Chuột các kiểu của Kù Kao Khải

Năm hết Tết đến, nhiều họa sĩ nước ta không bỏ qua thú vui vẽ con giáp của năm mới, thậm chí có cả một triển lãm hàng trăm bức tranh chỉ vẽ mỗi con giáp của năm như họa sĩ Thành Chương đã làm dịp Tết Đinh Dậu 2017. Với Tết Canh Tý 2020 này, có lẽ không nghệ sĩ tạo hình nào “so kè” được với các tác phẩm đủ loại, đủ kiểu của họa sĩ - nhà điêu khắc Kù Kao Khải. 

Đặc biệt, ngoạn mục là tác phẩm điêu khắc nhóm Cưới chuột đã đạt giải B Triển lãm mỹ thuật Đồng bằng sông Hồng lần thứ 24 được tổ chức tại Bắc Ninh, sau đó giành giải nhì Giải thưởng Hội Mỹ thuật Việt Nam năm 2019. Lấy cảm hứng từ tranh dân gian Đông Hồ Đám cưới chuột, Kù Kao Khải đã tạo tác nhóm tượng gỗ gồm 24 con chuột - có con cao đến trên 2m - và bốn cái đầu mèo, tất cả được diễn đạt với bộ dạng, diện mạo thật ngộ nghĩnh, trong trang phục đầy màu sắc lễ hội làng quê Bắc Bộ.

Cưới chuột mượn truyền thống nhưng không nệ truyền thống trong cách tạo hình và thể hiện thành không gian ba chiều một cách sáng tạo. Có thể nói, tác giả đã kết hợp thật hài hòa giữa hai yếu tố truyền thống và đương đại trong Cưới chuột. 

Năm 2017, tác phẩm Chuông (tạo hình con cá bằng gỗ phủ sơn, giải A Triển lãm mỹ thuật Đồng bằng sông Hồng, giải nhất Giải thưởng Hội Mỹ thuật Việt Nam) đã được chủ nhân một nhà hàng cá lăng, cũng là một nhà sưu tập nghệ thuật tại Hà Nội, mua với giá vài nghìn USD để trưng bày trong gallery của nhà hàng. Lần này, Cưới chuột cũng mau chóng về với một nhà sưu tập ở thủ đô. 

Những ngày cuối năm âm lịch này, đến với không gian sống của Kù Kao Khải và gia đình nhỏ của anh ở miền quê ven biển Ninh Bình, khách ngợp mắt với những chuột và chuột: chuột trong tranh ở nội thất và tượng chuột bằng gỗ nhiều kích thước đặt rải rác trong khu vườn rộng hàng nghìn mét vuông.

Sau vài năm ngụ cư ở Hà Nội, Kù Kao Khải đã về làng quê của anh để sống và sáng tác, bởi đó là nơi anh tìm thấy “những giá trị văn hóa hay nhất, đẹp nhất, những điều bổ ích nhất để mình có thể học tập, có thể khoe ra và có thể dạy dỗ nhiều hơn thế hệ trẻ - đó chính là những câu chuyện mà ông cha để lại; tất cả đều ở làng” và được sống với quê hương từ thơ bé nên “chỉ trong không gian ấy, môi trường ấy, tôi mới có thể phát huy hết khả năng sáng tạo”. 

Doanh Nhân Sài Gòn số Tất niên Canh Tý giới thiệu các sáng tác chủ đề "Chuột" của người nghệ sĩ chuyên kể “chuyện quê”.