Nhật Bản đề xuất thành lập quỹ hỗ trợ ngành đóng tàu Mỹ trong đàm phán thuế quan
Nhật Bản đang đề xuất thành lập một quỹ hỗ trợ ngành đóng tàu Mỹ nhằm thúc đẩy tiến trình đàm phán thương mại song phương với Washington, trong bối cảnh hai bên hướng tới một thỏa thuận trước Hội nghị thượng đỉnh G7 dự kiến diễn ra vào giữa tháng 6.
Đề xuất này nằm trong gói thỏa thuận lớn hơn của Tokyo, bao gồm tăng cường nhập khẩu nông sản Mỹ, hợp tác kỹ thuật trong lĩnh vực đóng tàu và mua sắm thiết bị quốc phòng từ Mỹ. Mục tiêu của Nhật Bản là tránh mức thuế 24% dự kiến được Mỹ áp dụng từ tháng 7 tới.
Động thái này được cho là nhằm đáp ứng mục tiêu của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump trong việc củng cố năng lực đóng tàu vì lý do an ninh kinh tế.

Phía Tokyo kỳ vọng sự hợp tác trong lĩnh vực này sẽ giúp mở đường cho những nhượng bộ từ phía Washington trong quá trình đàm phán thuế quan, vốn đang gặp nhiều trở ngại, đặc biệt trong lĩnh vực ô tô.
Ngày 29/5, Ủy ban điều phối của Thượng viện Nhật Bản đã thông qua chuyến công tác 4 ngày tới Mỹ của ông Ryosei Akazawa - Bộ trưởng Phục hồi kinh tế kiêm Trưởng đoàn đàm phán thuế quan của Nhật. Tại đây, ông Akazawa sẽ chủ trì vòng đàm phán cấp bộ trưởng lần thứ tư vào ngày 29/5, với sự tham dự của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, người đã vắng mặt ở phiên họp trước.
Sau đó, ông Akazawa sẽ tiếp tục chuyến công tác 3 ngày tới Pháp để tham dự cuộc họp của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Trả lời báo giới tại Văn phòng Thủ tướng, ông Akazawa khẳng định: “Nếu có cơ hội tiếp tục đàm phán thuế quan với phía Mỹ, chúng tôi sẽ ưu tiên hàng đầu, kể cả trong thời gian làm việc tại Pháp”.
Thị phần ngành đóng tàu Mỹ trong nhiều năm qua đã sụt giảm nghiêm trọng, trong khi Trung Quốc chiếm thị phần lớn trên thị trường toàn cầu. Điều này làm dấy lên quan ngại về an ninh quốc gia tại Washington. Mỹ đã kêu gọi các đồng minh, trong đó có Nhật Bản, hỗ trợ phục hồi ngành này.
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba cho biết: “Mỹ quan tâm đến khả năng sửa chữa tàu chiến tại Nhật”. Ông cũng nhấn mạnh lợi thế công nghệ đóng tàu phá băng của Nhật trong bối cảnh tuyến vận tải Bắc Cực ngày càng có ý nghĩa chiến lược.
Tại phiên đàm phán sắp tới, hai bên cũng sẽ thảo luận nội dung hỗ trợ duy trì các xưởng sửa chữa tàu tại Mỹ. Tokyo mong muốn đẩy nhanh tiến trình đàm phán để có thể đạt được thỏa thuận tại Hội nghị thượng đỉnh song phương, bên lề cuộc họp các nhà lãnh đạo Nhóm G7 dự kiến diễn ra vào tháng sau.
Dù hai bên vẫn còn bất đồng trong một số vấn đề then chốt, đặc biệt là thuế bổ sung đối với ô tô, việc mở rộng hợp tác trong lĩnh vực đóng tàu được xem là một trong những hướng đi khả thi để thu hẹp khoảng cách trong đàm phán.
Nhật Bản và Mỹ đang tăng tốc đàm phán thuế quan, hướng tới một thỏa thuận song phương trước thềm Hội nghị G7 giữa tháng 6. Tokyo đề xuất gói hợp tác kinh tế - quốc phòng gồm mua sắm khí tài Mỹ, hỗ trợ kỹ thuật đóng tàu và tăng nhập khẩu nông sản, nhằm giảm thâm hụt thương mại song phương, hiện ở mức khoảng 10.000 tỷ yên (tương đương 69 tỷ yen).
Tính đến tháng 3/2025, tổng kim ngạch thương mại Nhật Bản - Mỹ đạt gần 228 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu của Nhật sang Mỹ tăng mạnh, nâng thặng dư thương mại lên hơn 780 tỷ yên (khoảng 5,2 tỷ USD), tăng 14,3% so với cùng kỳ năm trước. Các mặt hàng chủ lực gồm ô tô, thiết bị điện tử và máy móc công nghiệp, bất chấp áp lực từ các chính sách thuế nhập khẩu.