Lãnh đạo như người chữa lành

Nicholas Janni, trong “Lãnh đạo như người chữa lành”, kêu gọi nhà lãnh đạo quay về với sự hợp nhất của trí tuệ – cảm xúc – cơ thể. Đây không chỉ là sách quản trị mà là bản đồ cho hành trình chuyển hóa, giúp con người và tổ chức tìm lại sự toàn vẹn, kết nối và sức sống.

Từ lãnh đạo kiểm soát đến lãnh đạo hiện diện

Janni chỉ ra rằng mô hình lãnh đạo thống trị suốt nhiều thập kỷ qua dựa vào hiệu quả và giao dịch, vận hành bằng bán cầu não trái – nơi logic và con số chiếm ưu thế. Cách này từng giúp doanh nghiệp bứt phá nhưng cũng tạo nên nền văn hóa “vắng mặt”, nơi người lãnh đạo dần trở thành cỗ máy điều khiển khô khan. Họ có thể giỏi hoạch định và hành động, nhưng thường xuyên căng thẳng, mất phương hướng, thiếu gắn bó với đội ngũ.

Để thích ứng với thế kỷ 21, Janni giới thiệu mô hình “lãnh đạo như người chữa lành” – không phải y học, mà là khôi phục sự toàn vẹn: tái kết nối giữa tư duy, cảm xúc và thân thể; giải phóng năng lượng bị kìm nén để khơi dậy sáng suốt và sáng tạo. Nhà lãnh đạo kiểu này tích hợp lý trí với trực giác, thấu cảm và sự khôn ngoan của cơ thể.

Chữa lành từ bên trong

Người lãnh đạo như người chữa lành trước hết dám đối diện tổn thương của chính mình. Ai cũng mang những vết sẹo, nỗi sợ hay năng lượng bị đóng băng. Nếu không nhận diện, ta dễ che giấu bằng vỏ bọc thành tích và quyền lực, khiến bản thân mệt mỏi và xa cách. Chỉ khi ôm lấy nỗi đau, ta mới tìm thấy sức mạnh thật sự. Khi lãnh đạo dám chữa lành cho mình, họ lan tỏa năng lượng an toàn, giúp đội ngũ đủ can đảm để thành thật và sáng tạo.

Cân bằng giữa “hành động” và “sống”

Theo Janni, sự mất cân bằng giữa hành động (từ lý trí, ý chí) và sống (từ cảm nhận, trực giác) khiến con người vận hành trên “băng thông hẹp”. Ta suy nghĩ, lập kế hoạch, nhưng hiếm khi dừng lại để lắng nghe cơ thể hay hiện diện trong khoảnh khắc. Nhà lãnh đạo cần học cách quay về bên trong, kết nối với cơ thể – nơi lưu giữ ký ức, cảm xúc và trực giác. Khi biết lắng nghe, họ nhận ra những tín hiệu quý giá: căng thẳng, sợ hãi, hay nhẹ nhõm. Người lãnh đạo hiện diện trong cơ thể mình tỏa ra sự vững chãi, khiến người khác cảm thấy an toàn và tin cậy.

Đón nhận cảm xúc như nguồn trí tuệ

Janni khuyến khích chào đón mọi cảm xúc thay vì phân loại “tốt” – “xấu”. Mỗi cảm xúc mang thông điệp riêng: giận dữ chỉ ra ranh giới bị xâm phạm, buồn mở cửa cho thấu cảm, lo âu nhắc ta lệch khỏi giá trị cốt lõi. Khi bị kìm nén, cảm xúc trở thành nút thắt ngăn sáng tạo; khi được lắng nghe, chúng trở thành tài sản giúp hiểu mình và người khác hơn. Một tổ chức nơi cảm xúc được tôn trọng sẽ nuôi dưỡng đổi mới và lòng tin.

Mục đích sống và lãnh đạo có ý nghĩa

Theo Janni, một tổ chức hay cá nhân nếu chỉ chạy theo lợi nhuận hay thành tích thì sớm muộn cũng rơi vào khủng hoảng. Mục đích thực sự đến từ giá trị sâu xa – món quà ta muốn cống hiến cho đời. Nhà lãnh đạo như người chữa lành luôn tự hỏi: “Tôi có mặt ở đây để phục vụ điều gì?” Khi tìm thấy câu trả lời, họ truyền cảm hứng, khơi gợi động lực bền bỉ, giúp công việc trở thành hành trình ý nghĩa, chứ không chỉ là phương tiện sống.

Thực hành chánh niệm và thiền định

Để hiện thực hóa điều đó, Janni nhấn mạnh chánh niệm và thiền định – công cụ khoa học giúp ổn định tâm trí và mở rộng nhận thức. Chánh niệm giúp ta có mặt trọn vẹn, tập trung với sự rõ ràng và tĩnh tại; thiền định giúp buông bỏ dòng suy nghĩ không ngừng, mở ra khoảng trống cho trực giác và trí tuệ sâu sắc. Nhiều nhà lãnh đạo hàng đầu thế giới xem thiền là chìa khóa cho sự minh mẫn và sáng tạo.

Từ khái niệm đến hành động

Điểm mạnh của Janni là ông đưa ra nhiều ví dụ thực tế: một nhóm kỹ sư tìm ra giải pháp đột phá nhờ thực hành lắng nghe cảm xúc; một doanh nghiệp bán lẻ phát triển bền vững hơn khi lãnh đạo xây dựng môi trường tin cậy, nơi nhân viên được quyền ra quyết định. Ngược lại, nhiều công ty sụp đổ không vì thiếu nguồn lực, mà vì lãnh đạo giữ khư khư quyền kiểm soát, không cho phép con người thực sự phát huy.

Janni phân biệt trao quyền thực chất – dựa trên tin tưởng và đồng hành, với trao quyền hình thức – chỉ giao việc mà không cho phép quyết định. Đây là ranh giới giữa lãnh đạo kiến tạo và lãnh đạo áp đặt.

Văn hóa chữa lành – nền tảng của tương lai

Một tổ chức biết nuôi dưỡng văn hóa hiện diện, tin cậy và chữa lành sẽ mang lại lợi ích cho cả xã hội: năng suất tăng, hợp tác sâu sắc, môi trường làm việc nhân văn. Nhà lãnh đạo khi ấy trở thành người truyền cảm hứng, huấn luyện và trao quyền, chứ không chỉ giám sát. Sức mạnh của họ nằm ở khả năng tạo không gian để người khác phát huy, thay vì áp đặt.

“Lãnh đạo như người chữa lành” không chỉ là sách quản trị, mà là lời nhắc về nhân tính trong lãnh đạo – nơi trí tuệ và trái tim cùng đồng hành. Những giá trị Janni nêu ra không chỉ dành cho giám đốc hay quản lý, mà cho bất kỳ ai muốn trở thành người dẫn dắt – dù là giáo viên, cha mẹ hay thành viên cộng đồng.

Trong thời đại nhiều đứt gãy, cuốn sách mở ra một cách lãnh đạo mới: nhân văn, bền vững và giàu sức sống. Nó khẳng định rằng để kiến tạo tương lai đáng sống, chúng ta cần những người lãnh đạo biết chữa lành – những người có khả năng kết nối, lan tỏa và khơi nguồn cho sự thịnh vượng chung.