảm khả năng thu hút nhà đầu tư và gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn tín dụng.

Trong khi đó, kịch bản Nhà nước tham gia 60% vốn được nhận định là phù hợp hơn với quy định pháp luật, bảo đảm cân đối nguồn lực, đồng thời nâng cao tính khả thi về tài chính và khả năng tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng. Vì vậy, nhà đầu tư và địa phương kiến nghị lựa chọn phương án này để có thể sớm triển khai dự án.

Bên cạnh phương án vốn, Liên danh TAFICO - CDC cũng đề xuất tỉnh Tây Ninh xem xét giao quyền khai thác các mỏ vật liệu phục vụ thi công cao tốc, qua đó giảm chi phí xây dựng và chủ động nguồn cung. Theo đề xuất, ba điểm mỏ có thể khai thác gồm mỏ SHBĐ 28 với trữ lượng dự kiến khoảng 15,5 triệu m³ đá xây dựng; mỏ 214-C có khoảng 1,7 triệu m³ đất san lấp; và mỏ 150 với trữ lượng gần 1,5 triệu m³ cát xây dựng.

Liên danh TAFICO - CDC hiện là đơn vị được UBND tỉnh Tây Ninh chấp thuận lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án cao tốc Gò Dầu - Xa Mát giai đoạn 1. Theo hồ sơ nghiên cứu, tuyến cao tốc có chiều dài hơn 28 km, điểm đầu kết nối với cao tốc TP.HCM - Mộc Bài tại địa phận xã Phước Thạnh; điểm cuối giao với đường ĐT.799 và ĐT.781 tại phường Ninh Thạnh. Tuyến được thiết kế theo tiêu chuẩn cao tốc 4 làn xe, nền đường rộng 25,25 m, có làn dừng khẩn cấp liên tục, vận tốc thiết kế 120 km/h, phạm vi giải phóng mặt bằng khoảng 74,5 m.

Tổng mức đầu tư dự kiến của dự án là 10.266 tỷ đồng. Trong đó, chi phí giải phóng mặt bằng khoảng hơn 2.700 tỷ đồng; chi phí xây dựng khoảng trên 5.900 tỷ đồng; các khoản chi phí khác liên quan hơn 1.600 tỷ đồng.

Theo ông Đặng Hoàng Chương - Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Tây Ninh, trong Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tuyến cao tốc Gò Dầu - Xa Mát (CT.32) có chiều dài toàn tuyến khoảng 65 km, quy mô 4 làn xe, dự kiến được đầu tư trước năm 2030.

Đây là trục giao thông chiến lược chạy dọc Bắc - Nam của tỉnh, kết nối với cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, hình thành hành lang giao thông quan trọng liên kết Tây Ninh với các cửa khẩu quốc tế Xa Mát, Tân Nam, Chàng Riệc, Kà Tum và các cửa khẩu phụ, đồng thời kết nối Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam với hành lang kinh tế Đông - Tây phía Nam của tiểu vùng sông Mê Kông.

Việc sớm đầu tư tuyến cao tốc Gò Dầu - Xa Mát được đánh giá có ý nghĩa quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh của tỉnh Tây Ninh nói riêng và khu vực phía Nam nói chung. Tuy nhiên, do nguồn lực ngân sách địa phương còn hạn chế, trong giai đoạn đầu tư công trung hạn 2026 - 2030, tỉnh chỉ có thể cân đối khoảng 3.000 tỷ đồng cho dự án.

Trước thực tế này, Tây Ninh kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương xem xét hỗ trợ bổ sung khoảng 2.500 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026 - 2030, tạo điều kiện triển khai dự án theo đúng tiến độ và mục tiêu đặt ra.