 |
Nội tiết tố, còn gọi là hormone, là một chất hóa học được tiết ra bởi một hoặc nhiều tế bào và chúng tác động lên các tế bào trong các bộ phận khác nhau của sinh vật. Hormone tham gia và nhiều quá trình trao đổi trong cơ thể, như điều hòa sinh trưởng, điều hòa trao đổi chất và năng lượng, điều tiết sự thích nghi của cơ thể với môi trường, điều tiết quá trình sinh sản…
Estrogen là một loại hormone nữ quan trọng và chủ yếu, được sản xuất chủ yếu bởi buồng trứng. Hàm lượng Estrogen trong cơ thể người phụ nữ đầy đủ sẽ giúp duy trì tuổi thanh xuân, giúp sinh lý và sức khỏe tốt. Khi Estrogen bị suy giảm, sức khỏe, sắc đẹp và sinh lý của chị em cũng sẽ suy giảm theo.
Ở độ tuổi trên 35, trung bình mỗi năm nội tiết tố nữ giảm 1%, đặc biệt sau tuổi mãn kinh, lượng nội tiết tố nữ giảm trung bình 2%, gây ra nhiều hệ lụy không tốt cho sức khỏe và nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến suy giảm Estrogen.
 |
Biểu đồ hàm lượng Estrogen trong cơ thể (theo bác sĩ CK2 Nguyễn Văn Kiên – Phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hợp Lực) |
Thời kỳ tiền mãn kinh thường bắt đầu từ tuổi 41-45. Thời kỳ này có thể xảy ra ngắn trong 5-7 tháng, có thể dài 2-4 năm hoặc cá biệt có người kéo dài đến 5-10 năm.
Đây là giai đoạn người phụ nữ có những thay đổi về tâm sinh lý nhiều nhất.Tiền mãn kinh và mãn kinh là hai giai đoạn phát triển bình thường của cuộc sống người phụ nữ mà ai cũng phải trải qua. Có người giai đoạn tiền mãn kinh ngắn, qua đi nhẹ nhàng, nhưng cũng có người giai đoạn này xảy ra sớm, kéo dài gây rất nhiều sự khó chịu ảnh hưởng đến sức khỏe, việc làm, gia đình và hạnh phúc.
Các chuyên gia sức khỏe khuyên phụ nữ nên chuẩn bị từ lúc còn trẻ, bằng cách trang bị những kiến thức cơ bản về quá trình này của cơ thể để sẵn sàng tâm lý tiếp nhận, cũng như có những giải pháp làm giảm tác động tiêu cực của sự thay đổi này, duy trì thanh xuân và nâng cao chất lượng sống.
Thế nào là mãn kinh và tác động của nó lên thể chất
Mãn kinh là sự ngưng hoàn toàn chu kỳ kinh nguyệt do sự suy giảm dần chức năng buồng trứng, buồng trứng giảm và ngưng tiết nội tiết tố estrogen. Sự sụt giảm Estrogen có thể dẫn tới hội chứng tiền mãn kinh, theo thống kê có tới 85% phụ nữ tuổi tiền mãn kinh bị hội chứng này.
Hiện tượng tiền mãn kinh có thể xuất hiện từ 3-5 năm trước khi xảy ra mãn kinh thực. Mức độ nặng hay nhẹ liên quan tới trạng thái thần kinh, tinh thần, tâm lý người phụ nữ. Tỷ lệ rối loạn tiền mãn kinh ở người lao động trí óc cao hơn người lao động tay chân.
Tuổi mãn kinh tự nhiên từ 47 đến 52. Mãn kinh sớm trước 40-45 tuổi, rất sớm dưới 40 tuổi thường gặp ở những phụ nữ hút thuốc lá, uống rượu, chiếu tia xạ trị bệnh, suy buồng trứng sớm, cắt buồng trứng do bệnh lý.
Triệu chứng lâm sàng của tiền mãn kinh là rối loạn kinh nguyệt (thưa dần, thất thường, lượng kinh ít, dừng đột ngột...).
Sự thiếu hụt Estrogen cũng có thể dẫn đến các tình trạng sau:
- Rối loạn vận mạch: có những cơn bốc hoả, nóng bừng ở phần trên cơ thể đầu lan xuống cổ, xuống ngực, người nóng , giãn mạch nên mặt đỏ bừng, đánh trống ngực, vã mồ hôi ớn lạnh, mất ngủ, người lúc nóng lúc lạnh, triệu chứng này thường xảy ra vào ban đêm và mùa nóng. Cơn bốc hỏa thường kéo dài 10-20 phút.
- Rối loạn về tâm thần: Lo lắng hồi hộp, nhiều khi tim đập nhanh, cáu gắt, mất bình tĩnh, mất tự tin, dễ buồn nản và có thể lâm vào tình trạng trầm cảm, không tập trung, hay quên.
- Thay đổi bề ngoài: Khi Estrogen sụt giảm tổ chức mỡ dưới da cũng bị giảm, làm da mất đàn hồi và trở nên nhăn nheo và nám sạm da, cơ nhão, ngực vì thế cũng lép và chảy sệ. Thay vào đó mỡ lại tích tụ ở nội tạng, đùi, eo làm cho bụng to lên, tăng cân, cơ thể sồ sề.
- Thay đổi về cơ quan sinh sản: Do giảm nồng độ Estrogen nên buồng trứng, tử cung, âm đạo teo nhỏ, lớp niêm mạc âm đạo cũng teo dần khiến âm đạo khô, dễ bị viêm nhiễm do tạp khuẩn, giảm khoái cảm và ham muốn tình dục.
- Bệnh lý đường tiết niệu: trương lực cơ bàng quang kém, cơ thắt cổ bàng quang yếu nên dễ bị tiểu són, tiểu dắt, nước tiểu lắng đọng bàng quang dễ viêm nhiễm đường tiết niệu.
- Bệnh loãng xương: Sự thiếu hụt Estrogen làm hạn chế lượng canxi được đưa vào xương dẫn đến giảm mật độ xương, loãng xương rồi mất xương, lún xẹp các đốt sống, giảm chiều cao. Dễ
- Bệnh tim mạch: Sự thiếu hụt hormone Estrogen gây rối loạn chuyển hóa lipid máu, làm giảm HDL-C (cholesterol tốt), tăng triglyceride, tăng cholesterol toàn phần, tăng LDL-C (cholesterol xấu), khiến nguy cơ mắc các bệnh tăng huyết áp, mạch vành, nguy cơ huyết khối ở người mãn kinh tăng gấp 2-4 lần so với người chưa mãn kinh; tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư cổ tử cung.
Giải pháp để vẫn tươi trẻ khỏe sau mãn kinh
Mãn kinh ở phụ nữ là sự thay đổi về thể chất chắc chắn sẽ diễn ra. Tuy không thể ngăn chặn nhưng chị em có thể làm giảm tác động tiêu cực của sự thay đổi này lên cả thể chất lẫn đời sống tinh thần, bằng một số giải pháp sau:
Thay đổi lối sống:
- Thể dục tích cực thường xuyên
- Chế độ ăn dầu chất xơ, ít chất béo, nhiều rau đậu
- Tăng cường hoạt động thư giãn và xả stress
- Giảm uống rượu, cà phê, bỏ hút thuốc lá.
Ngoài ra có thể dùng liệu pháp hormone thay thế sinh dục nữ. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và phát triển nhiều sản phẩm thay thế Estrogen dành cho nữ giới. Các sản phẩm này được chia thành 2 nhóm chính là Estrogen có nguồn gốc tổng hợp và Estrogen nguồn gốc thực vật.
Một trong những thực phẩm được các chuyên gia khuyên phụ nữ nên dùng là mầm đậu nành. Trong mầm đậu nành có Isoflavones, là một loại isoflavonoids tự nhiên, có cơ chế hoạt động và chức năng gần giống như Estrogen. Hợp chất này giúp làm chậm quá trình lão hóa buồng trứng, loại bỏ các gốc tự do, tính đàn hồi lớp collagen, giữ độ ẩm trong cơ thể và mỡ ở mức ổn định, từ đó giúp ngăn chặn quá trình lão hóa da và khiến da trở nên săn chắc.
Sử dụng mầm đậu nành là giải pháp bổ sung Estrogen tự nhiên, phụ nữ có thể uống mầm đậu nành liên tục trong thời gian dài, vừa điều trị rối loạn nội tiết vừa giúp nuôi dưỡng sự trẻ trung, nữ tính. Các sản phẩm có tinh chất Isoflavones và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về an toàn cho sức khỏe, như Fitohelp - viên uống có thành phần là tinh dầu hoa Anh thảo và tinh chất Isoflavones - cũng được các chuyên gia khuyến khích sử dụng, giúp chị em duy trì thanh xuân kể cả khi đã mãn kinh.
