Kịch bản kinh tế châu Á-Thái Bình Dương năm 2012

Ông Rajiv Biswas, kinh tế trưởng phụ trách khu vực này của Công ty Phân tích Kinh tế và Tài chính HIS Global Insight cho rằng năm con rồng không chỉ được đánh dấu bởi những biến cố chính trị ở Mỹ, Pháp, Trung Quốc mà còn là chuyển biến về kinh tế ở các nước này. Các sự kiện này sẽ tác động đến kinh tế nhiều nước châu Á - Thái Bình Dương.

Duy trì tăng trưởng

Bất chấp những biến động kinh tế và chính trị mà nền kinh tế toàn cầu đang phải đối mặt, khu vực châu Á - Thái Bình Dương được dự báo tiếp tục là khu vực tăng trưởng nhanh nhất của kinh tế thế giới trong năm 2012 với tốc độ tăng trưởng là 5,3% so với 4,5% trong năm 2011.

Dự báo này dựa trên kịch bản được xây dựng bởi HIS Global Insight rằng khu vực đồng euro sẽ chỉ trải qua suy thoái nhẹ trong năm 2012 với tổng sản phẩm quốc nội khu vực giảm chỉ 0,7% trong khi Mỹ duy trì tăng trưởng dương nhẹ ở mức 2%.

Sự gia tăng nhu cầu ở thị trường Trung Quốc đối với hàng hóa nhập khẩu từ các nước còn lại trong khu vực châu Á sẽ giúp cân bằng tác động của sự suy giảm nhu cầu ở các nước khu vực đồng euro vốn đang trải qua suy thoái.

Có ba nhân tố chủ chốt làm nên sự dẻo dai trong tăng trưởng kinh tế của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Thứ nhất, kinh tế Mỹ tiếp tục đà phục hồi trong năm 2012. Thứ hai, Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, có thể sẽ “hạ cánh mềm” trong năm 2012, với tốc độ tăng trưởng giảm nhẹ còn 7,8% chứ không bị suy giảm nặng nề như nhiều người lo sợ.

Nhu cầu của thị trường nội địa sẽ là nhân tố củng cố cơ hội tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc với các số liệu mới nhất cho thấy doanh số bán lẻ tháng 11 tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước và đầu tư vào các tài sản cố định tháng 11 cũng tăng 21,2% so với cùng kỳ năm trước.

Chính phủ Trung Quốc cũng bắt đầu một chương trình xây dựng 36 triệu đơn vị nhà ở cho những gia đình có thu nhập thấp trong giai đoạn từ năm 2011 cho đến 2015. 10 triệu đơn vị nhà ở đầu tiên đã bắt đầu được xây dựng trong năm 2011.

Thứ ba, kinh tế Nhật Bản được trông đợi sẽ phục hồi một chút vào năm 2012 do sản xuất công nghiệp sẽ trở lại bình thường và gói kích thích tài chính phát huy tác dụng trong khi quá trình tái thiết sau thảm họa tăng tốc.

Sản xuất công nghiệp của Nhật Bản được dự đoán sẽ tăng 9,5% trong năm 2012 sau khi đã giảm 2,8% trong năm 2011. Sự phục hồi tăng trưởng của Nhật Bản là nhân tố quan trọng thứ ba giúp giảm nhẹ tác động của sự suy thoái trong khu vực sử dụng đồng euro.

Mặc dù các nền kinh tế châu Á – Thái Bình Dương có sự thích nghi tốt trong các hoàn cảnh khó khăn, những nền kinh tế dựa vào xuất khẩu nhiều hơn ở Đông Á như Singapore, Malaysia và Hongkong được dự đoán sẽ giảm nhẹ tăng trưởng do nhu cầu yếu đi ở khu vực đồng euro.

Còn đó nguy cơ

Cơ hội tăng trưởng của Ấn Độ cũng đang yếu đi do tác động của 13 lần tăng lãi suất kể từ tháng 3/2010 khi ngân hàng trung ương nước này phải đối phó áp lực lạm phát kéo dài.

Tuy nhiên, ở những quốc gia khác trong khu vực, áp lực lạm phát đang giảm bớt. Trung Quốc, Malaysia, Indonesia và Việt Nam là những quốc gia đã chứng kiến lạm phát đi xuống trong những tháng gần đây.

Triển vọng trong năm 2012 đối với hầu hết các ngân hàng trung ương của các quốc gia châu Á mới nổi là theo đuổi các chính sách tiền tệ hỗ trợ nền kinh tế nhiều hơn, mặc dù vẫn phải thận trọng, trong bối cảnh áp lực lạm phát đã yếu đi. Điều này sẽ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Nguy cơ lớn nhất đối với triển vọng kinh tế khu vực châu Á – Thái Bình Dương đến từ khu vực đồng euro. Nếu như nỗ lực bình ổn kinh tế của các chính phủ khu vực đồng euro thất bại thì khu vực này có thể bước vào khủng hoảng kinh tế ngày càng leo thang.

Bất cứ một biến động nào như thế cũng có nguy cơ làm bùng phát suy thoái trên phạm vi toàn cầu với các cú sốc trầm trọng lan đến châu Á khi thương mại giảm sút, tín dụng toàn cầu càng bị thắt chặt và dòng vốn rút khỏi các thị trường mới nổi để tránh rủi ro.

Nguy cơ thứ hai là trường hợp kinh tế Trung Quốc không thể hạ cánh mềm với tốc độ tăng trưởng giảm sâu hơn xuống dưới mức 25%, do tình trạng mất cân đối và dễ bị tổn thương của kinh tế Trung Quốc đã tăng lên trong hai năm qua.

Yếu tố gây tổn thương chủ yếu đối với kinh tế Trung Quốc là tăng trưởng tín dụng của ngân hàng đến 50% trong hai năm 2009-2010 và cùng với nó là sự gia tăng nhanh chóng các khoản vay mượn của chính quyền địa phương, dẫn đến hậu quả là các khoản nợ phi kinh doanh trung hạn của khu vực ngân hàng Trung Quốc đã gia tăng đáng kể.

Chính vì vậy, mặc dù triển vọng kinh tế của khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong năm 2012 là vẫn duy trì khả năng ứng phó trong khó khăn, năm con rồng sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ và biến số.