“Gánh” của Công Toại

Ba mươi năm cầm máy, ngay từ những ngày đầu, Công Toại đã âm thầm chụp những bộ ảnh nghệ thuật theo chủ đề như Khoảnh khắc trên sàn diễn, Mưu sinh, Quét rác, Phẫu thuật, Hàng rong, Bộ đội biên phòng, Các dân tộc thiểu số... Ngoài bộ ảnh Khoảnh khắc trên sàn diễn đã được triển lãm và in thành sách, Công Toại dự định sẽ lần lượt triển lãm và in sách mấy chục bộ ảnh.

Lần này thì Công Toại tổ chức triển lãm bộ ảnh Gánh với chỉ 36 bức, mà như anh nói, nó vừa đủ như một cuộn phim 36 kiểu ảnh đã tồn tại cả trăm năm và không thể mất hẳn dù ngày nay máy ảnh số là lựa chọn tuyệt đối của các tay máy.

Là nhà nhiếp ảnh chuyên nghiệp, Công Toại nhắm đến chủ đề Gánh bởi đây là một hình thức “vận chuyển” độc đáo Việt Nam, có từ xa xưa, chủ yếu trên đôi vai mảnh khảnh của những phụ nữ tảo tần. Công Toại biết gánh sẽ thưa dần, đến lúc nào đó sẽ mất hẳn trong một đất nước phát triển, vi thế anh cũng “tảo tần” như các mẹ, các chị để ngược xuôi ghi lại bằng hình ảnh, như một chứng nhân lịch sử cho hậu thế.

Gánh của Công Toại có sự mềm mại nên thơ của gánh hàng hoa nơi phố thị, có sự cứng cỏi của một khúc tre hay một đoạn gỗ trên vai những phụ nữ Tây Bắc, có sự nhún nhẩy của gánh cơm hến Huế hay gánh trái cây Hội An, có sự nặng nhọc của gánh cá nơi bãi biển miền Trung, gánh rau nơi triền dốc Tây Nguyên...

Gánh của Công Toại có những trưa nắng, chiều mưa, mây mù bảng lãng, sương khói lơ phơ, bóng mẹ đổ nghiêng, dáng chị vươn dài, dáng em dịu dàng... Đó cũng là nét nghệ thuật độc đáo mà không phải ai chụp ảnh gánh cũng chộp được.

Gánh - một nét đời thường được lưu giữ cũng vì thế!