Nhà ở diện tích nhỏ: Lấn cấn từ xây dựng đến kinh doanh

“NHÀ Ở XÃ HỘI” HAY “NHÀ Ở THƯƠNG MẠI”

Khi đặt vấn đề giải quyết nhu cầu nhà ở cho người có thu nhập thấp và trung bình, ngay tên gọi “nhà ở xã hội” và “nhà ở thương mại có giá thấp” đã bị hiểu lẫn lộn. Nhiều người vẫn nhầm tưởng nhà ở cho người thu nhập thấp và trung bình đều là “nhà ở xã hội”.

Theo Nghị định 90/2006/NĐ-CP, nhà ở thương mại do tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng để bán, cho thuê theo cơ chế thị trường (không sử dụng vốn ngân sách, không được miễn giảm các loại thuế).

Còn nhà ở xã hội do Nhà nước hoặc tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng (có sử dụng vốn ngân sách hoặc được miễn giảm các loại thuế) cho cán bộ, công chức, viên chức, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân làm việc tại các khu kinh tế, khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX), khu công nghệ cao thuê hoặc thuê mua theo cơ chế do Nhà nước quy định.

Chính vì thế, người không phải là cán bộ, công chức hay không làm việc tại các KCN, KCX... thì không thuộc diện được thuê hay mua nhà ở xã hội. Nhiều năm qua, họ cũng không dám nghĩ sẽ mua nổi nhà vì hầu hết doanh nghiệp xây dựng nhà ở thương mại mải mê lao theo các dự án nhà ở cao cấp, đất nền dự án các khu đô thị.

Tình trạng đầu cơ căn hộ chung cư cao cấp hay đất nền dự án khu đô thị, khu dân cư đã làm giá thị trường bất động sản “nóng” lên bất thường, càng làm cho ước mơ có nhà của những người ít tiền trở nên xa vời.

Khi ngân hàng thắt chặt tín dụng, các dự án căn hộ chung cư cao cấp tạm dừng lại, một số doanh nghiệp xoay sang đầu tư các dự án căn hộ giá trung bình theo phương thức nhà ở thương mại. Thế nhưng, những văn bản luật pháp hiện hành còn thiếu hoặc qui định không phù hợp thực tế về nhà ở thương mại diện tích nhỏ, giá thấp.

GỠ CHO DOANH NGHIỆP, PHẢI CÓ THÊM NGÂN HÀNG

Khảo sát khả năng mua nhà giá thấp, Công ty TNHH Địa ốc Đất Lành nhận thấy người thu nhập trung bình chỉ có thể mua căn hộ trị giá 400 - 550 triệu đồng/căn.

Trong tình hình giá vật liệu xây dựng cao như năm nay, mức giá căn hộ như trên chỉ vừa với diện tích xây dựng 30 - 40m2, nên Đất Lành đã đề nghị UBND TP.HCM cho phép đầu tư xây dựng chung cư có căn hộ diện tích nhỏ, bán cho những người độc thân, mới lập gia đình, những người làm việc ở các cơ sở tư nhân bên ngoài KCN, KCX... để họ không phải ở nhà trọ suốt đời.

Theo Luật Nhà ở: “Nhà ở thương mại phải được thiết kế đảm bảo diện tích sàn xây dựng mỗi căn hộ không thấp hơn 45m2”, thì Công ty TNHH Địa ốc Đất Lành không thể xây dựng được chung cư căn hộ giá thấp. Còn tiêu chuẩn nhà ở xã hội: “Diện tích mỗi căn hộ không quá 60m2 sàn và được hoàn thiện theo cấp hạng nhà ở nhưng không thấp hơn 30m2 sàn”, thì thấy sự phân biệt bất hợp lý trong khi nhu cầu ở như nhau.

Bất hợp lý này trói doanh nghiệp không thể phát triển nhà ở rộng rãi cho người thu nhập thấp. Vì vậy, Bộ Xây dựng đã linh động cho phép Công ty TNHH Địa ốc Đất Lành xây dựng chung cư cho đối tượng có thu nhập thấp theo phương thức kinh doanh có thể áp dụng tiêu chuẩn thiết kế về diện tích căn hộ theo qui định đối với nhà ở xã hội. Giải pháp của Bộ Xây dựng đã tạo điều kiện cho Đất Lành thực hiện thí điểm dự án.

Tuy nhiên, khi dự án căn hộ diện tích 30 - 40m2 của Đất Lành chưa khởi công, nhiều người đã lo ngại chung cư giá rẻ khó đạt yêu cầu về điều kiện sống sạch sẽ, văn minh. Ông Nguyễn Văn Đực, Phó giám đốc Công ty cam kết với Bộ Xây dựng: Mô hình thí điểm nhà ở thương mại diện tích nhỏ này sẽ trở thành mô hình tiêu biểu về nhà cho người thu nhập thấp: thông thoáng, vệ sinh và an ninh. Mọi việc còn ở tương lai nhưng nhiều người hy vọng các văn bản luật sẽ được sửa đổi để thêm nhiều doanh nghiệp đầu tư xây dựng căn hộ vừa với khả năng thu nhập của người có nhu cầu nhà ở.

Ông Đặng Hoàng Vũ, Tổng giám đốc Công ty Thanh Bình băn khoăn: Người thu nhập thấp và trung bình hầu hết chỉ chuẩn bị được khoảng 30% tiền mua nhà, 70% còn lại chắc phải vay ngân hàng; trong khi đó, lãi suất ngân hàng quá cao, khả năng trả nợ của người mua nhà rất khó, nên cũng chưa thể khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư.

Chung cư cho người thu nhập thấp cũng sẽ thông thoáng, vệ sinh và an toàn như chung cư cao cấp

Bà Trần Thanh Hoa, Phó tổng giám đốc Ngân hàng An Bình, cũng cho rằng người có nhu cầu mua nhà sẽ không dám vay với lãi suất 21%/năm như hiện nay vì sau 5 năm người vay trả lãi và gốc bằng hai căn nhà, hóa ra mua nhà giá rẻ thành giá cao. Rõ ràng muốn phát triển nhà ở thương mại cho người thu nhập thấp và trung bình thì ngân hàng phải tìm được nguồn vốn cho vay mua nhà với lãi suất thấp và ổn định, mà điều này đối với ngân hàng trong thời điểm hiện nay thật khó thực hiện.

Rốt cuộc vẫn phải trông chờ những cơ chế và sự hỗ trợ tìm nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước để ngân hàng và doanh nghiệp có thể bắt tay góp phần tìm lối ra cho việc phát triển nhà ở giá thấp.

KHÁNH VÂN